Artykuł z serii Świadkowie Jehowy
Dzieje
Geneza
Chrześcijaństwo · Restoracjonizm
Historia
Badacze Pisma Świętego
Wierzenia i praktyki
Nauki
Imię Boże · Antytrynitaryzm · Dni ostatnie · Armagedon · Odstępstwo Królestwo Boże · Zbawienie · Dusza
Zebrania
Sala Królestwa · Sala Zgromadzeń Pieśni Królestwa · Modlitwa Wykład publiczny · Studium Strażnicy Teokratyczna szkoła służby kaznodziejskiej Zebranie służby · Zborowe studium Biblii
Szczególne wydarzenia
Kongres · Chrzest Pamiątka śmierci Jezusa Chrystusa
Organizacja i działalność
Struktura organizacyjna
Ciało Kierownicze · Towarzystwo Strażnica Starszy zboru · Sługa pomocniczy Betel · Zbór · Głosiciel · Pionier · Szkoła Gilead Służba Informacji o Szpitalach
Publikacje
Strażnica · Przebudźcie się! Nasza Służba Królestwa Biblia w Przekładzie Nowego Świata
Prezesi Towarzystwa Strażnica
C. T. Russell · J. F. Rutherford N. H. Knorr · F.W. Franz · M. G. Henschel D. A. Adams · M. H. Larson

Charles Taze Russell w 1911 r

Afisz Fotrodamy Stworzenia .

Strażnica wydawna jest od roku 1879; na zdjęciu z początku XX wieku

Historia Świadków Jehowy – artykuł skrótowo przedstawia dzieje Świadków Jehowy od ich powstania, aż po czasy teraźniejsze.

Świat

Powstanie

W 1852 roku w Allegheny w stanie Pensylwania w USA urodził się Charles Taze Russell . Rodzice Joseph L. Russell i Anna E. Russell (z domu Birney) byli prezbiterianami . Wychowywany w duchu religijnym kilkunastoletni Russell zaczął się zastanawiać nad doktrynami religijnymi.

Bóg, który użyłby swej mocy do stworzenia istot ludzkich , z góry wiedząc, że będą poddane wiecznym mękom, ba, przeznaczając je na to, nie byłby ani mądry, ani sprawiedliwy, ani miłujący. Kierowałby się niższymi miernikami niż wiele ludzi^[].

Ch. T. Russel oświadczył:

Z czasem zrozumiałem, że chociaż każde spośród rozmaitych wyznań wiary zawierało jakieś elementy prawdy, to jednak ogólnie rzecz biorąc, wszystkie wprowadzały w błąd i były sprzeczne ze Słowem Bożym.^[1]

Powodowany tym Russell odwrócił się od kościelnych religii. Zawiodły go także religie Wschodu, którym również się bliżej przyjrzał. Russell został ponownie utwierdzony w wierze, kiedy przypadkiem znalazł się na religijnym zebraniu adwentystów , które było prowadzone przez Jonasa Wendella . Chociaż dla Russella wykładnia Pisma Świętego nie była całkiem jasna, to skłoniła go do wnikliwego studiowania tej księgi.

W 1870 roku spotkał się z kilkoma znajomymi z Pittsburgha oraz Allegheny i wspólnie założyli klasę studiów biblijnych, której działanie tak opisywał jeden z jej uczestników:

Ktoś z obecnych zadawał pytanie. Potem rozwijała się dyskusja. Odszukiwano wszelkie wersety biblijne związane tematem, a gdy wszyscy byli już przekonani, że one ze sobą harmonizują, formowali na koniec wynikający z nich wniosek i go zapisywali.^[2]

Russell nie uważał, że konieczna jest interpretacja Biblii. Był przekonany, że jeśli jakiś jej fragment jest niezrozumiały to jego wyjaśnienia należy szukać w innym fragmencie Pisma Świętego.

Charles Taze Russell otwarcie korzystał z pomocy innych przy studiowaniu Biblii. Wyrażał wdzięczność wobec pomocy adwentysty Jonasa Wendella i G. Storssowi . W styczniu 1876 roku Russell otrzymał egzemplarz czasopisma Herald of the Morning (Zwiastun Poranka) wydawanego przez adwentystę Nelsona Barboura. W tym czasopiśmie Barbour głosił pogląd głoszony wcześniej przez Izaaka Newtona , że przyjście Jezusa nie miało na celu zniszczenia wszystkich ludzi na ziemi, oraz że Chrystus przyjdzie jako duch, a nie w ciele. Odtąd Storrs i Russell wspólnie współpracowali przy wydawaniu 'Zwiastuna Poranka'. Russell m.in. wspierał finansowo wydawanie tego czasopisma aż do 1878 roku, kiedy to po kilkumiesięcznej polemice na łamach Zwiastuna Russell zupełnie zerwał współpracę po artykule autorstwa Barboura w którym kwestionował wartość ofiarnej śmierci Chrystusa.

Po wycofaniu się z wspierania i pisania do Zwiastuna Poranka postanowił od lipca 1879 roku publikować pismo Zion's Watch Tower and Herald of Christ's Presence ( Strażnica Syjońska i Zwiastun Obecności Chrystusa ). Odtąd Russell posługiwał się głównie tym czasopismem do głoszenia prawd biblijnych. Russell nigdy nie przypisywał sobie odkrycia prawd. Powiedział:

Stwierdziliśmy, że przez całe wieki różne społeczności religijne i rozmaite grupy rozdzieliły między siebie nauki biblijne i stapiały je – mniej lub bardziej – z ludzkimi spekulacjami i błędnymi poglądami (...) Przekonaliśmy się, że ważna nauka o usprawiedliwieniu przez wiarę, a nie przez uczynki, została jasno sformułowana przez Lutra , a w nowszych czasach przez wielu chrześcijan, że prezbiterianie z wielkim szacunkiem odnosili się do Bożej sprawiedliwości, mocy i mądrości, chociaż tych przymiotów dokładnie nie rozumieli, że metodyści cenili i wychwalali miłość i miłosierdzie Boga, że adwentyści głosili cenną naukę o powrocie Pana, że baptyści między innymi dobrze pojmowali symboliczne znaczenie chrztu, mimo że stracili z oczu prawdziwy chrzest, że niektórzy uniwersaliści już od dłuższego czasu mają mgliste pojęcie o 'restytucji'. W ten sposób niemal wszystkie wyznania dowiodły, że ich założyciele poszukiwali prawdy. Ale niewątpliwie wielki Przeciwnik walczył z nimi i nie mogąc całkowicie zniweczyć Słowa Bożego , przewrotnie je między nich rozdzielił. (...)^[3]

Wykonujemy pracę (...) zbierania rozproszonych przez długi czas fragmentów prawdy oraz przekazywania ich ludowi Pańskiemu – nie jako nowych, nie jako naszych własnych, ale jako pochodzących od Pana. (...) Nie powinniśmy mniemać, że to nam należy się jakakolwiek zasługa za odkrycie i ponowne uporządkowanie klejnotów prawdy.^[4]

W Strażnicy z maja i czerwca 1880 roku Russell ogłosił, że zamierza odwiedzić szereg miast w celu zjednoczenia i wzajemnego poznania licznych, ale bardzo rozproszonych czytelników.

Wizyty Russella doprowadziły do utworzenia w odwiedzanych miastach szeregu klas, czyli eklezji (nazwanych potem zborami ). Zebrania odbywały się co najmniej dwa razy w tygodniu . Te urządzane w wynajętych salach składały się z wykładu wygłaszanego przez zdolnego mówcę. Z kolei na te urządzane w domach wszyscy zabierali swoją Biblię, konkordancję , papier , ołówek i byli zachęcani do czynnego udziału. Z powodu takiego przebiegu zebrań i dokładnego studiowania Biblii osoby te zaczęto nazywać Badaczami Pisma Świętego .

W lipcu i sierpniu 1881 roku w Strażnicy opublikowano artykuł pod tytułem Czy głosisz? Oparte m.in. na Ewangelii według Mateusza 24,14; 28,19-20 oraz Dziejach Apostolskich 1,8 artykuły wskazywały, że głównym zadaniem Badaczy Pisma Świętego powinno być głoszenie Dobrej Nowiny. W tym samym czasie Russell wezwał do 'wyjścia z Babilonu Wielkiego' (czyli opuszczenia swojego kościoła), który był utożsamiany przez Badaczy Pisma Świętego z Kościołem katolickim i papiestwem , a potem także z innymi religiami.

Początek wieku

Na początku XX wieku kazania Russella zaczęły publikować gazety . W 1913 roku co tydzień kazania te publikowało już 2000 tytułów, które trafiały do 2 000 000 czytelników. W 1908 roku przedstawiciele założonego przez Russella Towarzystwa Strażnica (m. in. radca prawny Joseph F. Rutherford) zakupili stary Plymouth Bethel przy Hicks Street 13-17 Brooklynie – były dom misyjny Kościoła kongregacjonalistów, gdzie mieściły się biura towarzystwa, jak i sala zebrań (nazwany potem Betel , czyli 'Domem Bożym'), a także dawną rezydencję pastora Henry Ward Beechera przy Columbia Heights 124, który stał się domem pracowników Betel.

W 1912 roku Russell z współpracownikami przystąpili do realizacji " Fotodramy Stworzenia ", czyli zestawu filmów i przezroczy zsynchronizowanych z nagraniami na płytach gramofonowych . Premiera odbyła się w styczniu 1914 roku i przyciągnęła 5 000 widzów. Do końca roku Fotodramę Stworzenia obejrzały miliony osób w Ameryce Północnej, Europie , Nowej Zelandii i Australii .

Rok 1914 dla Badaczy Pisma Świętego i samego Russella był rokiem szczególnym, ponieważ już wiele lat wcześniej Russell i inni Badacze posługując się chronologią Biblijną obliczyli, że w październiku tego roku dobiegną końca Czasy Pogan. Wierzono, że szalejąca I wojna światowa przerodzi się w światową anarchię. Wielu Badaczy Pisma Świętego wierzyło, że w 1914 roku pójdą do nieba. Napisano wtedy:

Wyobrażaliśmy sobie, że żniwo i zgromadzanie Kościoła pomazańców zostanie wykonane przed upływem Czasów Pogan, ale Biblia nic takiego nie mówi.^[5]

16 października 1916 roku Charles Taze Russell wraz ze swoim sekretarzem Menta Sturgeon wybrali się na zaplanowaną podróż po zachodniej i południowej części USA . We wtorek 31 października, 64-letni Russell zmarł w pociągu w miejscowości Pampa w stanie Teksas.

W opublikowanym, zgodnie z życzeniem Russella, na łamach Strażnicy testamencie zalecił utworzenie pięcioosobowego Komitetu Redakcyjnego, który miałby się zajmować redagowaniem Strażnicy. Zarząd Towarzystwa Strażnica powołał Komitet Wykonawczy złożony z A. I. Ritchiego, W. E. Van Amburgh oraz J. F. Rutheforda. Ów komitet miał sprawować nadzór nad działalnością Towarzystwa Strażnica.

Rozwój

Decyzją walnego zgromadzenia, które odbyło się 6 stycznia 1917 roku wobec braku innych kandydatów na nowego prezesa Towarzystwa Strażnica jednomyślnie wybrano Josepha Franklina Rutherforda .

Nowy prezes Towarzystwa kładł mocniejszy nacisk na ewangelizację. Zwiększono z 69 do 93 osób liczbę podróżujących przedstawicieli Towarzystwa i z 372 do 461 liczbę kolporterów publikacji.

Członkowie Towarzystwa Strażnica w 1918 roku (od lewej: W. E. Van Amburgh, J. F. Rutherford, A. H. Macmillan, R. J. Martin, F. H. Robinson, C. J. Woodworth, G. H. Fisher, G. De Cecca)

W 1917 roku czterech członków Towarzystwa Strażnica usiłowało usunąć ze stanowiska nowego prezesa^[]. Osoby te zostały usunięte z organizacji i utworzyły osobne, małe grupy skupiając wokół siebie lojalne im osoby. Jeszcze w tym samym roku rozpoczęły kampanię pisania listów i przemówień, co spowodowało rozdźwięki oraz odwrócenie się niewielkiej części osób od Towarzystwa Strażnica. Powstały wtedy liczne rozłamy, a główne grupy, które oddzieliły się od Towarzystwa Strażnica znane w Polsce to Badacze Pisma Świętego , Wolni Badacze Pisma Świętego , Świecki Ruch Misyjny "Epifania" .

Pod koniec 1918 roku wydano dokończoną po śmierci Russella książkę pt. Dokonana Tajemnica. Ponieważ książka zawierała szereg bardzo krytycznych uwag wobec kleru chrześcijańskiego została zakazana w Kanadzie i USA . Wzrastał też podsycany przez duchowieństwo sprzeciw wobec Badaczy Pisma Świętego. W wyniku ostrej krytyki kleru zawartej w tej, jak i innych książkach wydawanych przez Towarzystwo Strażnica począwszy od 1918 roku Europę i Amerykę Północną objęła fala ataków na Badaczy Pisma Świętego. 7 maja 1918 roku decyzją władz federalnych USA J. F. Rutherford i kilku jego współpracowników zostało aresztowanych i osadzonych w więzieniu federalnym w Atlancie w stanie Georgia .

Więzieni członkowie Towarzystwa Strażnica zostali zwolnieni 25 marca 1919 roku. W czasie pobytu ośmiu członków zarządu Towarzystwa Strażnica w więzieniu niemal całkowicie zamarła wszelka działalność Badaczy Pisma Świętego. Ale już 4 maja na pierwszym wygłoszonym przez Rutherforda wykładzie po wyjściu z więzienia było obecnych 3 500 osób, a dla ponad pół tysiąca zabrakło miejsc.

W dniach od 1 do 8 września 1919 roku w Cedar Point w stanie Ohio odbyło się zgromadzenie Badaczy Pisma Świętego na którym Rutherford oświadczył:

Misją chrześcijanina na ziemi (...) jest głoszenie orędzia o sprawiedliwym Królestwie Pana, które zapewni błogosławieństwa całemu wzdychającemu stworzeniu.^[6]

Na tym zgromadzeniu ogłoszone też wydanie nowego czasopisma pt. The Golden Age (Złoty Wiek, a obecnie znane jako Przebudźcie się! ). W 1922 roku, w dniach od 5 września do 13 września odbyło się kolejne, 9-dniowe zgromadzenie . W programie zgromadzenia znalazł się punkt, w którym mówca powiedział, że każdy poświęcony ma obowiązek występować w charakterze publicznego głosiciela Króla i królestwa.

Jeszcze w 1920 roku w książce Miliony ludzi obecnie żyjących nigdy nie umrą! wyrażono oczekiwania, że w 1925 roku zmartwychwstaną takie osobistości jak: Abraham , Jakub , Izaak i inni prorocy, a namaszczeni chrześcijanie pójdą do nieba. Po niespełnionych oczekiwaniach niewielka część Badaczy Pisma Świętego porzuciła religię. Kolejnym momentem porzucenia Badaczy Pisma Świętego było wyjaśnienie istnienia dwóch organizacji – Szatana i Jehowy . Wyjaśnienie księgi Objawienia znacznie różniło się od interpretacji zawartej w Dokonanej Tajemnicy, która w znacznej mierze była pośmiertną syntezą notatek i wniosków Russella. Spowodowało to, że część Badaczy zgorszyła się i odeszła.

Od 1927 roku wzrastała liczba aresztowań Badaczy Pisma Świętego, ponieważ w niedziele organizowali się w grupy, które głosiły ewangelię .

Nowa nazwa

W 1931 roku w Columbus w stanie Ohio zorganizowano kolejne zgromadzenie , którego część była transmitowana przez należące do Towarzystwa Strażnica radio WBBR , służące krzewieniu audycji o tematyce biblijnej.

Na tym zgromadzeniu została wygłoszona rezolucja pt. Nowe imię o treści:

Pragniemy, by nas znano pod nowym imieniem i nazywano nim, a mianowicie: Świadkowie Jehowy.^[7]

Rok 1932 przyniósł kolejne wyjaśnienie na podstawie Biblii, że ci Badacze, którzy nie spodziewają się pójść do nieba, będą żyli na ziemi. W owym roku wprowadzono karty świadectwa, a w 1934 roku zaczęto korzystać w działalności ze specjalnie zaprojektowanych przez nich gramofonów i płyt z nagranymi kazaniami (90 różnych wykładów). W 1936 roku głosiciele po raz pierwszy zaczęto używać na szeroką skalę plakatów informacyjnych , które noszono głównie w dzielnicach handlowych. W roku 1940 używano ponad 40 000 gramofonów, rozpoczęto rozpowszechnianie czasopisma Pociecha .

Oficjalna szacunkowa liczba aktywnych głosicieli organizacji Świadków Jehowy na świecie – również nieochrzczonych (1945-2008)

Dalsza organizacja

8 stycznia 1942 roku zmarł J. F. Rutherford. Pięć dni później prezesem wybrano Nathana H. Knorra . Nowy prezes Towarzystwa Strażnica jeszcze mocniej akcentował potrzebę głoszenia i na większą skalę zaczął organizować zgromadzenia. Wkrótce też zorganizowano Kursy Służby Teokratycznej , które odbywały się w każdym zborze, a przygotowywały i szkoliły głosicieli do przemówień i głoszenia.

1 lutego 1943 roku 100 studentów rozpoczęło zajęcia w nowo powstałej Biblijnej Szkole Strażnicy – Gilead . Kurs trwał 20 tygodni, a głównym podręcznikiem była Biblia..

Po wojnie, kiedy wróciła możliwość niezakłóconej korespondencji pocztowej zaczęły napływać sprawozdania. Okazało się, że mimo pożogi wojennej liczebność Świadków Jehowy znacznie wzrosła.

W roku 1950 na zorganizowanym na stadionie Yankee zgromadzeniu , gdzie było obecnych 123 000 osób ogłoszono wydanie Chrześcijańskich Pism Greckich w Przekładzie Nowego Świata ( Nowego Testamentu ). W kwietniu 1951 roku prawie wszystkich wyznawców wywiedziono z terenu ZSRR na Syberię w trakcie sowieckiej Operacji Północ . Rok później do szkolenia głosicieli wprowadzono Zaawansowany Kurs Służby Kaznodziejskiej . Rezultaty tego szkolenia były takie, że w ciągu dziesięciu lat liczba głosicieli na świecie wzrosła o 100 procent, liczba odwiedzin o kolejne 126 procent, a liczba studiów biblijnych o 150 procent. W 1963 roku osiągnięto pierwszy milion głosicieli, 11 lat później liczba ta się podwoiła.

Poczynając od 1 października 1972 roku zmieniono sposób zarządzania zborami. Dotychczas zborami opiekowali się słudzy zboru, którzy byli mianowani przez Towarzystwo Strażnica. Teraz, na podstawie Listu do Filipian 1,1, gdzie Apostoł Paweł napisał o gronie starszych, miało być w zborach wielu, tworzących grono starszych, o ile mieli stosowne kwalifikacje (zob. 1 Tm 3,1). To samo dotyczyło sług pomocniczych. W tym samym okresie odpowiedzialność i nadzór nad ewangelizacją przejęło Ciało Kierownicze, złożone z kilkunastu dojrzałych duchowo mężczyzn, mających nadzieję niebiańską (zaliczających się do 144 000 wybranych, namaszczonych duchem Świadków).

Powstanie komitetów

Od stycznia 1976 roku nadzór nad Towarzystwem Strażnica został przekazany sześciu kilkuosobowym komitetom. Odtąd już Towarzystwem Strażnica nie zarządzała jedna osoba.

8 czerwca 1977 roku w wyniku niemożliwego do zoperowania guza mózgu zmarł Nathan Knorr. Następcą na stanowisku Prezesa Towarzystwa Strażnica został 83-letni Frederick William Franz . Obecnie Ciało Kierownicze nie jest zupełnie związane z Towarzystwem Strażnica. Żaden z Członków owego Ciała nie może być jednocześnie członkiem Zarządu Towarzystwa Strażnica.

Dalszy rozwój

W 1977 roku wprowadzono dla pełnoczasowych głosicieli Kurs Służby Pionierskiej . W 1985 roku przekroczono liczbę 3 milionów głosicieli, pięć lat później 4 milionów. W latach 90 XX w. kilkanaście krajów, głównie z Europy Wschodniej, Afryki, Azji i Ameryki Łacińskiej uzyskało rejestracje prawną, w niektórych z nich zorganizowno w następnych latach kongresy międzynarodowe . W połowie lat 90 XX w. powstała pierwsza oficjalna strona internetowa Świadków Jehowy, a w późniejszych latach dodatkowe (Informacji Publicznej i publikacji religijnych). W 1996 roku na całym świecie działało już 5 milionów aktywnych wyznawców. W 2000 roku przekroczono liczbę 6 milionów głosicieli. Obecnie na całej ziemi dobrą nowinę o Królestwie obwieszcza ponad 7,3 milionów aktywnych głosicieli w 236 krajach. W 2009 roku przekroczono liczbę 500 języków w których wydaje się publikacje Świadków Jehowy (w tym w 403 językach w wersji on-line w Internecie).

Polska

Jedno (Poznań, 2009) z czterech kongresów międzynarodowych, które odbyły się w ostatnich latach w Polsce

^[9]

Początki

Historia Świadków Jehowy w Polsce sięga ok. roku 1892 , kiedy to niejaki Olszański – Badacz Pisma Świętego – wrócił z USA do Polski. Kolejnym Badaczem Pisma Świętego był Szwajcar Bente, który w 1905 roku objął wakat dyrektora w warszawskiej fabryce koronek. Działania tych osób sprawiły, że w 1909 opublikowano po polsku publikacje Towarzystwa Strażnica (m.in. Wykłady Pisma Świętego ), a w 1915 roku, regularnie, co miesiąc była publikowana Strażnica w języku polskim.

W 1910 w Warszawie złożył wizytę Charles Taze Russell. Mimo że już wtedy w Warszawie i Łodzi było wiele osób, które interesowały się studiowaniem Biblii, w urządzaniu spotkań przeszkadzała Policja Carska. W roku 1913 udało się jednak zalegalizować działalność Badaczy Pisma Świętego. W 1918 roku warszawski zbór zgromadzał już ok. 50 osób, które regularnie przychodziły na wykłady.

Brak kontaktów z resztą Badaczy Pisma Świętego (np. wiadomość o śmierci Russella dotarła do Warszawy dopiero dwa lata po fakcie) podczas I wojny światowej spowodował, że doszło do podziałów i rozłamów. Jedna z grup wprowadziła swoje nauki i przejęła polski oddział Towarzystwa (w tym salę w Warszawie). Wysłana przez amerykański oddział Towarzystwa Strażnica delegacja złożona z dwóch mężczyzn uznała jednak, że nauki tej grupy są niezgodne z naukami Towarzystwa Strażnica i w niedługim czasie przywróciła właściwe poglądy. W 1920 roku do Krakowa powrócił z USA Jan Kusina, który szybko zorganizował w tym mieście grupkę Badaczy Pisma Świętego.

Franciszek Puchała, który przebywał na emigracji w USA po powrocie do Polski wydał na swój koszt ulotkę zawierającą 13 doktryn katolickich. Obiecał w niej, że za udowodnienie ich biblijnego pochodzenia zapłaci po 10 000 marek polskich. Treść dyskusji podjętej i przegranej przez teologów Jezuickich (m.in. Jana Rostworowskiego ) została wydana w formie broszury nakładem 10 000 egzemplarzy nie licząc dodruków. Dzięki temu zabiegowi w 1923 roku w Krakowie studiowaniem Pisma Świętego było już zainteresowanych 69 osób. Z czasem władze kościelne wywierały presję na władze świeckie, zmuszając je do aresztowań Badaczy Pisma Świętego. W 1924 roku wyremontowano halę fabryczną w centrum Łodzi, która stała się miejscem spotkań religijnych. W tym też roku w 15 miastach kraju zebrało się ponad 1000 osób na pamiątce śmierci Jezusa Chrystusa. W latach 20 XX w. wyświetlano film Fotodrama Stworzenia .Pod koniec lat 20 XX w. w Polsce zanotowano 55 zborów. Od 1933 roku ataki na Świadków Jehowy stały się bardzo częste. W 1935 roku dokonano 3000 zatrzymań Świadków Jehowy. Mimo rosnącego sprzeciwu liczebność Świadków Jehowy ciągle wzrastała. W czasie wybuchu II wojny światowej w Polsce było 1039 głosicieli. Na zachodzie kraju Gestapo aresztowało każdego, kto był znany jako Świadek Jehowy. Aresztowano też za posiadanie egzemplarza Strażnicy. Wielu zginęło w hitlerowskich obozach koncentracyjnych.

Okres powojenny

Zaraz po wojnie liczebność Świadków Jehowy wzrosła do 2500 i wciąż rosła w bardzo szybkim tempie. Wkrótce jednak zaczęły się napaści ze strony członków Narodowych Sił Zbrojnych , chcących ich siłą zmusić do zostania katolikami. Gdy w roku 1947 podliczono wszystkie napaści NSZ: ucierpiało łącznie 4000 Świadków Jehowy, 60 z nich zamordowano, napadnięto na około 800 ich domostw.

W 1946 roku przedstawiciel Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego próbował nakłonić Świadków do współpracy przeciw Kościołowi katolickiemu. Po otrzymaniu odpowiedzi odmownej na tę oraz powtórzoną cztery miesiące później propozycję, władze zaczęły utrudniać działalność Świadków Jehowy. W 1949 roku wydalono misjonarzy. W 1950 roku łódzki oddział Towarzystwa Strażnica został splądrowany przez UB. Pod zarzutem szpiegostwa na rzecz USA aresztowano członków zarządu; niedługo później aresztowano pozostałych pracowników. 21 czerwca 1950 roku w nocy dokonano też setek rewizji w domach Świadków Jehowy i kilkudziesięciu aresztowań.

Delegalizacja

2 lipca 1950 Urząd do Spraw Wyznań zdelegalizował działalność Świadków Jehowy, których liczebność cztery miesiące wcześniej wynosiła około 18 tysięcy głosicieli. Represje UB dotknęły około 90 procent wyznawców tej religii. Niektórych, jak np. J. Szlauera – zastrzelił podczas przesłuchań oficer UBP. Do końca 1956 roku zmarło 16 Świadków Jehowy w wyniku samych tylko tortur lub odmowy udzielenia pomocy lekarskiej. Ponieważ działania UBP przynosiły odwrotny skutek (po 3 latach represji było już 37 411^[] Świadków Jehowy, co stanowiło ponad 80 procentowy wzrost) władze zaczęły łagodzić politykę wobec tego wyznania. Stopniowo członków tej religii zaczęto zwalniać z więzień. Później starano się rozbić Świadków Jehowy od wewnątrz. Pojawiły się fałszywe wydania Strażnicy oraz szkalujące listy. W miarę upływu lat, gdy nie dostrzeżono zagrożenia ze strony Świadków Jehowy, sprzeciw władz malał.

W 1977 roku do Polski przyjechało trzech członków Ciała Kierowniczego : Frederick William Franz , Theodore Jaracz i Daniel Sydlik . W drugiej połowie lat 60 XX w. Świadkowie Jehowy zaczęli spotykać się latem większymi grupami w lasach, na tzw. konwencjach leśnych. Pod koniec lat 70 XX w. niektórym wyznawcom udało się wyjechać na zgromadzenia okręgowe poza granice Polski — najpierw do Lille we Francji, potem do Danii. Natomiast latem roku 1980 ok. 2000 Świadków Jehowy otrzymało oficjalne zezwolenie na wyjazd na kongres do Wiednia. Rok później do stolicy Austrii wyjechało na kongres ponad 5000 polskich Świadków Jehowy. W następnych latach władze zezwalały organizowanie zgromadzeń w Polsce, na początku w halach a potem na stadionach. W 1985 roku na czterech stadionach w Chorzowie, Poznaniu, Wrocławiu i Warszawie odbyły się pierwsze kongresy międzynarodowe w Polsce . Publikacje religijne drukowano w tajnych podziemnych drukarniach, a od poł. lat 80 XX w. (czasopisma Strażnica i Przebudźcie sie! od poł. 1988 r.) zaczęto je oficjalnie sprowadzać z zagranicznych drukarń Towarzystwa Strażnica. W 1988 roku Polskę odwiedził Milton George Henschel i Theodore Jaracz.

Legalizacja i rejestracja

Ostatecznie 12 maja 1989 roku, Świadkowie Jehowy zostali oficjalnie zarejestrowani i zalegalizowani. Grupa jest wpisana do rejestru MSWiA pod numerem 34^[10]. W owym roku po raz drugi w Polsce odbyły się kongresy międzynarodowe na trzech stadionach w Chorzowie, Poznaniu i Warszawie. W 1990 roku na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie, oprócz Polaków, było obecnych ponad 17 tysięcy delegatów za wschodniej granicy. Delegaci z Polski byli obecni w różnych latach na kongresach międzynarodowych w takich krajach jak Niemcy, Czechy, Węgry, Rosja, Ukraina, Francja, USA i Kanada. W marcu 1991 roku liczba aktywnych głosicieli w Polsce przekroczyła 100 000 osób. 28 listopada 1992 roku oddano do użytku Biuro Oddziału w Nadarzynie. W tym okresie oddano do użytku wiele Sal Królestwa , a w późniejszym okresie także Sale Zgromadzeń ( Sosnowiec , Warszawa, Lublin , Łódź, Malbork ^[11], Stęszew , Skarbimierz , Mosty^[12]) . W 1994 wydano po polsku Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata (Nowy Testament), w 1997 roku już cała Biblię w tym przekładzie. Jesienią 2004 roku, prez dwa miesiące, w byłym hitlerowskim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau prezentowana była wystawa Więzieni za wiarę - Świadkowie Jehowy a hitleryzm poświęcona ich neutralności w okresie nazizmu . W 2006 roku w Chorzowie i Poznaniu odbyły się po raz trzeci w Polsce kongresy międzynarodowe w Chorzowie i Poznaniu, a w 2009 roku kongres międzynarodowy w Poznaniu.

III Rzesza

Znak fioletowego trójkąta, który nosili Świadkowie Jehowy w obozach koncentracyjnych od 1937 r.

Tabliczka pamiątkowa informująca o pobycie Świadków Jehowy w byłym obozie hitlerowskim Mauthausen-Gusen

Hitlerowskie oświadczenie o wyrzeczeniu się wiary, które odmawiali podpisywać Świadkowie Jehowy

Jeszcze przed dojściem Hitlera do władzy, począwszy od 1929 roku zdarzało się, że nazistowskie bojówki SA napadały na Świadków Jehowy, bijąc ich dotkliwie oraz przerywając ich zebrania religijne^[13]. Jeszcze przed rozpoczęciem II wojny światowej Towarzystwo Strażnica kilkakrotnie wystosowało list do Hitlera.

Świadkowie Jehowy w III Rzeszy i na terenach przez nią okupowanych^[14] byli represjonowani z powodu odmowy służby wojskowej (i każdej pracy dla wojska np. czyszczenie mundurów czy zawijania pakietów opatrunkowych pierwszej pomocy)^[15] oraz nie przyjmowania państwowego antysemityzmu (m.in. nie przestrzegali bojkotu żydowskich sklepów; w swoich publikacjach propagowali równość wszystkich narodów, a więc i Żydów). Z tych przyczyn już od 1933 spotykały Świadków represje, np. wyrzucanie z pracy, odbieranie dzieci, a od 1935 byli więzieni w obozach koncentracyjnych , gdzie otrzymali oddzielne oznakowanie – fioletowy trójkąt. Również im udawało się informować swych współwyznawców z zewnątrz o panujących tam warunkach, dzięki czemu wiele lat przed wojną ujawnili istnienie tych obozów wraz z dokładnymi ich szkicami^[16], a w późniejszych latach także zbrodnie dokonywane na Żydach i innych więźniach w tych obozach. Wkrótce zaczęto ich osadzać także w obozach zagłady , np. w Auschwitz gdzie na 387 więźniów Badaczy Pisma Świętego 138 posiadało trójkąt fioletowy, natomiast pozostali z reguły czerwony (więźniowie polityczni)^[17].

W obozach więziono tylko osoby dorosłe; dzieci odbierano i przekazywano na wychowanie innym rodzinom. Byli jedną z kilku kategorii więźniów narodowości niemieckiej (np. niektórzy Ewangelicy), którzy mogli w każdej chwili wyjść na wolność po podpisaniu deklaracji apostazji ^[18] – ponad 95% osadzonych nie zrobiło tego, uważając prześladowania za "próbę wiary". W obozach znęcano się nad nimi i zabijano, a także zmuszano do pracy w charakterze służby domowej esesmanów . Rudolf Höss zeznał, że imponował mu hart ducha i siła wiary tych więźniów i wspominał, iż zarówno Heinrich Himmler jak i Theodor Eicke powoływali się wielokrotnie na ich religijny fanatyzm i stawiali go za przykład dla postępowania SS-manów w odniesieniu do narodowego socjalizmu i Adolfa Hitlera. Rudolf Höss zwracał również uwagę, że osoby, które wyrzekły się Międzynarodowego Zrzeszenia Badaczy Pisma Świętego były naciskane, a byli współbracia dokuczali im za odstępstwo od Jehowy, dlatego też wielu z nich, a szczególnie kobiety, wycofywały swoje podpisy, gdyż presja moralna była zbyt silna. Rudolf Höss również zwracał uwagę iż osoby, które podpisały wyrzeczenie się Międzynarodowego Zrzeszenia Badaczy Pisma Świętego, chciały zachowywać bezwzględną wierność Jehowie nawet wówczas, gdy wyrzekli się wspólnoty religijnej^[19].. Jak wspomina Rudolf Höss wszystkie Badaczki Pisma Świętego były przekonane, że cierpienie i śmierć Żydów są słuszną karą za zdradę Jehowy^[20]. Po zakończeniu wojny Świadkowie Jehowy byli ważnym źródłem informacji na temat masowych zbrodni na Żydach w obozach zagłady.

Zobacz też

• Doktryna i wierzenia Świadków Jehowy
• Historia Świadków Jehowy w poszczególnych krajach:

• Historia zgromadzeń Świadków Jehowy
• Historia wydawania publikacji Świadków Jehowy
• Historia działalności kaznodziejskiej
• Historia pełnoczasowych kaznodzieji

Przypisy