Gichin Funakoshi (
jap.
船越 義珍, Funakoshi Gichin, ur.
23 grudnia
1868
w
Shuri
(dzisiejsze
Naha
), zm.
26 kwietnia
1957
) -
japoński
mistrz
karate
. Pod jego okiem pobierali nauki tacy mistrzowie jak: Hironori Otsuka (wado-ryu),
Masutatsu Oyama
(
kyokushin
) czy
Hidetaka Nishiyama
(
karate tradycyjne
).
W historii japońskich sztuk walki był pierwszym człowiekiem, który wprowadził nazwę karate na określenie sztuki walki bez broni. To właśnie dzięki niemu karate stało się ogromnie popularne na całym świecie. Nauki pobierał u mistrzów Anko Azato i
Yasutsune Anko Itosu
.
W
1921
na stałe wyjechał z Okinawy do Japonii i tu rozwijał sztuki walki. Jako pierwszy człowiek na świecie otrzymał oficjalny stopień mistrzowski 10
dan
- 12 kwietnia 1924.
W 1936 po wieloletniej pracy nad propagowaniem sztuki walki, czy to w formie pokazów czy wydawaniu książek, Społeczny Komitet Wspierający Karate ofiarował mistrzowi budynek, w którym założył pierwsze oficjalne
dojo
, czyli miejsce do ćwiczeń. Ku zdziwieniu mistrza nad salą pojawiła się nazwa Shōtōkan (dom, siedziba falujących sosen), gdyż samego Funakoshiego nazywano Shōtō ("falujące sosny" - jego pseudonim literacki). Słowo shōtō można w tym wypadku rozumieć jako "szum wiatru wśród falujących sosen", zaś kan znaczy budynek, siedziba, obszerne pomieszczenie, pawilon. I tak już przyjęła się nazwa stylu i zarazem Szkoły Karate-do Shotokan, chociaż sam mistrz nie był tym faktem zachwycony, gdyż twierdził, że karate jest jedno, a dzielenie je na poszczególne style jest zwykłym wypaczeniem.
Mistrz Funakoshi nieustannie powtarzał, iż podstawowym celem treningu karate jest podsycanie w sobie ducha pokory, najważniejszej ze wszystkich postaw człowieka. "Nie wystarczy walczyć jak lew, lecz należy zawsze i bez wyjątku opowiadać się po stronie sprawiedliwości".
Koniec
XIX wieku
był bardzo trudnym okresem dla Japonii. Ogólna nędza i zubożenie materialne było na porządku dziennym.
Pewnego dnia cierpiący biedę Funakoshi wracał do czekającej w domu żony, niosąc ciasteczka, które udało mu się kupić po tygodniu ciężkiej pracy. Nagle drogę zastąpili mu rabusie. Rozczarowali się tym, że ich łupem padnie zaledwie kilka ciasteczek. Lecz cóż, dobre i to. Mistrz oddał im je bez wahania, pozdrawiając ich na drogę. Jako ekspert sztuk walk, mógł bez żadnej trudności poradzić sobie z rabusiami. Mimo to z wielką pokorą potraktował napastników. Po powrocie opowiedział przygodę dwóm mistrzom, u których pobierał nauki. Co w takim razie zaniosłeś żonie? - zapytał jeden z nich. Na to Funakoshi odpowiedział: Skoro bez sprzeciwu oddałem rabusiom ciasteczka, żonie przyniosłem serce przepełnione modlitwą. Nauczyciele nie mogli ukryć swej wielkiej radości. Jeden zaś z nich wykrzyknął: Wreszcie zrozumiałeś na czym polega karate!
Funakoshi zawsze twierdził, iż "karate to przede wszystkim unikanie przemocy". "Trenujcie po to, żebyście byli słabi, w tym tkwi siła", "zwycięstwo w pojedynku o nieistotne sprawy jest głupotą!", "uderzyć człowieka za to, że jest głupcem, oto dopiero głupota!". Był niezwyciężonym mistrzem, propagował aktywnie karate do końca swych dni, będąc niesłychanie sprawnym fizycznie.
Sprawy moralne zawsze stały u niego przed nauką techniki. I taką postawę zaszczepiał swoim uczniom. Tylko raz w życiu, w wieku 80 lat, obezwładnił dwóch uzbrojonych rabusiów ulicznych. Jednak do końca swych dni nie mógł sobie tego postępku wybaczyć, gdyż tak bardzo odbiegał od głoszonych przez niego poglądów.
Mistrz Funakoshi zmarł 14 listopada 1957. Karate ni sente nashi ("Karate nie jest sztuką agresji") - taki napis widnieje na obelisku w świątyni Enkaku-ji poświęconej pamięci twórcy współczesnego karate.
Dōjō-kun (Pięć zasad obowiązujących w dojo)
Hitotsu! Jinkaku kansei-ni tsutomuru koto! Hitotsu! Makoto-no michi-wo mamoru koto! Hitotsu! Doryoku-no seishin-wo yashinau koto! Hitotsu! Reigi-wo omonzuru koto! Hitotsu! Kekki-no yū-wo imashimuru koto! | Po pierwsze! Dążyć do doskonałości charakteru! Po pierwsze! Bronić drogi prawdy! Po pierwsze! Krzewić ducha wysiłku! Po pierwsze! Szanować zasady etykiety! Po pierwsze! Strzec się porywczej odwagi! |
Nijū-kun (Dwadzieścia zasad)
空手道は礼に始まり礼に終る事を忘るな 空手に先手なし 空手は義の補（たす）け 先づ自己を知れ而して他を知れ 技術より心術 心は放（はな）たん事を要す 禍（わざわい）は懈怠（かいたい）に生ず 道場のみの空手と思ふな 空手の修業は一生である 凡ゆるものを空手化せよ其処に妙味あり 空手は湯の如し絶えず熱度を与えざれば 元の水に還（かえ）る 勝つ考は持つな負けぬ考は必要 敵に因って轉化せよ 戦は虚実の操縦如何に在り 人の手足を剣と思へ 男子門を出づれば百万の敵あり 構は初心者に後は自然体 形は正しく実戦は別物 力の強弱体の伸縮技の緩急を忘るな 常に思念工夫せよ | KARATEDŌ WA REI NI HAJIMARI REI NI OWARU KOTO WO WASURU NA KARATE NI SENTE NASHI KARATE WA GI NO TASUKE MAZU JIKO WO SHIRE SHIKOSHITE TAO WO SHIRE GIJUTSU YORI SHINJUTSU KOKORO WA HANATAN KOTO WO YŌSU WAZAWAI WA KETAI (KAITAI) NI SHŌZU DŌJŌ NOMI NO KARATE TO OMOU NA KARATE NO SHŪGYŌ WA ISSHŌ DE ARU ARAYURU MONO WO KARATEKA SEYO SOKO NI MYŌMI ARI KARATE WA YU NO GOTOSHI TAEZU NETSUDO WO ATAEZAREBA MOTO NO MIZU NI KAERU KATSU KANGAE WA MOTSU NA MAKENU KANGAE WA HITSUYŌ TEKI NI YOTTE TENKA SEYO TATAKAI WA KYOJITSU NO SŌJŪ IKAN NI ARI HITO NO TEASHI WO KEN TO OMOU DANSHIMON WO IZUREBA HYAKUMAN NO TEKI ARI KAMAE WA SHOSHINSHA NI ATO WA SHIZENTAI KATA WA TADASHIKU JISSEN WA BETSUMONO CHIKARA NO KYŌJAKU KARADA NO SHINSHUKU WAZA NO KANKYŪ WO WASURU NA TSUNE NI SHINEN KUFŪ SEYO | Karate zaczyna się i kończy pozdrowieniem. Karate nie jest formą agresji. Karate jest prawością i wdzięcznością. Karate jest drogą do zrozumienia samego siebie i innych. Duch jest zawsze pierwszy, technika zawsze druga. Zawsze bądź gotowy do otwarcia swojego umysłu. Karate uczy nas, że niepowodzenie uderza w nas bardziej kiedy jest rezygnacją. Karate ma istnieć nie tylko w dojo. Karate jest zasadą dla całego twojego życia. Duch Karate musi zachęcać i stanowić radość dla wszystkich poczynań. Karate musi współistnieć z ogniem twojej duszy.
Karate nie oznacza zwycięstwa, ideą jest nie przegrać.
Duch musi być niepodobny do swoich przeciwników. Koncentracja i wypoczynek muszą być używane we właściwym czasie. Myśl o swoich rękach i stopach jak o mieczach. Karate jest myśleniem, że cały świat może obrócić się przeciw tobie. Karateka zawsze pozostaje w gotowości. Kata jest doskonałością stylu, zastosowanie jest następne. Tak jak łuk, karateka musi mieć zdolność napinania się i kurczenia, szybkości i powolności. Duch musi zawsze dążyć do doskonałości. |
Bibliografia
- Jerzy Miłkowski, Karate, Warszawa, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej,
1983
.
Hasło nie występuje w innych lekcjach!
