Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Języcznik zwyczajny

Języcznik zwyczajny

Języcznik zwyczajny

Systematyka [1]
Domena : eukarionty
Królestwo : rośliny
Podkrólestwo : naczyniowe
Klad : monilofity
Klasa : paprocie
Rząd :paprotkowce
Rodzina :zanokcicowate
Rodzaj : języcznik
Gatunek :języcznik zwyczajny
Nazwa systematyczna
Phyllitis scolopendrium ( L. ) Newman
Hist. Brit. Ferns ed. 2 10 (1844)
Synonimy

Asplenium scolopendrium L.

Kategoria zagrożenia
 
Kategoria zagrożenia w Polsce ( CzL )
EXEWEV[V]R

Kategoria: wymierający na izolowanych stanowiskach
 

Języcznik zwyczajny (Phyllitis scolopendrium), zwyczajowo nazywany także językiem jelenim – gatunek paproci należący do rodziny zanokcicowatych. Roślina bywa uprawiana.

Morfologia

Spis treści

Rozmieszczenie geograficzne

Występuje w Azji, Europie i północnej Afryce. W Polsce występuje rzadko; głównie w Karpatach i na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej . Nieliczne stanowiska ma także na Pogórzu Kaczawskim w Sudetach oraz na Roztoczu [2]. Jedynym w Sudetach miejscem występowania paproci jest rezerwat przyrody " Wąwóz Myśliborski koło Jawora ".

Morfologia

Liście
Duże (15-60 cm długości i 3,5-6 cm szerokości), językowate, niepodzielone liście, co jest wyjątkiem wśród paproci. Są zimotrwałe, mają sercowatą nasadę i zaostrzony koniec, a ich brunatny ogonek pokryty jest łuskami. Wyrastające bezpośrednio z kłącza liście tworzą pióropusz. Brak oddzielnych liści zarodnionośnych. Ogonek liściowy jest pokryty brunatnymi luskami
Zarodnie
Wyrastają na górnej części środkowych liści płonnych, które w okresie zarodnikowania przekształcają się w liście zarodnionośne. Kupki zarodni na spodniej stronie liści, w młodości otoczone zawijką . Mają długość 1-2,5 cm i wyrastają liniowo w równoległych szeregach.
Kłącze  
Podnoszące się, krótkie, o grubości ok. 0,5 cm i pokryte brunatnymi łuskami.

Biologia

Bylina . Jasnobrunatne zarodniki dojrzewają od lipca do września, kiełkują po ok. 30 dniach.

Ekologia

Roślina rośnie w cienistych, wilgotnych lasach , na skałach, zwłaszcza wapiennych, w żlebach . Szczególnie preferuje kamieniste, północne lub północno-wschodnie zbocza, głównie w reglu dolnym [2]. Hemikryptofit . Występuje przeważnie w populacjach liczących do kilkudziesięciu osobników. Najliczniejsza[] populacja (ok. 2500 osobników) występuje w Beskidzie Niskim . W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Tilio platyphylli-Acerion pseudoplatani, Ass. Phyllitido-Aceretum[3].

Zagrożenia i ochrona

Roślina objęta w Polsce ścisła ochroną gatunkową .

W opracowaniu Czerwona lista roślin i grzybów Polski jest umieszczony w grupie gatunków wymierających, krytycznie zagrożonych na izolowanych stanowiskach poza głównym obszarem swojego występowania (kategoria zagrożenia [4]. Zagrożony jest przez wykopywanie i przesadzanie do ogrodów i na cmentarze[2].

Zastosowanie

  • Roślina ozdobna - ze względu na swoje piękne liście bywa uprawiany jako roślina ozdobna. W sprzedaży dostępne są sadzonki pochodzące z Azji lub północnej Afryki. Najlepiej rozmnażać go przez podział, typowy gatunek można rozmnażać również przez zarodniki, nie należy tego robić z odmianami ozdobnymi, gdyż zarodniki nie zachowują cech organizmu macierzystego. Wymaga półcienistego lub cienistego miejsca o stałej wilgotności i próchnicznej gleby. Może być uprawiany w domu, jako roślina doniczkowa , wymaga wtedy wstawienia doniczki do większego pojemnika z wilgotnym torfem i stałego nawilżania. Od maja do września należy umiarkowanie nawozić.

Przypisy

  1. Smith, A. R., K. M. Pryer, E. Schuettpelz, P. Korall, H. Schneider & P. G. Wolf: A classification for extant ferns ( ang. ). Taxon 55(3): 705–731, 2006. [dostęp 2009-11-13].
  2. 2,0 2,1 2,2 Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. . 
  3. Matuszkiewicz Władysław. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 2006. .
  4. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki: Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: IB PAN, 2006. . 


Inne hasła zawierające informacje o "Języcznik zwyczajny":

Autorytet ...

Ziołorośla ...

Jarząb pospolity ...

Bór świeży ...

Mazurski Park Krajobrazowy ...

Gerard Labuda ...

1929 ...

Kopciuszek zwyczajny ...

Zwyczajna forma rytu rzymskiego ...

Skarga kasacyjna (postępowanie sądowoadministracyjne) ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Języcznik zwyczajny":

Świat roślinny i zwierzęcy w Polsce (plansza 13) ...

Rośliny użytkowe (plansza 5) ...

Rośliny użytkowe (plansza 10) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie