Hadrian IV, również Adrian IV, Mikołaj z Albano (Nicholas Breakspeare) (ur. ok.
1100
, zm.
1 września
1159
) – papież od
1154
r., z pochodzenia Anglik,
augustianin
; syn mnicha Roberta z
St Albans
(właść. Abbots Langley koło St Albans).
Nicholas rozpoczął swoją edukację w
St Albans
, ale wkrótce potem wyjechał do
Francji
, gdzie przystąpił do kongregacji kanoników regularnych w Saint-Ruf. Tam doszedł do pozycji przeora, a następnie opata wspólnoty[1]. Wprowadził w konwencie surową dyscyplinę, co doprowadziło do konfliktu ze wspólnotą. Papież Eugeniusz III rozwiązał spór mianując Nicholasa
kardynałem
–
biskupem Albano
w grudniu
1149
. W latach 1152–54 Pełnił funkcję legata papieskiego w
Norwegii
, gdzie ustanowił metropolię w
Nidaros
i zorganizował Kościół katolicki na zasadach reformy gregoriańskiej. Występuje jako świadek na bullach papieskich między
30 stycznia
1150
a
30 listopada
1154
.
4 grudnia
1154
, krótko po powrocie z Norwegii, został
wybrany
na papieża.
Hadrian IV początkowo kontynuował procesarską politykę poprzedników, licząc na pomoc
Fryderyka Barbarossy
w stłumieniu rebelii
Arnolda z Brescii
w Rzymie i zlikwidowania rzymskiej komuny miejskiej. Na początku 1155 doszło do odnowienia zawartego dwa lata wcześniej traktatu sojuszniczego, a 18 czerwca 1155 papież koronował Fryderyka na cesarza. Już wtedy jednak doszło do pierwszych rozdźwięków. Obustronne uchybienia protokolarne w trakcie negocjacji oraz podczas samej uroczystości koronacyjnej doprowadziły do pogorszenia wzajemnych stosunków, niewywiązanie się przez cesarza ze zobowiązań sojuszniczych posłużyło w końcu za pretekst do zerwania układu przez Hadriana IV i zawarcia w 1156 w Benewencie sojuszu z dotychczasowym przeciwnikiem królem Wilhelmem I sycylijskim. W tym samym roku doszło do uwięzienia w Burgundii papieskiego legata, arcybiskupa
Eskila
, co jeszcze bardziej pogorszyło stosunki z Cesarstwem. Dwaj legaci, Roland ze Sieny i Bernard z S. Clemente, wysłani na obrady sejmu Rzeszy w Besancon w listopadzie 1157 zamiast złagodzenia konfliktu doprowadzili do jego eskalacji wdając się w polemikę z cesarskim kanclerzem Rainaldem z Dassel odnośnie prawnych relacji między papieżem a cesarzem. Ostatecznie jednak, po osobistej interwencji Hadriana IV, uwolniono arcybiskupa Eskila.
W 1158 Fryderyk wkroczył z wojskami do północnej Italii, gdzie podjął prób rewindykacji należnych mu
regaliów
. W listopadzie 1158 w Roncaglia unieważnił samorządy miast lombardzkich, co wywołało z ich strony gwałtowną opozycję. Lombardczyków poparł również Hadrian IV, widząc w ustawach ronkalskich zagrożenie dla praw Kościoła. Latem 1159 zagroził cesarzowi ekskomuniką, jeśli w ciągu 40 dni nie odwoła ustaw. Zanim jednak minął ten termin, papież zmarł.
Hadrian IV mianował ok. 12
nowych kardynałów
. W
1155
ogłosił bullę protekcyjną dla diecezji wrocławskiej. Przypisuje mu się także wydanie bulli Laudabiliter, w której nadał królowi Anglii prawa do władania Irlandią. Autentyczność tej bulli jest jednak kwestionowana.
Przypisy
Bibliografia
- Ian Stuart Robinson, The Papacy 1073-1198. Continuity and Innovation, Cambridge University Press 1990
- Kazimierz Dopierała: Księga papieży, Poznań 1996, s. 178-180
- Barbara Zenker: Die Mitglieder des Kardinalkollegiums von 1130 bis 1159, Würzburg 1964, s. 36-38
Linki zewnętrzne
