Indyjski Kongres Narodowy (znany też jako Partia Kongresowa,
ang.
Indian National Congress ,
hindi
भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस) – największa partia polityczna
Indii
.
Początki działalności
Powstała w
1885
r., początkowo partia za cel stawiała sobie zapewnienie większego wpływu na sytuację polityczną wyedukowanych Hindusów. Początkowo INC nie był przeciwny brytyjskim rządom. Pierwsze spotkanie zorganizował Szkot, brytyjski polityk i urzędnik korpusu cywilnego
Allan Octavian Hume
. Odbyło się ono w
Bombaju
, za zgodą ówczesnego wicekróla.
Jawaharlal Nehru i Mahatma Gandhi podczas uroczystości partyjnych INC w 1937 roku.
Później jednak żądania stały się bardziej radykalne, a organizacja zaczęła brać udział w ruchu niepodległościowym. W tym czasie powstały w INC dwa obozy:
- Garam Dal - ekstremistyczna (dosł. "Gorąca Frakcja")
- Naram Dal - umiarkowana (dosł. "Miękka Frakcja").
Po
I wojnie światowej
nieformalnym przywódcą INC stał się
Mahatma Gandhi
. W tym czasie Kongres stał się organizacją zrzeszającą ludzi o bardzo różnych poglądach - radykalnych socjalistów, tradycjonalistów, a nawet hinduskich i muzułmańskich konserwatystów. INC stał się pierwszą organizacją zrzeszającą miliony ludzi, w różny sposób walczących z kastowością, biedą, religijnymi i etnicznymi różnicami. W krótkim czasie Kongres przerodził się z elitarnej grupy zanglicyzowanych Hindusów w organizację rewolucyjną liczącą sobie 15 milionów członków.
Okres przywództwa Nehru
Po uzyskaniu niepodległości pojawiły się pewne problemy.
Gandhi
oraz inny lider, Sardar Patel twierdzili, że po tym wydarzeniu INC powinien zostać rozwiązany. Po zabójstwie
Gandhiego
w
1948
roku i śmierci Patela w 1950 roku, nowy przywódca,
Jawaharlal Nehru
stał się nową ikoną INC. Rozpoczął okres prowadzenia polityki cechującej się
sekularyzacją
, ekonomiką socjalną i niezaangażowaną polityką zagraniczną. To stało się główną linią programową INC, który sprawował niezachwiane rządy aż do
1977
roku.
Za sprawą polityki
Nehru
zmniejszyło się znaczenie klasy posiadaczy ziemskich i biznesmanów, a poprawie uległa sytuacja mniejszości religijnych i Hindusów pochodzących z niższych
kast
. Generacja przywódców pochodzących z czasów walk o niepodległość została szybko zastąpiona przez osoby pozostające w cieniu
Nehru
. Poprowadził on INC do spektakularnych zwycięstw w wyborach w
1952
,
1957
i
1962
roku.
Przywództwo Indiry Gandhi
Kiedy
Nehru
zmarł w
1964
roku, przyszłość partii stanęła pod dużym znakiem zapytania. Żaden z przywódców nie miał cech wystarczających chociażby do dorównaniu mu w wielu kwestiach. Kompromisowym kandydatem na lidera stał się umiarkowany i delikatny w wypowiedziach zwolennik
Nehru
,
Lal Bahadur Shastri
. Był on premierem
Indii
aż do swojej śmierci w
1966
roku.
Po jego śmierci, w wewnętrznych partyjnych wyborach na lidera, zwyciężyła córka
Nehru
,
Indira Gandhi
(nie spokrewniona z
Mahatmą Gandhim
). Pierwszym zagrożeniem dla hegemonii partii, jakie się pojawiło, było zjednoczenie opozycji, o nazwie Samyukt Vidhamayak Dal, które zwyciężyło w wyborach do parlamentów kilku nadoceanicznych stanów. Wywołało to w INC konflikt, który doprowadził do oskarżeń pod adresem
Indiry
o nieudolną politykę, rzucanych przez innych przywódców partyjnych. W efekcie w INC doszło do rozłamu na :
- grupę
Indiry Gandhi
- nazywanych Nowym Kongresem, uznana jednak przez Indyjską Komisję Wyborczą za "prawdziwe" INC, pomimo że to ona się odłączyła ,
- członków, którzy pozostali - nazywanych Starym Kongresem, lub INC-Organizacją.
Powyższy podział postrzegany był także jako podział na osi
prawicowość
-
lewicowość
.
I. Gandhi
chciała zmobilizować swój elektorat poprzez używanie haseł populistycznych i lewicujących. Główne hasło wyborcze brzmiało "Garibi hatao (Usunąć biedę)!". Pragnęła także zbliżenia ze
Związkiem Radzieckim
. Tymczasem INC(O) zapatrywało się na politykę bardziej prawicowo, nie ufając radzieckiej pomocy. Wkrótce potem INC(O) zjednoczyło się z Janata Party.
Stopniowo, rządy
I. Gandhi
stawały się coraz bardziej "autorytarne", co spowodowało zwiększanie się opozycji. Oskarżała ona
Indirę
o sfałszowanie wyników wyborów w
1971
roku. Gandyjski
socjalista
, Jayaprakash Narayan wzywał do zmian w rządzie stanu
Bihar
i w krótkim czasie stał się jednym z inicjatorów ruchu studentów, wieśniaków i pracowników fizycznych, wykorzystującym
satjagrahę
. Dodatkowo, partia
Indiry
została pokonana w wyborach parlamentarnych w stanie
Gujarat
przez Janata Party (Partię Ludową).
21 czerwca
1975
roku, sędzia Jagmohanlal Sinha sądu najwyższego
Allahabadu
uznał premier
I. Gandhi
za winną używania instytucji rządowych dla zmiany wyników wyborów. Żądał usunięcia jej ze stanowiska premiera i zakazu startowania w wyborach na 6 lat. Jej oskarżenie oparto na technicznym szczególe - urzędnik z biura premiera nie złożył rezygnacji przed wyborami, pracując potem przy kampanii
Indiry
w
1971
roku. Powyższe wydarzenia doprowadziły do strajków robotników i związków zawodowych na terenie całego kraju.
Spowodowało to wprowadzenie
stanu wyjątkowego
, dokonane przez prezydenta
Fakhruddina Ali Ahmeda
, na żądanie pani premier. Został on proklamowany na mocy art. 352 konstytucji, umożliwiając jej sprawowanie rządów za pomocą dekretów, odwołując wybory i zawieszając niektóre prawa obywatelskie. Stan wyjątkowy trwał 19 miesięcy, aż do decyzji
I.Gandhi
o nowych wyborach. Podczas niego aresztowano tysiące protestujących i przywódców strajków. Działalność partii opozycyjnych została zakazana. Premier ogłosiła 20-punktowy program mający zapewnić wzrost rolniczej i przemysłowej produkcji, poprawę usług publicznych i zwalczanie biedy oraz
analfabetyzmu
. Dodatkowo wprowadzono bezpośrednie rządy prezydenta w stanach
Gujarat
i
Tamil Nadu
, gdzie przedtem rządziły partie przeciwne
Indirze
.
W styczniu
1977
roku
I. Gandhi
zarządziła nowe wybory i wypuściła wszystkich więźniów politycznych. Stało się tak pod naciskiem dowództwa wojskowego, jak również pod wpływem doniesień wywiadu, iż jej administracja jest popularna w całym kraju i zwycięży w wyborach. Jednak zwyciężyła partia Janata. Wielu członków INC opuściło
Indirę
, która sama utraciła mandat.
Morarji Desai
został pierwszym premierem
Indii
spoza INC.
Grafiti z Kalkuty. Z prawej symbol INC (dłoń).
Po przegranej w wyborach
1977
roku INC rozpadł się na więcej frakcji. Ugrupowanie lojalne wobec byłej premier stało się popularne jako Kongres(I). Partia ta powróciła do rządów w wyniku wyborów w
1980
roku, a
Indira
została ponownie premierem. W
1984
roku została ona jednak zamordowana przez dwóch jej ochroniarzy -
Sikhów
, w odwecie za antysikhijską Operację Błękitna Gwiazda. W efekcie miały miejsce zamieszki, w których zginęły tysiące
Sikhów
.
Ostatnie 20 lat
Pochód zwolenników INC w Delhi.
Schedę po
Indirze
przejął jej syn,
Rajiv Gandhi
, który został przywódcą partii i poprowadził ją do zwycięstwa w wyborach z
1984
roku. W następnych jednak poniósł porażkę, a sam
Rajiv
został zamordowany w
1991
roku. Zastąpił go
Narasimha Rao
, którego przywództwo było okresem głębokiego kryzysu INC. Partia stopniowo traciła poparcie, Rao był premierem w latach
1991
-
1996
, ale już jego następca na stanowisku lidera partii, Sitaram Kesri, doprowadził do rekordowo niskiego wyniku wyborczego w
1998
roku.
W efekcie zdecydowano się powierzyć przewodnictwo w partii wdowie po
Rajivie Gandhim
, urodzonej we
Włoszech
Sonii Gandhi
. Pod wpływem tego wyboru, od partii odłączyła się grupa
nacjonalistów
i utworzyła Kongres Nacjonalistyczny. Z tego powodu powrócono do używania nazwę Kongres(I), w celu podkreślenia przywiązania jego członków do politycznej tradycji dynastii Nehru-Gandhi.
W wyborach z
2004
roku INC otrzymał największą liczbę miejsc, a przewodzony przez niego sojusz 19 partii zwyciężył w wyborach.
Sonię Gandhi
nominowano na premiera, ale ta nie zdecydowała się na podjęcie tego urzędu i wsparła byłego ministra finansów,
Manmohana Singha
, który jest premierem
Indii
od 22 maja
2004
roku.
Sonia Gandhi
pozostała przewodniczącą partii.
INC posiadała 145 miejsc w 13.
Lok Sabha
(izbie niższej
parlamentu indyjskiego
) i jest siłą przewodnią rządzącej koalicji Zjednoczony Sojusz Postępowy (UPA), wspieranego przez Front Lewicowy.
W
wyborach parlamentarnych w 2009 roku
INC potwierdził ponownie przewagę nad
BJP
.
Premierzy Indii z ramienia INC
Liderzy partii
- Womesh Chandra Bonnerjee
- Dadabhai Naoroji
- Badruddin Tyabji
- George Yule
- Sir William Wedderburn
- Sir Pherozeshah Mehta
- P. Ananda Charlu
- Alfred Webb
- Surendranath Banerjea
- Rahimtulla M. Sayani
- Sir C. Sankaran Nair
- Ananda Mohan Bose
- Romesh Chunder Dutt
- Sir Narayan Ganesh Chandavarkar
- Sir Dinshaw Edulji Wacha
- Lalmohan Ghosh
- Sir Henry Cotton
- Gopal Krishna Gokhale
- Rashbihari Ghosh
- Pandit Madan Mohan Malaviya
- Pandit Bishan Narayan Dar
- Rao Bahadur Raghunath Narasinha Mudholkar
- Nawab Syed Muhammad Bahadur
- Bhupendra Nath Bose
- Lord Satyendra Prasanna Sinha
- Ambica Charan Mazumdar
-
Annie Besant
- Syed Hasan Imam
-
Motilal Nehru
(Przewodniczący partii
1919
-
1920
,
1928
-
1929
)
- Lala Lajpat Rai
- C. Vijayaraghavachariar
- Hakim Ajmal Khan
- Deshbandhu Chittaranjan Das
- Maulana Mohammad Ali
- Maulana Abul Kalam Azad (Przewodniczący
1940
–
1946
)
-
Mahatma Gandhi
(Przewodniczący
1924
–
1925
)
- Sarojini Naidu
- S. Srinivasa Iyengar
- Dr. Mukhtar Ahmed Ansari
- Pandit
Jawaharlal Nehru
(Premier
1947
–
1964
; przewodniczący partii
1929
–
1931
,
1936
–
1938
,
1946
,
1951
–
1955
)
- Vallabhbhai Patel (Przewodniczący
1931
–
1932
)
- Nellie Sen Gupta
-
Rajendra Prasad
(Pierwszy prezydent Indii
1950
–
1962
; przewodniczący partii
1934
–
1936
)
- Netaji
Subhash Chandra Bose
(Przewodniczący
1938
–
1939
)
- Acharya J.B. Kripalani
- Dr. Pattabhi Sitaramayya
- Purushottam Das Tandon
- U. N. Dhebar
- Neelam Sanjivareddy
- K. Kamaraj
- S. Nijalingappa
- Jagjivan Ram
- Dr.
Shankar Dayal Sharma
- Dev Kanta Borooah
-
Indira Gandhi
(Premier
1966
–
1977
,
1980
–
1984
; przewodnicząca
1960
–
1961
,
1978
–
1984
)
-
Rajiv Gandhi
(Premier
1984
–
1987
; przewodniczący
1984
–
1991
)
-
P.V. Narasimha Rao
(Premier
1991
–
1996
; przewodniczący
1991
–
1996
)
- Sitaram Kesri (przewodniczący
1996
–
1998
)
-
Sonia Gandhi
(przewodnicząca od
1998
)
Linki zewnętrzne