Jagiellonowie
Herb Jagiellonowie
Kraj	Polska, Litwa
Tytuły	Królowie Polski Wielcy Książęta Litwy
Założyciel	Władysław II Jagiełło
Ostatni władca	Anna Jagiellonka
Rok założenia	ok. 1350
Pochodzenie etniczne	litewskie
Gałęzie	polska czesko-węgierska

Państwa we władaniu dynastii Jagiellonów ok. 1500 r.

Jagiellonowie lit . Jogailaičiai – gałąź dynastii Giedyminowiczów , wywodząca się od Władysława II Jagiełły , wielkiego księcia litewskiego i króla Polski . Jej przedstawiciele panowali w Polsce w latach 1386 - 1572 ^[1], na Litwie w latach 1377 - 1401 i 1440 - 1572 , w Czechach w latach 1471 - 1526 oraz na Węgrzech w latach 1440 - 1444 i 1490 - 1526 .

W szczytowym okresie skupiali pod swoim panowaniem obszar ponad 2 000 000 km², co czyniło ją jedną z najpotężniejszych dynastii w Europie . Przez cały czas swojego panowania rywalizowała o wpływy z monarchią Habsburgów . Za kontynuatorów Jagiellonów można uznać polską linię dynastii Wazów za sprawą Zygmunta III Wazy , syna króla Szwecji Jana III Wazy i Katarzyny Jagiellonki , córki Zygmunta I Starego .

Ich panowanie w Polsce zostało zapoczątkowane przez ustalone na podstawie unii w Krewie małżeństwo Jagiełły z dziedziczką tronu polskiego Jadwigą Andegaweńską , koronowaną na króla Polski po śmierci Ludwika Węgierskiego , siostrzeńca Kazimierza III Wielkiego , który nie pozostawił męskich potomków. Panowanie Jagiellonów to czas wielkich sukcesów militarnych państwa polsko-litewskiego na zachodzie (wygrane wojny z zakonem krzyżackim ) i jednoczesnej presji na ziemie litewskie zaborczego Wielkiego Księstwa Moskiewskiego . W tym czasie nastąpił rozkwit kulturalny i gospodarczy kraju.

Władysław II Jagiellończyk , syn Kazimierza IV Jagiellończyka obejmując trony Czech (1471 r.) i Węgier (1490 r.), daje początek czesko-węgierskiej gałęzi dynastii Jagiellonów, która wymarła w 1526 roku ( Ludwik II Jagiellończyk ).

Zygmunt I Stary jest kontynuatorem polskiej gałęzi dynastii Jagiellonów, która wymarła w linii męskiej w 1572 r. ( Zygmunt II August ), a w linii żeńskiej w 1596 r. ( Anna Jagiellonka ).

Przedstawiciele dynastii Jagiellonów

Pierwsze pokolenie

• Władysław II Jagiełło (ok. 1362 - 1434 ), wielki książę litewski i król Polski; żony: Jadwiga Andegaweńska ( 1374 - 1399 ), Anna Cylejska ( 1380 - 1416 ), Elżbieta Granowska ( 1372 - 1420 ), Zofia Holszańska (ok. 1405 - 1461 )

Drugie pokolenie

Dzieci Władysława II Jagiełły:

• Elżbieta Bonifacja ( 1399 - 1399 )
• Jadwiga ( 1408 - 1431 )
• Władysław III Warneńczyk ( 1424 - 1444 ), król Polski i Węgier
• Kazimierz ( 1426 - 1427 )
• Kazimierz IV Jagiellończyk ( 1427 - 1492 ), wielki książę litewski i król Polski; żona: Elżbieta Rakuszanka ( 1436 - 1505 )

Trzecie pokolenie

Dzieci Kazimierza IV Jagiellończyka

• Władysław II Jagiellończyk ( 1456 - 1516 ), król Czech i Węgier; żony: Barbara Hohenzollern , Beatrycze Aragońska, Anna de Foix-Candale ( 1484 - 1506 )
• Jadwiga Jagiellonka ( 1457 - 1502 ); mąż: Jerzy Bogaty ( 1479 - 1503 ), książę Bawarii
• święty Kazimierz ( 1458 - 1484 )
• Jan I Olbracht ( 1459 - 1501 ), król Polski
• Aleksander Jagiellończyk ( 1461 - 1506 ), wielki książę litewski i król Polski; żona: Helena Moskiewska ( 1476 - 1513 )
• Zofia Jagiellonka ( 1464 - 1512 ); mąż: Fryderyk Starszy Hohenzollern ( 1460 - 1536 ), margrabia brandenburski na Ansbach i Bayreuth
• Elżbieta Jagiellonka (I) ( 1465 - 1466 )
• Zygmunt I Stary ( 1467 - 1548 ), król Polski i wielki książę litewski; żony: Barbara Zápolya ( 1495 - 1515 ), Bona Sforza ( 1494 - 1557 )
• Fryderyk Jagiellończyk ( 1468 - 1503 ), arcybiskup gnieźnieński
• Elżbieta Jagiellonka (II) ( 1472 - 1480 )
• Anna Jagiellonka ( 1476 - 1503 ); mąż: Bogusław X ( 1454 - 1532 ), książę pomorski
• Barbara Jagiellonka ( 1478 - 1534 ); mąż: Jerzy Brodaty ( 1471 - 1539 ), książę saski
• Elżbieta Jagiellonka (III) ( 1482 - 1517 ); mąż: Fryderyk II ( 1480 - 1547 ), książę legnicki

Czwarte pokolenie

Dzieci Władysława II Jagiellończyka

• Anna Jagiellonka ( 1503 - 1547 ); mąż Ferdynand I Habsburg ( 1503 - 1564 )
• Ludwik II Jagiellończyk ( 1506 - 1526 ); żona Maria Habsburżanka ( 1505 - 1558 )

Dzieci Zygmunta I Starego

• Jadwiga ( 1513 - 1573 ); mąż: Joachim II Hektor ( 1505 - 1571 ), elektor brandenburski
• Anna Jagiellonka ( 1515 - 1520 )
• Izabela Jagiellonka ( 1519 - 1559 ); mąż Jan Zápolya ( 1487 - 1540 ), król Węgier
• Zygmunt II August ( 1520 - 1572 ), król Polski i wielki książę litewski; żony: Elżbieta Habsburżanka ( 1526 - 1545 ), Barbara Radziwiłłówna ( 1520 - 1551 ), Katarzyna Habsburżanka ( 1533 - 1572 )
• Zofia Jagiellonka ( 1522 - 1575 ); mąż: Henryk, hrabia Brunszwiku
• Anna Jagiellonka ( 1523 - 1596 ); mąż Stefan Batory ( 1533 - 1586 ), król Polski
• Katarzyna Jagiellonka ( 1526 - 1583 ); mąż Jan III Waza ( 1537 - 1592 ), król Szwecji
• Olbracht Jagiellończyk ( 1527 - 1527 )

Przypisy

Zobacz też

• historia Polski
• stosunki polsko-litewskie
• drzewo genealogiczne Jagiellonów

Linki zewnętrzne

• Poczet władców Polski i Rzeczypospolitej – biogramy i kalendaria władców polskich
• Jagiellonowie w sieci

Bibliografia

• Kazimierz Stadnicki O tronie elekcyjnym domu Jagiellonów w Polsce, 1880

Poprzednik Andegawenowie

Rody panujące w Polsce 1386 - 1572

Następca Wazowie