Joga
JogaNarayan Maharaj (ok. 1910) Trikonasana (pozycja trójkąta) Joga (
dewanagari
योग,
trl.
yoga,
ang.
Yoga ) - jeden z sześciu
ortodoksyjnych
(tzn. uznających
autorytet
Wed
) systemów
filozofii indyjskiej
i zbiór dyscyplin duchowych. Uznaje prawo karmy (
karmana
) i koła wcieleń (reinkarnacja,
samsara
) z których
wyzwolenia
dokonuje się przez odpowiedni trening ciała, przestrzeganie zasad etycznych, skupienie (
medytację
) i
ascezę
. Joga zajmuje się związkami między ciałem, umysłem, świadomością i duchem. W istocie nie jest religijna, ale jest obecna w
hinduizmie
,
buddyzmie
w praktykach
tantrycznych
,
dzogczen
,
chrześcijaństwie
[1],
islamie
i innych, w celu zniesienia uciążliwości, rozwoju duchowego, rozpoznania natury rzeczywistości [2][3]. We współczesnym świecie zachodnim uznawana jest za wschodni system ćwiczeń poprawiających
kondycję zdrowotną
,
sprawność umysłową
i pomoc w samorealizacji[3]. Co to jest joga?Przez tysiące lat istniało wiele rodzajów (szkół, ścieżek) jogi przenikających całą kulturę Indii i nie tylko, stąd też nie ma jednej definicji jogi[2]. W jednym z fundamentalnych traktów jogi klasycznej
jogasutrach
,
Patańdźali
(IIIw.) krótko definiuje jogę w rozdziale pierwszym w sutrze drugiej i trzeciej: | jogaś cittavṛttinirodhaḥ - ("Joga jest to powściągnięcie zjawisk świadomości" ). tadā draṣṭuḥ svarūpe 'vasthānam - ("Wtedy widz utrzymuje się w swojej właściwej naturze") [4]. |
Diametralnie inne ujęcie w
Hathajogapradipice
prezentuje Yogi Svatmarama, wywodzący się z
hathajogi
Pradipika z XV w[5]. Ten skupia się na shatkarmie, oczyszczeniu ciała fizycznego, prowadzącego do oczyszczenia umysłu[6]. W porównaniu z siedzącą pozycją i
medytacją
u Patańdźalego, istotą są
asany
i pranajama (trening ciała), co dziś, poza Indiami, jest bardziej kojarzone ze słowem joga. Jednak wszystkie ścieżki jogi prowadzą do jednego. W wyniki praktyki, na końcu drogi, uzyskuje kajwalię, absolutną wolność, stan bezwarunkowego istnienia[7]. Etymologia
Sanskryckie
słowo joga ma wiele znaczeń, i pochodzi od sanskryckiego morfemu "yuj", czyli "kontrola", "jarzmo" i "zjednoczenie", "unia", "połączenie", "jedność". Tłumaczenia to "łączyć", "kierować" "skupiać", "koncentrować". Możliwe jest również, że słowo pochodzi od jogi "samadhau yujir", co oznacza "kontemplację" lub "absorpcję". Ktoś, kto praktykuje jogę lub wyznaje filozofię jogi to jogin lub jogini [8][9]. Ścieżki jogiW zależności o temperamentu, predyspozycji, skłonności, joga daje możliwość kroczenia własną ścieżką odpowiadającą indywidualnej naturze adepta [10][2][3]. -
Bhaktijoga
- dążenie do rozwinięcia miłosnego związku z
Bogiem
w formie
bhagawana
- Dźńanajoga - dążenie do
mokszy
(wyzwolenia się z reinkarnacji) poprzez zdobywanie wiedzy duchowej
-
Hathajoga
- ćwiczenia fizyczne np.
asany
, oddechowe i inne
- Karmajoga - dążenie do wyzwolenia poprzez bezinteresowne czyny
-
Krijajoga
- joga oczyszczająca
-
Kundalinijoga
- dążenie do wyzwolenia przez rozbudzenie energii
Kundalini
-
Lajajoga
- medytacyjna szkoła jogi oparta na pracy z
ćakrami
i mocy Kundalini
- Mantrajoga - osiąganie
mokszy
poprzez recytowanie
mantr
-
Radżajoga
- joga królewska zwana też ścieżką serca
-
Sahadźa joga
- medytacyjna ścieżka jogi polegająca na obudzeniu Kundalini i pracy z
ćakranami
- Lingam-Joni joga - joga łączenia dwóch płci i transformacji energii ziemskiej, zmysłowej na transcendentną, duchową
- Gnanajoga - joga wiedzy
Joga we współczesnyn świecie zachodnimW czasach globalizacji, joga w swoich różnorodnych odmianach, przeniknęła do zachodniego świata. Od zabarwionych religijnie (np.
wadżrajana
), przez
medytację transcendentalną
,
krijajogę
Art of living[11],
hathajogę
(np. wg. kursów
B.K.S. Iyengara
) do jogi w
medycynie
i fitness. Ujęcie historyczne Okresy historyczny- Joga archaiczna okres obejmujący praktyki archaicznych jóg pokrywa się z istnieniem
Cywilizacji doliny Indusu
.
- Joga przedklasyczna - okres przedklasyczny to czas towarzyszący powstawaniu wczesnych
Upaniszad
.
- Joga klasyczna - jest jednym z najważniejszych systemów
filozofii indyjskiej
.
- Joga epicka - okres epicki przypada na lata 500 p. n.e. - 200 n.e.
- Joga postklasyczna - w okresie następującym po skodyfikowaniu jogadarśany miało miejsce utworzenie formacji
swamich
i
sadhu
, którzy szeroko stosowali i popularyzowali techniki jogi. Na znaczeniu zyskały też alternatywne odmiany tradycji medytacyjnych, np.
kundalinijoga
i
bhaktijoga
.
Najważniejsze przekazy piśmienneWiedza na temat jogi w bezpośrednich przekazach, jako wiedza tajemna, istnieje od tysięcy lat. W najstarszych źródłach pisanych pojawia się w Wedach (ok. 1000 p.n.e.) i wraz z rozwojem piśmiennictwa w następnych wiekach[2][3]. Jogasutry
Joga klasyczna objaśniona w
Jogasutrach
(
dewanagari
योगसूत्र ,
trl.
Yogasūtra ,
ang.
Yoga Sutras ), jest nauką o wyzwoleniu. Nie zajmuje się problemami filozoficznymi, lecz wskazuje drogę do doskonałości. Dlatego też podstawę filozoficzną dla jogi klasycznej daje
sankhja
[12]. W praktyce jogi klasycznej przeplata się wiele wątków, ale wszystkie one prowadzą do jednego. W Jogasutrach dwa są szczególnie wyraźne: poznanie i powstrzymanie[13]: - poznanie zewnętrzne:
- 1. pięciorakie przykazania moralne i etyczne (yama): 1. niekrzywdzenie (ahimsa), 2. prawda (satya),3. niekradzenie (asteya),4. powściągliwość (brahmacarya), niepożądanie cudzego dobra (aparigraha).
- 2. pięciorakie zasady postępowania (niyama): 1.czystość (śauca), 2.zadowolenie (santośa), 3.gorliwy wysiłek (tapas), 4.studiowanie Wed svadhyaya), 5skupienie na Bogu (isvarapranidhana).
- 3. postawy ciała (asany). Niekoniecznie musi być to pozycja lotosu, chodzi o to, by ciało nie przeszkadzało.
- poznanie wewnętrzne:
- 4. rytmiczna kontrola oddechu (pranajama). Oddech jest związany z Praną, ale Pranajama to nie ćwiczenie oddechowe, ale celem jest powściąganie umysłu - prany.
- 5. powściągnięcie zmysłów (pratyahara). Trzeba przeciąć kontakt ze światem zmysłowym.
- 6. koncentracja (dharana), Głębiej to przykucie uwagi, związanie zjawiska z np. sercem
- poznanie duchowe:
- 7. medytacja (dhyana)
- 8. połączenie niższej i wyższej jaźni - skupienie (
samadhi
).
- 5 aktywności umysłu, które należy powściągnąć
- 1. właściwe poznanie (pramana), 2. błędne poznanie (viparyaya), 3. fantazjowanie (vikalpa), 4. sen głęboki (nidra), 5. przypomnienie (smryti).
- sposoby powściągnięcia umusłu
- 1. stale i zdecydowane studia i praktykę (abhyasa), 2. brak ziemskich pragnień (vairagya), dzięki której umysł pozbawiony zostaje wszelkich podpór, na których mógłby się oprzeć.
- praktuki które uspakajają umysł
- 1. skupienie na Bogu (isvarapranidhana), 2. kontrola oddechu (pranajama), 3. miłość (maitri), 4. współczucie (karuna), 5. zadowolenie (mudita), 6. niezważanie (upeksa).
Inne wątki mówią o przebiegu praktyki: - Początkiem jogi, zwanym ogólnie krijajogą (nie mylić ze ścieżką:
krijajoga
) jest: 1. gorliwy wysiłek (
tapas
), 2. studiowania Wed (svadhyaya), 3. skupieniu na Bogu (iśvarapranidhana).
- Stopniowanie zaawansowania[15]
- ćwiczenia ze świadomością (samprajnatasamadhi) - 4 stopnie zatopienia: 1. z przewagą rozmyślania (vitarka), 2. zanika rozmyślanie, a jego miejsce zajmuje rozważanie (vicara), 3. nie istnieje już rozmyślanie, a ćwiczącego opanowuje błogość (ananda), 4. istnieje jedynie czysta świadomość "jestem"
- ćwiczenie bez świadomości (asamprajnatasamadhi)
- przynosi wyzwolenie.
Bhagawadgita
Bhagawadgita
(
dewanagari
भगवद्गीता ,
trl.
Bhagavadgītā, tłum. Pieśń Pana) Dzieło okresu epickiego (500 p. n.e. - 200 n.e), część epickiego poematu
Mahabharaty
, łączy główne nurty jogi: - Karmajoga: joga działania
-
Bhaktijoga
: joga pobożności
- Gnanajoga: joga wiedzy
Stanowi kanoniczny tekst jogi w
hinduizmie
[16]. | | | 19. Jak płomień w miejscu bezwietrznym nie chwieje się, Tak wygląda Jogin, co jogę uprawia z umysłem opanowanym.(...) 22. Co osiągnąwszy nie myśli, by mogła być większa zdobycz, W czym trwając nawet najcięższym cierpieniem się nie załamie, 23. To rozłączenie z cierpieniem jogą się zwie, Niech wie o tym! [17] |
|
Hathajogapradipika
Jeden z najważniejszych traktatów jogowskich z XIVw.
Hathajogapradipika
(
dewanagari
हठयोगप्रदिपिका,
trl.
Haţhayogapradīpikā ), której autor Swatmaramy powołuje się na przekaz wielu joginów, jest całkowicie poświęcony hatajodze. Stanowi zbiór prawie 400 dwuwierszy, w których formułuje zasady praktyki hatajogi. Zalecenia sposobu mieszkania, zachowań, diety, i praktyk: pozycji ciała (
asana
), ćwiczeń oddechowych (pranajama) i wyrafinowane sposoby oczyszczania (śodhana)[18]. Upaniszady
W grupie
upaniszad
,
jogaupaniszady
(
dewanagari
उपनिषद्,
trl.
Upaniṣad,
ang.
Upanishads), należą do
wedyjskiego
objawienia (
śruti
), powstałe w większości w
VIII
-
III w. p.n.e.
wieku, zawierają 20 upaniszad o tematyce jogicznej[19]. | | 10. Kiedy pięć zmysłów poznania, A z nimi umysł, zatrzyma się I rozum już więcej nie działa, O tym powiadają, że jest najwyższą drogą. |
| | 11. Droga ta uważana jest za jogę, Stałe powstrzymanie zmysłów, wtedy staje się nierozproszony, To joga zaprawdę jest początkiem i końcem [20]. |
|
Wybrani jogowscy guru Jogowie klasyczni i ich dzieła Współcześni guruPrzypisy- ↑
Mircea Eliade
: Joga. Nieśmiertelność i wolność. Tomasz Ruciński (oprac.). Warszawa:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
, 1984, ss. 81,368. .
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3
Mircea Eliade
: Joga. Nieśmiertelność i wolność. Tomasz Ruciński (oprac.). Warszawa:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
, 1984. .
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Agata Świerzowska: Joga. Droga do transcendencji. Wyd. 1. Kraków:
Wydawnictwo WAM
, 2009, seria: Mała Biblioteka Religii. .
- ↑
Leon Cyboran
: Klasyczna joga indyjska. Jogasutry przypisywane Patańdżalemu i Jogabhaszja czyli komentarz do Jogasutr przypisywany Wjasie. Cz. 1/2-3. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN SA
, 1986.
- ↑
http://www.logonia.org/content/view/151/2/1/0/
- ↑
Mircea Eliade
: Joga. Nieśmiertelność i wolność. Tomasz Ruciński (oprac.). Warszawa:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
, 1984, ss. 243-245. .
- ↑
Leon Cyboran
: Klasyczna joga indyjska. Jogasutry przypisywane Patańdżalemu i Jogabhaszja czyli komentarz do Jogasutr przypisywany Wjasie. Cz. 3.56. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN SA
, 1986.
- ↑
Mircea Eliade
: Joga. Nieśmiertelność i wolność. Tomasz Ruciński (oprac.). Warszawa:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
, 1984, ss. 19-22. .
- ↑
yoga - definition of yoga by the Free Online Dictionary, Thesaurus and Encyclopedia
- ↑ Maria Grodecka: Ścieżki jogi. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1988, ss. 46-97.
- ↑
Art of Living :: Art of Living
- ↑
Mircea Eliade
: Joga. Nieśmiertelność i wolność. Tomasz Ruciński (oprac.). Warszawa:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
, 1984, ss. 23-27. .
- ↑
Leon Cyboran
: Klasyczna joga indyjska. Jogasutry przypisywane Patańdżalemu i Jogabhaszja czyli komentarz do Jogasutr przypisywany Wjasie. Cz. 2.29-30. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN SA
, 1986.
- ↑
Leon Cyboran
: Klasyczna joga indyjska. Jogasutry przypisywane Patańdżalemu i Jogabhaszja czyli komentarz do Jogasutr przypisywany Wjasie. Cz. 2.1-2. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN SA
, 1986.
- ↑
Leon Cyboran
: Klasyczna joga indyjska. Jogasutry przypisywane Patańdżalemu i Jogabhaszja czyli komentarz do Jogasutr przypisywany Wjasie. Cz. 1/17-18. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN SA
, 1986.
- ↑
Mircea Eliade
: Joga. Nieśmiertelność i wolność. Tomasz Ruciński (oprac.). Warszawa:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
, 1984, ss. 160-162. .
- ↑ Anna Rucińska: Bhagawadgita Święta Pieśń Pana. Cz. 6.17-23. Warszawa: Sawitar, 2002. .
- ↑
http://www.logonia.org/content/view/151/2/
- ↑
108 Upanishads | Vedanta Spiritual Library
- ↑ Marta Kudelska: Upaniszady. Cz. VI.10-11. Kraków:
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
, 1999.
Bibliografia-
Mircea Eliade
: Joga. Nieśmiertelność i wolność. Tomasz Ruciński (oprac.). Warszawa:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
, 1984. .
-
Leon Cyboran
: Klasyczna joga indyjska. Jogasutry przypisywane Patańdżalemu i Jogabhaszja czyli komentarz do Jogasutr przypisywany Wjasie. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN SA
, 1986, seria:
Biblioteka Klasyków Filozofii
. .
- Wanda Dynowska: Bhagawad Gita. Wyd. 2. Ludziom dobrej woli, 1956.
- Maria Grodecka: Scieżki jogi. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1988. .
- Agata Świerzowska: Joga. Droga do transcendencji. Wyd. 1. Kraków:
Wydawnictwo WAM
, 2009, seria: Mała Biblioteka Religii. .
Linki zewnętrzne-
zbiór linków "Co to jest joga?"
-
Patańdźali: Jogasutry tłm. Leona Cyboran
-
Jog Swami Swatmarama: Hathayogapradipika, tłm. Leona Cyboran
-
Bhagawad Gita, tłum: Wanday Dynowskiej
-
Vedanta Spiritual Library: Bhagavad Gita, 108 Upanishads, Dharma, Sankara, Veda, Bhakti, Mantras, Yoga, i inne (j.en)
-
Religion_and_Spirituality/Yoga: linki na tmat jogi (j.en i inne)
Inne hasła zawierające informacje o "Joga":
Buddyzm tybetański
...
Braminizm
mokszy
(ostatecznego wyzwolenia).W Braminizmie pojawił się podział na cztery sposoby osiągnięcia mokszy (wyzwolenia):DźńanaJoga - ścieżka wiedzy - poznaniaKarmaJoga - ścieżka bezinteresownej pracy i działaniaBhaktiJoga ...
Waiśeszika
...
Cywilizacja doliny Indusu
...
Śpiew
śpiewaków z tego powodu poszukuje wiedzy i praktykuje w takich dziedzinach jak Joga lub też bardzo częstym jest uprawianie czynnego pływania, które najlepiej trenuje ...
Żywioły
...
Inicjacja
...
Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Kryszny
...
Iśwara
...
Mircea Eliade
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Joga":
01. Rozwój człowieka (plansza 18)
może powodować bezsenność, co pogłębia zły stan psychiczny człowieka
11. Techniki relaksacji – Joga, medytacja i inne
12. Ziołolecznictwo. Odpowiednie zioła: szałwia, dziurawiec, a zwłaszcza melisa ...
|