Karty do gry – papierowe lub plastikowe przybory do gier karcianych . Data ich wynalezienia nie jest znana. Prawdopodobnie znano je w Chinach już przed X wiekiem . W Polsce zyskały dużą popularność z początkiem XVI w.^[]

Wykonuje się je z kilku warstw papieru, od trzydziestu lat powlekanego cienką warstwą plastiku – karty z samego plastiku się nie przyjęły. Wykonuje się także karty o mniejszych wymiarach, wygodne przy stawianiu pasjansów, oraz większe, lepiej widoczne na scenie w czasie pokazów.

Spis treści 1 Skład talii 2 Inne zastosowania 3 Karty w kulturze 4 Ciekawostki 5 Linki zewnętrzne

Skład talii

Standardowy zestaw kart do gry (talia) zawiera 52 (56) prostokątne karty o wymiarach 63 × 89 milimetrów (karty do pokera ), 57 × 89 milimetrów (karty do brydża ) lub 60 × 113 milimetrów (karty do tarota ) w 4 kolorach :

• trefl (♣, popularnie: żołądź , ang .: Clubs)
• karo (♦, popularnie: dzwonek , ang. : Diamonds)
• kier (♥, popularnie: czerwień , ang.: Hearts)
• pik (♠, popularnie: wino , ang.: Spades)

W talii znajdują się także dwa jokery – czerwony i czarny, albo dwadzieścia dwa taroki , w tym jeden joker .

Każdy z kolorów posiada 9 (10) kart numerowanych (1) 2 – 10, w tym As (Ace) który jest, zależnie od gry, kartą najwyższą oznaczoną literą A, albo najniższą oznaczoną cyfrą 1, oraz 3 (4) figury :

• walet (Jack)
• jeździec (Knight), występuje tylko w tarocie
• dama (Queen)
• król (King)

co daje 13 (14) kart jednego koloru. Cechy przyrostowe podane w nawiasach, bądź wymienione jako alternatywne odnoszą się do tarota .

Czasami Króla oznacza się literą R ( franc. Roi), Damę literą D ( franc. i niem. Dame oraz w języku polskim Dama), Jeźdźca literą C (franc. Chevalier), Waleta literą V (franc. Valet), B (niem. Bube), lub, m.in. w taliach przeznaczonych na rynek polski – W, Asa cyfrą 1. W taliach rosyjskich Asa oznacza się literą Т, Króla К, Waleta В a Damę Д.

W taliach typu niemieckiego Damę nazywa się Wyżnikiem (Ober), a Waleta Niżnikiem (Unter). Resztę kart oznacza się normalnie. Różnicą są też kolory kart – żołędzie , dzwonki , serca i wina , którymi popularnie nazywa się trefle, kara, kiery i piki. Żołądź to żołądź

, dzwonek to dzwonek do uprzęży ("janczary") , serce to serce (z jednej strony czerwone z drugiej purpurowe), a wino to zielony liść .

W taliach typu szwajcarskiego podobnie jak typu niemieckiego Dama to Wyżnik a Walet Niżnik. Kolory są inne niż typu zwykłego i niemieckiego, są to żołędzie

(trefle), dzwonki (kara), kwiaty (kiery) i tarcze (piki).

W taliach tarotowych kolorami są trefle ♣, kara ♦, kiery ♥, i piki ♠. W taliach tarokowych typu hiszpańskiego i włoskiego kolorami są kije (trefle), dukaty

(kara), puchary (kiery) i miecze (piki).

Zarówno w taliach tarotowych jak i tarokowych w przeciwieństwie do talii zwykłej kolor liczy 14 kart (król, dama, jeździec, walet i tak dalej).

Zależnie od gry używa się części talii, np. 24 karty (mała talia kartowana od 9 do Asa) w tysiącu , 32 karty w pikiecie , jednej talii, np. brydż , lub dwóch pełnych talii, np. kanasta . Używa się także całkowicie odmiennych zestawów kart, np. 25 kart do gry w Piotrusia , 32 karty do gry w skata lub 78 kart w tarocie .

Inne zastosowania

Poza grami kart do gry używa się także do innych celów, na przykład takich jak wróżenie (częściej używa się kart tarota wróżbiarskiego ) czy triki iluzjonistyczne .

Są też wywodzące się z RPG i planszowych gier strategicznych gry karciane, w których używa się specjalnych kart oznaczających różne elementy świata gry. Do bardziej popularnych gier tego typu należą Magic: The Gathering i Doomtrooper .

Karty w kulturze

Popularność kart do gry przyczyniła się również do tego, że odwoływało się do nich w swoich dziełach wielu twórców i to nie tylko kompozytorów rosyjskiej opery jak Piotr Czajkowski ( Dama Pikowa ), Sergiusz Prokofiew ( Miłość do trzech pomarańczy ) czy Dymitr Szostakowicz (Gracze). Ważną rolę w operze pełnią one także u Bizeta ( Carmen ) oraz Verdiego ( La Traviata ). Jednym z najbardziej znanych odwołań w literaturze jest Alicja w Krainie Czarów Charlesa Lutwidge'a Dodgsona .

Ciekawostki

Symbole kart można zapisać w LaTeXe :

\spadesuit albo
\heartsuit
\diamondsuit
\clubsuit

Linki zewnętrzne

• World Web Playing Card Museum