Przewód pokarmowy, z zaznaczonym jelitem grubym

     jelito ślepe

     okrężnica wstępująca

     okrężnica poprzeczna

     okrężnica zstępująca

     okrężnica esowata

     odbytnica

Jelito grube ( łac. intestinum crassum) – końcowy odcinek jelita kręgowców łączący jelito cienkie z odbytem . W jelicie grubym odbywa się końcowy proces formowania kału . Błona śluzowa jelita grubego nie tworzy kosmków jelitowych . Jest również silnie pofałdowana, co zwiększa jego powierzchnię. W jelicie grubym zachodzi końcowy etap wchłaniania wody , elektrolitów i soli mineralnych z resztek pokarmowych. Występują tutaj także bakterie symbiotyczne, produkujące witaminę K , oraz niektóre witaminy z grupy B.

Na jelito grube (na ilustracji zaznaczone kolorem brązowym) ssaków składają się następujące części:

• jelito ślepe , inaczej kątnica (cecum) – tutaj z przyśrodkowej ściany wychodzi wyrostek robaczkowy (appendix vermiformis); leży wewnątrzotrzewnowo,
• okrężnica (colon), która z kolei dzieli się na wstępnicę – colon ascendens (zewnątrzotrzewnowo), poprzecznicę – colon transversus (wewnątrzotrzewnowo), zstępnicę – colon descendens (zewnątrzotrzewnowo) i esicę – colon sigmoideum (wewnątrzotrzewnowo),
• odbytnica , czyli (jelito proste) (rectum); leży zewnątrzotrzewnowo.

Jelito grube uchodzi na zewnątrz pojedynczym otworem ( odbyt ). Jelito grube oddzielone jest od jelita cienkiego zastawką krętniczo-kątniczą .

U wszystkich kręgowców poza ssakami łożyskowymi końcowy odcinek jelita grubego (odbytnica) tworzy kloakę , do której wydalane są stałe i płynne odpadowe produkty przemiany materii , a także do której otwierają się nasieniowody i jajowody .

Zobacz też

• Bristolska skala uformowania stolca
• Płukanie jelita grubego
• Proktologia