Husytyzm – ruch religijny i
polityczny
zapoczątkowany działalnością kaznodziejską praskiego
teologa
Jana Husa
.
Husytyzm początkowo miał znaczenie jedynie religijne i był próbą zwrócenia uwagi na potrzebę reformy
Kościoła rzymskokatolickiego
w Europie. Po
1415
roku gdy stany czeskie wyraziły publicznie swój protest wobec
spalenia na stosie
Jana Husa przybrał formę ruchu politycznego, stał się powodem rewolty w Czechach, a następnie
wojen husyckich
, wymierzonych przeciwko władzy dynastii
Luksemburgów
.
W latach
1417
-
1434
husytyzm podzielił się na wiele frakcji, z których główną rolę odgrywały konkurujące ze sobą nawzajem skrzydło radykalne z ośrodkiem w
Taborze
i skrzydło umiarkowane z ośrodkiem w
Pradze
.
Ruch obejmował swoim zasięgiem głównie
Czechy
. Próbowano go jednak zaszczepić w innych Krajach Korony Świętego Wacława oraz w Niemczech i w Królestwie Polskim. Czescy aktywiści podejmowali akcje misyjne w ościennych krajach Europy. Teolodzy husyccy brali udział w
soborach powszechnych
w
Konstancji
i w
Bazylei
. Nierzadko zdarzało się, ze zagraniczni księża i biskupi przyjeżdżali do Czech, aby zasilać ograniczone brakiem osób wyświęconych, szeregi duchowieństwa husyckiego.
W
1434
roku nauki głoszone przez umiarkowanych husytów uzyskały akceptację ze strony soboru powszechnego. W wyniku podpisania
kompaktów praskich
na terenie Królestwa Czech został utworzony
Kościół utrakwistyczny
, który istniał do
1627
roku.
Współcześnie husytyzm w swojej pierwotnej postaci nie istnieje. Odwołują się do jego tradycji jednak niektóre
Kościoły ewangelickie
na świecie, zwłaszcza
bracia morawscy
i
Ewangelicki Kościół Czeskobraterski
. Akces do spuścizny po ruchu husytów zgłasza również powstały w
XX wieku
modernistyczny
Czechosłowacki Kościół Husycki
.
Doktryna
Doktryna
husytyzmu nigdy nie była jednolita. Od chwili śmierci Jana Husa w
1415
roku w szeregach husytów istniały różne poglądy na organizację Kościoła oraz na kwestie teologiczne. Jedyną ich wspólną cechą były postulaty zawarte w
czterech artykułach praskich
, które wszystkie grupy husyckie starały się na swój sposób realizować.
Odłamy husytyzmu
Linki zewnętrzne
