Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Jan Henryk Dąbrowski

Jan Henryk Dąbrowski - herbu Dąbrowski (ur. 2 sierpnia 1755 r. w Pierzchowcu nad Rabą w Małopolsce zm. 6 czerwca 1818 r. w Winnej Górze w Wielkopolsce) – polski generał, wolnomularz, inicjowany do wolnomularstwa we Włoszech, syn pułkownika Jana Michała Dąbrowskiego i Zofii Marii von Lettow. Matka jego była kalwinką z rodziny pochodzenia niemiecko-szkockiego, ale zupełnie spolonizowanej; ojciec przyjął służbę w wojsku saskim.

Jan Henryk Dąbrowski opuścił Polskę jeszcze w 1766. Służbę rozpoczął w 1770 w stopniu podchorążego w wojsku saskim. W roku 1779 odbył kampanię sukcesyjną bawarską, w czasie ćwierćwiekowego pobytu na obczyźnie przesiąknął w dużej mierze kulturą niemiecką. Od 1780 w stopniu porucznika służył w gwardii elektorskiej w Dreźnie.

W roku 1792 przeszedł do wojska polskiego; w stopniu wicebrygadiera, niezorientowany jeszcze w stosunkach, złożył przysięgę na wierność konfederacji targowickiej.

W czasie powstania kościuszkowskiego wsławił się obroną Warszawy i wyprawą do Wielkopolski, gdzie został awansowany na stopień generała – porucznika. 18 listopada 1794 dostał się do niewoli rosyjskiej pod Radoszycami.

Po upadku insurekcji nie przyjął propozycji służby w armii pruskiej i rosyjskiej, lecz w poszukiwaniu dróg odbudowy Polski, zakołatał najpierw do dworu berlińskiego, potem udał się w 1796 do Paryża, do Dyrektoriatu francuskiego, goszcząc u generała Napoleona I Bonaparte i uzyskał od rządu francuskiego pozwolenie zorganizowania we Włoszech Legionów Polskich. Odezwa do Polaków: "Dąbrowski Jenerał -porucznik Polski upoważniony do formowania legionów polskich we Włoszech do swych współrodaków. Wierny ojczyźnie aż do ostatniej chwili, walczyłem za jej wolność pod nieśmiertelnym Kościuszką. Upadła ona wprawdzie, lecz zostaje nam pocieszająca pamięć, żeśmy wylewali krew naszą za kraj naszych przodków, i żeśmy widzieli nasze sztandary tryumfujące pod Dubienką, Racławicami, Warszawa i Wilnem. Polacy! nadzieja nas jednoczy. Francja tryumfuje; walczy ona za sprawę narodów. Starajmyż się osłabiać jej nieprzyjaciół; zapewnia ona nam schronienie, oczekujmy lepszych przeznaczeń dla naszego kraju; stawajmy pod jej chorągwiami, są one chorągwiami honoru i zwycięstw. Legiony polskie formują się we Włoszech, na tej ziemi niegdyś świątyni wolności. Już oficerowie i żołnierze towarzysze prac waszych i waszej waleczności, są zemną; już organizują się bataliony. Przychodźcie towarzysze moi! rzućcie broń którą was nosić zmuszono. Walczmy za wspólną sprawę narodów, za sprawę wolności pod walecznym Buonapartem, zwycięzcą Włoch. Trofea Rzeczypospolitej francuskiej są naszą jedyną nadzieją, przez nią tylko i jej sprzymierzonych, odzyskamy te drogie ogniska nasze, które opuściliśmy ze łzami. W kwaterze głównej w Mediolanie dnia l go Pluviose roku Vgo Rzeczypospolitej francuskiej polski Jenerał – porucznik (-) Jan Dąbrowski"

W 1797 podpisał w Mediolanie układ z rządem lombardzkim powołujący legiony. Pieniądze które pozwoliły na stworzenie owych legionów uzyskał ze sprzedaży ziemi Pierzchowa (Gmina Gdów), które należały wcześniej do jego ojca. Na czele I Legii walczył w wielu miejscach m.in. 3 lipca 1797 w bitwie pod Reggio, brał udział w zdobyciu Rzymu 3 maja 1798, w bitwie nad Trebbią (17-19 czerwca 1799), gdzie walczył przeciw przeciwnikom włoskim Bonapartego, zmierzając się z Suworowem, patrzył bezsilnie na zagładę Legionów. W Apeninach został ranny. Po bitwie pod Marengo na polecenie Bonapartego utworzył dwa nowe legiony. Po pokoju w Amiens przeszedł na służbę Republiki Cisalpińskiej w stopniu generała dywizji.

Od roku 1802 pozostawał w służbie włoskiej. Tam też wstąpił do masonerii i został adeptem 29 stopnia rytu szkockiego.

3 listopada 1806, po zwycięskiej bitwie pod Jeną i wkroczeniu wojsk francuskich na tereny Polski, wydał wraz z Wybickim w Poznaniu odezwę wzywającą do zorganizowania powstania wielkopolskiego (głównym redaktorem był Wybicki, bowiem Dąbrowski słabo władał językiem polskim). W czasie kampanii pomorskiej walczył pod Grudziądzem, Gdańskiem, Tczewem i Frydlandem, gdzie w czasie szturmu został ranny. 6 marca 1808 został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Virtuti Militari.

Brał udział w kampanii 1809 podając dowództwu polskiemu plan wyprawy do Galicji, walczył zwycięsko z Austriakami pod Radzyminem i Łęczycą. W 1812 dowodził jedną z trzech dywizji polskich piątego korpusu, gdzie odznaczył się pod Mohylewem, Borysowem. 26 listopada w bitwie nad Berezyną został ciężko ranny – w czasie obrony jednego z dwóch mostów na Berezynie. W 1813 walczył pod Teltawem, Grossbeeren, Juterbogk i w bitwie pod Lipskiem. Po śmierci księcia Józefa Poniatowskiego został naczelnym wodzem armii Księstwa Warszawskiego, czyli w praktyce wówczas ponad pięciu tysięcy polskich żołnierzy pozostałych u boku Napoleona.

Po upadku Napoleona powrócił do Warszawy i stanął na czele Komitetu Organizacyjnego Wojskowego, którego celem było zorganizowanie wojska nowo utworzonego Królestwa Polskiego, w którym został generałem jazdy. W Kongresówce był senatorem i wojewodą. Z powodów zdrowotnych usunął się od spraw publicznych i osiadł w swoich dobrach w Winnej Górze w Wielkim Księstwie Poznańskim gdzie zmarł 6 czerwca 1818 roku. Pochowany został w miejscowym kościele, a od 1863 roku spoczywa w sarkofagu w bocznej kaplicy. Urna z jego sercem przechowywana była początkowo w pałacu w Winnej Górze, później w Krakowie i w poznańskim ratuszu, a od 1997 roku w Krypcie Zasłużonych Wielkopolan w podziemiach kościoła św. Wojciecha w Poznaniu.

Generał Dąbrowski był niedoceniany na ogół przez współczesnych, nazywany „Niemcem”, „kondotierem”, „Bernardem Weimarskim”, jednak w nowszej historiografii doczekał się sprawiedliwej oceny jako niezłomny, pełen energii i poświęcenia patriota, wskrzesiciel oręża polskiego i znakomity generał posiadający ogromny talent dowódczy i organizacyjny.

Dla Legionów Dąbrowskiego Józef Wybicki, żołnierz i poeta, w 1797 roku napisał Pieśń Legionów Polskich we Włoszech, która od początku przyjęta z aplauzem przez wojsko generała, nazywana była Mazurkiem Dąbrowskiego. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości stała się hymnem państwowym. Pozostawił po sobie rękopisy wydane później jako pamiętniki i Wyprawę do Wielkopolski w 1794.

Miał 2 synów: Jana Michała i Bronisława.


Inne hasła zawierające informacje o "Jan Henryk Dąbrowski":

Podróżnik ...

II wiek ...

Mieszko II Lambert ...

Guwernantka ...

Oddychanie komórkowe ...

Odense ...

Sztuka ...

Brno ...

1484 ...

Huldrych Zwingli ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Jan Henryk Dąbrowski":

Rozwinięcia dziesiętne (plansza 1) ...

219 Kultura, nauka i oświata w okresie II wojny światowej (plansza 3) ...

222 Historiografia po II wojnie światowej (plansza 17) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie