Gostyń
Herb Herb Gostynia
Województwo	wielkopolskie
Powiat	gostyński
Gmina • rodzaj	Gostyń miejsko-wiejska
Założono	1278
Prawa miejskie	1278
Burmistrz	Jerzy Woźniakowski
Powierzchnia	10,71 km²
Wysokość	90 m n.p.m.
Ludność (2009) •  liczba •  gęstość	20 494 1914 os./km²
Strefa numeracyjna	+48 65
Kod pocztowy	63-800
Tablice rejestracyjne	PGS
Położenie na mapie Polski Gostyń
51°52'45″N 17°00'45″E / 51.87917, 17.0125 Na mapach: 51°52'45″N 17°00'45″E / 51.87917, 17.0125
TERC ( TERYT )	4304004024
SIMC	0954395
Miasta partnerskie	Ettelbruck , Drezno , Rouen , Kekava (Łotwa), Steinach (Niemcy)
Urząd miejski Rynek 2 63-800 Gostyń
Strona internetowa miasta

Zespół Szkół Ogólnokształcących w Gostyniu

Ratusz

Rynek miejski

Ulica Kolejowa

Kościół pw. św. Małgorzaty

Widok na ulicę górną z pól

Piąty etap 64-ego Tour de Pologne. Ulica Towarowa Gostyń.

Gostyń – miasto w woj. wielkopolskim , w powiecie gostyńskim , siedziba gminy miejsko-wiejskiej Gostyń . W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. leszczyńskiego .

Według danych z 31 grudnia 2009 miasto liczyło 20 494 mieszkańców^[1].

Struktura powierzchni

Według danych z 31 grudnia 2003^[2] Gostyń ma obszar 10,79 km² .
W tym:

• użytki rolne – 52%
  • grunty orne – 41%
  • sady – 1%
  • łąki – 10%
  • pastwiska – 0%
• lasy – 1%

Miasto stanowi 1% powierzchni powiatu i 8% powierzchni gminy oraz zajmuje pod względem obszaru 495. miejsce w kraju.

Historia

Pierwsza wzmianka o miejscowości Gostyń pojawiła się w źródłach w 1275 roku. W 1278 roku właściciel osady, Mikołaj Przedpełkowic z rodu Łodziów, otrzymał od króla Przemysła II zgodę na lokowanie na jej miejscu miasta.^[3]

W latach 1793-1807 Gostyń należał do zaboru pruskiego , następnie do Księstwa Warszawskiego , a od 1815 do Wielkiego Księstwa Poznańskiego i Prowincji Poznańskiej. Prusacy używali nazwy Gostyn. W 1887 utworzono powiat Gostyń (Landkreis Gostyn).

W 21 października 1939 roku Niemcy dopuścili się bestialskiego mordu na wytypowanych 30 mieszkańcach w ramach Operacji Tannenberg mającej na celu eksterminację przywódczej warstwy narodu polskiego. Pod okupacją niemiecką w 1940 roku wprowadzono nazwę Gostingen. 12 członków Tajnej Organizacji Wojskowej Czarny Legion zostało osądzonych i straconych w Dreźnie ^[4].

Zabytki

• Bazylika na Świętej Górze - Znajduje się nie w Gostyniu, lecz w Głogówku na terenie gminy Piaski , tuż za granicą miasta Gostynia.
• Kościół pw. św. Małgorzaty - Najstarszy zabytek Gostynia. Parafię wymieniono w 1310 r., dlatego uważa się, że kościół mógł istnieć już w XIII w. Początkowo był świątynią jednonawową w II poł. XV w. dobudowano nawy boczne oraz prezbiterium . W XVI w. – dobudowano: wieżę, kruchtę i kaplicę św. Anny . Obecnie jest trójnawowym, późnogotyckim kościołem. Dziedziniec przykościelny otoczony jest murem z bramą z XVIII w. W środku kościoła znajdują się: ołtarz główny pochodzi z 1640 r. z cennym obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, dzieło szkoły flamandzkiej z ok. 1683 r., w prezbiterium stalle – po prawej późnogotyckie z 1514 r., po lewej późnorenesansowe z XVII w.
• Kościół pw. św. Ducha - Powstał 1907-1909 w stylu neorenesansowym jako świątynia protestancka. Po II wojnie światowej zaadaptowany na parafialny kościół rzymskokatolicki.
• Ratusz Miejski - Obecny kształt nadano mu w latach 1910-1912, wielokrotnie był przebudowywany. Na frontowej ścianie znajduje się tablica ku pamięci ofiar terroru hitlerowskiego z napisem "Stąd wyszli na szaniec śmierci, by nam dać zwycięstwo, bohaterowie nasi najdrożsi. 21.X.1939 r." Obecnie jest siedzibą władz gminnych.
• Siedziba Starostwa Powiatowego i Urzędu Miejskiego - Wybudowany w drugiej połowie XIX w. z przeznaczeniem na siedzibę starostwa. Wygląd obecny pochodzi z okresu przebudowy w latach 1910-1912. Ściany wykonane z nietynkowanych, czerwonych cegieł ceramicznych ozdobione są detalami tynkarskimi. W okresie dwudziestolecia międzywojennego budynek nie zmienił swej roli. Obecnie jest siedzibą władz powiatowych i gminnych.
• Liceum Ogólnokształcące - Budowę rozpoczęto w 1921 r. wg projektu Lucjana Michałowskiego z inicjatywy ks. Franciszka Olejniczaka , było pomnikiem – wotum wdzięczności za odzyskanie niepodległości w 1919 r. Wiele prac wykonano w czynie społecznym. Gimnazjum oddano w 1924 r. W czasie okupacji mieściły się w nim koszary. W 1945 r. eksplozja nagromadzonych materiałów wybuchowych zniszczyła budynek, który odbudowano po II wojnie światowej (również z inicjatywy ks. Olejniczaka). Obecnie znajduje się tu Zespół Szkół Ogólnokształcących, w którego skład wchodzą: liceum ogólnokształcące oraz liceum dla dorosłych.
• Strzelnica - Obecnie sala koncertowa Państwowej Szkoły Muzycznej I Stopnia.

Muzea

• Muzeum w Gostyniu – mieści się przy ul. Kościelnej 5. Działy etnograficzny i historyczny zawierają eksponaty dotyczące miasta i okolic.

• Prywatne Muzeum Automobilizmu Jana Pedy – muzeum mechanika samochodowego, uczestnika rajdów i miłośnika automobilizmu kolekcjonującego stare auta.

Znane osoby urodzone w Gostyniu

• Bolesław Czwójdziński (1901-1972) – wybitny polski krajoznawca
• Wojciech Długoraj (ok. 1550 - ok. 1619) – polski kompozytor i lutnista
• Andrzej Juskowiak (ur. 1970) – piłkarz grający na pozycji napastnika, były reprezentant Polski, komentator sportowy
• Wojciech Majchrzak (ur. 1969) – polski aktor
• Marek Picz - (ur. 1967) – śpiewak Opery Berlińskiej
• Józef Zeidler (1744-1806) – kompozytor polski
• Krzysztof Michalski – piłkarz, obecnie grający na pozycji obrońcy w Koronie Piaski
• Wojciech Kaczmarek – piłkarz, obecnie grający na pozycji bramkarza w Śląsku Wrocław
• Rafał Naskręt – piłkarz
• Igor Janke – publicysta
• Marian Grzymisławski - prof. dr hab. n. med. pracownik naukowy Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Oświata

• Przedszkola
  • Przedszkole Miejskie nr 1, ul. Wrocławska 255;
  • Przedszkole Miejskie nr 4, ul. Starogostyńska 9;
  • Przedszkole Miejskie nr 5 im. Kubusia Puchatka , ul. Mostowa 9;
  • Przedszkole Miejskie nr 7, ul. Mostowa 10;
  • Przedszkole Niepubliczne "Stokrotka", ul. Cukrownicza;
  • Przedszkole Niepubliczne Sióstr Służebniczek, ul. Jana Pawła II;
  • Przedszkole Niepubliczne "Bajka", ul. Jana Pawła II 11.

• Szkoły podstawowe
  • Szkoła Podstawowa nr 1 im. Czarnego Legionu , ul. Stanisława Helsztyńskiego 8;
  • Szkoła Podstawowa nr 2 im. gen. Tadeusza Kutrzeby , ul. Wrocławska 264;
  • Szkoła Podstawowa nr 5 im. ks. Franciszka Olejniczaka , ul. Graniczna 1.

• Gimnazja
  • Gimnazjum nr 1, ul. Kościelna 4;
  • Gimnazjum nr 2 im. Marii Skłodowskiej-Curie , ul. Hutnika 3.

• Szkoły ponadgimnazjalne
  • Zespół Szkół Zawodowych im. Powstańców Wielkopolskich , ul. Tuwima 44;
  • Zespół Szkół Ogólnokształcących im. Ziemi Gostyńskiej, ul. Wrocławska 10.

Instytucje muzyczne i kulturalne

• Państwowa Szkoła Muzyczna I Stopnia im. Józefa Zeidlera
• Gostyński Ośrodek Kultury "Hutnik"
• Kino "Pod Kopułą"

Sport

• W Gostyniu działał klub piłkarski "MKS Kania Gostyń" , w którego barwach grał między innymi: Andrzej Juskowiak , były reprezentant Polski.
• Stowarzyszenie SZEWA - Centrum Sportowe

Oraz inne kluby:

• Sportowy Klub Taekwon-do TIGER ( taekwon-do ITF i kickboxing )
• Klub Sportowy "START" - kręgle
• TKKF Tęcza Gostyń - sekcja Karate Shotokan i Kulturystyki
• UKS Kaniasiatka - siatkówka
• KKS Gostyń - klub kolarski
• Klub Strzelectwa Sportowego LOK "VIS"
• UKS Kania Gostyń - Piłka Nożna
• UKS Jedynka Gostyń - lekkoatletyka
• MKS Szewa Gostyń- Piłka Nożna
• UKS Kania Gostyń- Piłka Nożna

Ciekawostka:

• W Gostyniu znajduje się Tor Kartingowy Automobilklubu Leszczyńskiego, gdzie w sezonie letnim rozgrywane są zawody kartingowe na szczeblu krajowym - Mistrzostwa Polski. Jeździł na nim Robert Kubica ^[5].

Demografia

Dane z 31 grudnia 2003 ^[6]:

Dane z 30 czerwca 2004 ^[7]:

Komunikacja

Ważne szlaki komunikacyjne:

• Droga krajowa nr 12 : Dorohusk – Lublin – Puławy – Radom – Kalisz – Jarocin – Gostyń – Leszno – Głogów – Żagań – Olszyna
• Droga wojewódzka nr 434 : Łubowo – Kostrzyn – Kórnik – Śrem – Dolsk – Gostyń – Rawicz
• linia kolejowa: Leszno – Gostyń – Jarocin

Przypisy

Zobacz też

• Cmentarz żydowski w Gostyniu

Linki zewnętrzne

• Grzegorz Skorupski, Gostyń dawny i niedawny, Gostyń 2005
• Potyczka pod Gostyniem (język ang.)
• Mapy: Emapi • Google Maps • Targeo • Zumi
• Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi