Golf –
sport
, uprawiany na otwartych trawiastych terenach, polegający na wrzucaniu małej
piłeczki
do niewielkich otworów w ziemi, przy pomocy uderzeń specjalnymi kijami. Celem gracza jest wrzucenie piłeczki w jak najmniejszej liczbie uderzeń do dołka. Golf był dyscypliną olimpijską w latach
1900
-
1904
. Ponownie zagości na tej imprezie od roku
2016
w
Rio de Janeiro
Podstawowe zasady gry
Pole golfowe
Liczba uderzeń
Zaliczenie dołka jednym uderzeniem[1] |
ang.
hole in one |
Zaliczenie dołka w liczbie uderzeń o pięć mniejszą, niż przewidywana[2][3] | ostrich |
Zaliczenie dołka w liczbie uderzeń o cztery mniejszą, niż przewidywana[4] | condor |
Zaliczenie dołka w liczbie uderzeń o trzy mniejszą, niż przewidywana[5] | albatross lub double eagle |
Zaliczenie dołka w liczbie uderzeń o dwa mniejszą, niż przewidywana | eagle |
Zaliczenie dołka w liczbie uderzeń o jeden mniejszą, niż przewidywana | birdie |
Zaliczenie dołka w liczbie uderzeń zgodną z przewidywaną | par |
Zaliczenie dołka w liczbie uderzeń o jeden większą, niż przewidywana | bogey |
Zaliczenie dołka w liczbie uderzeń o dwa większą, niż przewidywana | double bogey |
(...) o trzy, o cztery większą itd. | triple, quadruple (... etc.) bogey |
Cykl rozgrywek
Piłeczka golfowa wpadająca do dołka
Rozgrywka w golfie polega na zaliczeniu przez zawodnika wszystkich dołków na polu. Zaliczanie dołka zaczyna się od tee, gdzie znajduje się oznakowane miejsce, na którym umieszcza się piłkę. Po pierwszym uderzeniu kijem piłka wykonuje lot w powietrzu i ląduje gdzieś na pasie do dołka. Zawodnik przemieszcza się do miejsca, gdzie piłka się zatrzymała, i wykonuje kolejne uderzenie. Cykl ten jest powtarzany aż do momentu umieszczenia piłki w dołku. Gdy gracz zdoła umieścić piłkę w dołku przy użyciu mniejszej liczby uderzeń niż liczba nominalna dołka, otrzymuje punkty dodatnie równe różnicy uderzeń i liczby nominalnej. Gdy wykona w tym celu więcej uderzeń niż wynosi liczba nominalna, dostaje punkty ujemne liczone na tej samej zasadzie co punkty dodatnie. Po przejściu zawodnika przez wszystkie dołki zlicza się jego punkty.
W rozgrywkach indywidualnych gracze przechodzą pole dwa, trzy lub cztery razy i wygrywa ten, który zdobędzie łącznie najwięcej punktów. Zawody drużynowe są rozgrywane zwykle w formatach foursome (dwaj zawodnicy grają jedną piłką na zmianę) i fourball (dwaj zawodnicy w drużynie, każdy gra swoją piłką, a do wyniku drużyny jest liczony na każdym dołku lepszy wynik).
Technika gry
Zawodnik wykonujący zamach
Kluczowym elementem gry jest samo uderzenie. Jest ono wykonywane przy pomocy specjalnego zestawu kijów. W momencie uderzenia, zawodnik trzyma kij oburącz, stoi bokiem do kierunku przyszłego lotu piłki, w lekkim rozkroku. Piłka znajduje się kilkadziesiąt centymetrów od jego stóp. Uderzenie polega na wykonaniu zamachu kijem zza głowy, połączonego z wykonaniem ćwierćobrotu w pasie. Jedna stopa stoi cały czas nieruchomo na ziemi, pięta drugiej zaś lekko się unosi i przekręca w momencie uderzenia.
Wykonanie uderzenia nie wymaga dużej siły - dobrze technicznie wykonane uderzenie wykorzystuje energię kinetyczną, jaką w naturalny sposób osiąga główka kija na skutek prawidłowo wykonanego zamachu. Można powiedzieć, że zadaniem gracza jest nie tyle użycie siły swoich mięśni, aby jak najmocniej uderzyć w piłkę, ile skierować lot kija w odpowiednim kierunku i pozwolić mu "samemu" wykonać jego "pracę".
Kije składają się z główki (head), którą uderza się w piłkę, pręta łączącego (shaft) oraz rączki (grip). Kije różnią się między sobą kątem nachylenia główki (loft) i długością kija, pośrednio także wagą. Te dwa podstawowe parametry decydują o wysokości i długości lotu oraz podkręceniu (spinie) piłki. Kije dzielą się na cztery rodzaje:
- "Woods" (drewniane) - o największej masie główki, które umożliwiają wykonywanie uderzeń prowadzących do długich lotów piłki, obecnie używane i oznaczane: 1 (driver, ok. 10 stopni), 3 (13,5) i 5 (17);
- "Irons" (żelaza) - znacznie lżejsze, które umożliwiają wykonywanie delikatniejszych uderzeń i precyzyjniejszą ich kontrolę, obecnie najczęściej używane od numeru 3, (czasem od 2 lub nawet 1) do 9;
- "Wedges" (kliny) - właściwie pododmiana żelaz, służą do uderzeń krótkich oraz w trudnych sytuacjach (np. gdy piłka wpadnie w piach); oznaczane PW, GW, SW, AW i LW (kąty do 64 stopni);
- "Putter" (popychacz) - stosowany na green do precyzyjnego uderzania piłek, aby ostatecznie wpadły do dołka.
Piłka po zwykłym uderzeniu pokonuje zwykle od kilkunastu do kilkuset metrów, z czego większość w powietrzu. Aby wcelować piłką w określone miejsce, zawodnik przy uderzeniu musi uwzględniać zarówno ukształtowanie terenu jak i siłę oraz kierunek wiatru. Źle uderzona piłka może wpaść w krzaki, utonąć w stawie lub utknąć w piasku. Dobrze uderzona piłka ląduje w skoszonej trawie (fairway), w miejscu dogodnym do wykonania kolejnego uderzenia. Samo docelowe miejsce upadku piłki jest kwestią obranej przez gracza strategii.
W momencie gdy piłka upadnie na green, kolejne uderzenia wykonuje się "popychaczem", którym nie wyrzuca się piłki w powietrze, lecz popycha się ją z określoną siłą w stronę dołka. Greeny są zwykle lekko pofalowane, co gracz musi uwzględnić w obliczeniu siły i kierunku uderzenia piłki, aby trafić do dołka. "Greeny" są jednak zawsze tak konstruowane, aby - przynajmniej teoretycznie - możliwe było umieszczenie piłki w jednym uderzeniu, niezależnie od miejsca, skąd się uderza.
Historia golfa
Pole golfowe The Royal and Ancient Golf Club of St Andrews
Prawdziwe pochodzenie golfa jako dyscypliny sportowej nie jest jasne. Jedna wersja zakłada, że dyscyplina ta wywodzi się ze Szkocji, z okresu późnego średniowiecza[6].
Sport
podobny do dzisiejszego golfa opisywany był już w lutym
1297
roku w
Holandii
[7]. Była to gra z kijem i piłką skórzaną. Kto uderzył piłkę mniej razy przed trafieniem do tarczy celnej z odległości kilkunastu metrów, wygrywał. Reguły dzisiejszego golfa są takie same jak te, które wymyślono w Szkocji. Pewne jest, że sport nazywany słowem "golf" został zakazany przez
Parlament
Szkocji w XV wieku. Niektórzy
naukowcy
jednak uznają, że taki zakaz obowiązywał dla gry podobnej do shinty lub berliny, przypominającej bardziej nowoczesny
hokej na trawie
, niż golfa. Na początku golf uprawiany był w Szkocji i Anglii, skąd rozpowszechnił się na cały świat. Najstarsze
pole golfowe
na świecie to Old Links al Musselburgh Racecourse[8]. Istnieje świadectwo, które dowodzi, że golf był uprawiany już 1672 roku, a
Maria I Stuart
, królowa Szkocji, zachwycała się nim już w 1567 roku. Słowo "golf" pochodzi od słowa holenderskiego "kolf" co oznacza
laska
,
maczuga
,
kij
[9].
Golf jako forma rekreacji
Siemianowice Śląskie - pole golfowe
Golf jest sportem dla każdego, choć wymaga sprawności fizycznej oraz przyzwoitej kondycji (w czasie jednej rundy golfa przeciętny golfista, noszący samodzielnie swoją torbę golfową, spala do 2500 kcal). Mimo to może go uprawiać zarówno 70-latek, jak i 10-latek. Przejście przez wszystkie dołki na polu zajmuje zwykle od 4 do 6 godzin, w trakcie których cały czas przebywa się na świeżym powietrzu i wykonuje się umiarkowany wysiłek fizyczny, polegający głównie na przespacerowaniu około 6-8 kilometrów wraz z ważącą kilkanaście kilogramów torbą z kijami.
Golf jest często postrzegany jako sport bardzo elitarny, który uprawiają wyłącznie bogaci snobi. W krajach, w których sport ten jest bardzo popularny (
USA
,
Wielka Brytania
,
Irlandia
,
Australia
,
Szwecja
,
Japonia
,
Islandia
,
Czechy
), jest on jednak dość łatwo dostępny niemal dla każdego, kto naprawdę chce grać. Namiętni gracze w golfa zwykle należą do określonego klubu, którego członkowie wspólnie użytkują swoje pole golfowe i o nie dbają. Członkowie klubu tworzą zwykle rodzaj społeczności, która dzieli się kosztami utrzymywania pola. Komplet kijów golfowych z wózkiem lub torbą oraz specjalne buty są dość kosztowne, ale wiele klubów golfowych chętnie wypożycza kije początkującym, a specjalne buty nie są na początku bardzo potrzebne.
W krajach, gdzie golf nie jest zbyt popularny, jest on zwykle rzeczywiście bardzo kosztowny, przy czym główną barierą finansową jest nie koszt nabycia sprzętu, ale koszt użytkowania pola lub koszt składek członkowskich w klubie. W Polsce wysoki koszt pola wynika z przepisów, które traktują pole jako obiekt sportowy, co powoduje wyłączenie z podatku rolnego na rzecz znacznie większego podatku ustalanego przez gminę. Niewykluczone, że w roku 2009 zostanie uchwalona ustawa zmieniająca istniejący stan rzeczy.
Z golfa w
1927
roku wyodrębnił się, jako niezależny
sport
,
minigolf
.
Około 1992 powstała w
Niemczech
cała seria nowych rodzajów golfa.
Offgolf
, streetgolf,
crossgolf
, urbangolf stają się coraz bardziej popularną alternatywą.
Golf jako sport zawodowy
W krajach anglosaskich golf jest jedną z najbardziej popularnych dyscyplin sportowych. Golf jako sport jest niemal w 100% opanowany przez graczy profesjonalnych, którzy żyją z jego uprawiania - podobnie jak to jest w przypadku
tenisa
. Najlepsi golfiści należą do najlepiej opłacanych sportowców na świecie. Ich dochody są znacznie wyższe od dochodów tenisistów i są zbliżone do zarobków zawodowych
koszykarzy
i graczy w
futbol amerykański
.
Zawodowi gracze w golfa osiągają obecnie szczyt swoich możliwości w wieku 27-30 lat, a ich kariery trwają do 45-50 roku życia. Dawniej najlepsi gracze byli zwykle znacznie starsi (40-60 lat), ale w latach '80 i '90
XX
w. nastąpiła zmiana pokoleniowa, która zmiotła stare pokolenie. Obecnie do najlepszych graczy zaliczani są
Tiger Woods
,
Ernie Els
i Vijay Singh, zaś za najlepszych graczy w historii golfa uważani są
Bobby Jones
,
Jack Nicklaus
i
Arnold Palmer
.
Męskie zawody golfowe
Wielkiego Szlema
to:
-
The Masters Tournament
- rozgrywany na polu golfowym Augusta National w stanie
Georgia
,
USA
- U.S. Open - rozgrywany co roku na innym polu golfowym na terenie
USA
- The Open Championship - zwany też British Open - rozgrywany co roku na innym polu golfowym na terenie
Wielkiej Brytanii
.
- PGA Championship - rozgrywany co roku na innym polu golfowym na terenie
USA
.
Trofea golfowe męskiego golfa
- The Masters Tournament - zielona marynarka dla zawodowca oraz srebrny puchar dla amatora
- U.S. Open - srebrny puchar USGA
- The Open Championship - srebrny dzbanek zwany Claret Jug oraz srebrny medal dla najlepszego amatora
- PGA Championship - srebrny puchar puchar PGA zwany Wannamaker Trophy
- Ryder Cup (turniej pomiędzy drużynami USA i Europy) - puchar ufundowany przez Samuela Rydera
Zobacz też
Przypisy
Linki zewnętrzne