Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Język górnołużycki

Język górnołużycki

Hornjoserbšćina
Obszar Łużyce ( Niemcy )
Liczba mówiących55 tys.
Ranking (poza pierwszą 100.)
Klasyfikacja genetyczna Języki indoeuropejskie
  Języki słowiańskie
   Zachodniosłowiańskie
    Łużyckie
     Język górnołużycki
Pismo łacińskie
Status oficjalny
język urzędowy Język regionalny w Niemczech ( Brandenburgia i Saksonia )
Kody języka
ISO 639 -1-
ISO 639-2hsb
ISO 639-3hsb
SIL WEN
W Wikipedii
Zobacz też: język , języki świata
Wikipedia w języku górnołużyckim
W Wikisłowniku :

Język górnołużycki - jeden z dwóch języków łużyckich , którym posługują się Serbołużyczanie na niewielkim obszarze wokół Budziszyna we wschodniej części Niemiec .

Język górnołużycki różni się od dolnołużyckiego szeregiem cech oraz odmienną w dużej mierze leksyką , co powoduje, że wzajemne zrozumienie użytkowników obydwu tych języków może być dość trudne. Język dolnołużycki ze względu na pewne cechy bliższy jest językowi polskiemu , natomiast górnołużycki bliższy jest językowi czeskiemu .

Najstarszym zachowanym tekstem w języku górnołużyckim jest licząca 65 słów rota przyrzeczenia mieszczan budziszyńskich z 1532 roku[1].

Spis treści

Alfabet górnołużycki

Alfabet górnołużycki
abcčćdeěfghchijkłlmnńoóp(q)rřsštu(v)w(x)yzž
ABCČĆDE-FGHChIJKŁLMN-O-P(Q)R-SŠTU(V)W(X)(Y)ZŽ

Uwaga: W nowszej wersji "ć" znajduje się po "č". Do roku 2005 można spotkać "ć" w alfabecie po "t".

Wymowa

W poniższej tabelce zaprezentowano znaki, których wymowa różni się od polskiej lub są nieobecne w polskim alfabecie

LiteraPolski odpowiednik/wymowa
čcz (ale jest to głoska miękka)
ćć; miękczący znak diaktryczny pisze się zawsze: maći! (matko), ćelacy (cielęcy)
dź; miękczący znak diaktryczny pisze się zawsze: dźenik (dziennik)
ěpomiędzy polskimi e oraz i
hnieme przed i za spółgłoską oraz na końcu wyrazu: bahnity (bagnisty)-> banity, zhonić so (dowiedzieć się) -> zonić so, juh (geogr. południe) -> ju
chna początku słowa i za przedrostkiem jak kh: chodojta (wiedźma) -> khodojta, na końcu słowa oraz między samogłoskami jednak jak ch: mucha
łnieme na końcu słowa za spółgłoską: njesł (niósł) -> njes, poza tym jak ł
ópomiędzy polskimi o oraz u
řw dwuznakach kř, př jak jak polskie rz, choć bardziej miękko: křidło (skrzydło), přistojny (przywoity), natomiast grupę tř wymawia się jako ć: tři (trzy) ->ci
šsz (ale jest to głoska miękka)
wna początku słowa przed spółgłoską niemie: wzdać so (wyrzec się) -> zdać so, w większości przypadków jak bezdźwięczne u: Serbow (Serbołużyczan) -> Serbou jedynie przed i oraz ě jak w: hwězda (gwiazda) -> wězda
žż, w niektórych wyrazach ma przed soba j w wymowie hdźež (gdzież) -> dziejż

Gramatyka

Rzeczowniki w górnołużyckim występują w liczbie pojedynczej , podwójnej i mnogiej (podobnie jak w dolnołużyckim) i odmieniają się przez 7 przypadków: mianownik , dopełniacz , celownik , biernik , narzędnik , miejscownik i wołacz (w dolnołużyckim w zasadzie nie wyróżnia się wołacza).

Wymowa

Akcent w górnołużyckim z reguły pada na pierwszą sylabę wyrazu (podobnie jak w języku czeskim).

Przypisy

  1. Jezyki indoeuropejskie (pod redakcją Leszka Bednarczuka) - Tom II. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988, s. 931. . 

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Język górnołużycki":

Podróżnik ...

Rodzimy Kościół Polski ...

Jonas Basanavičius ...

Szkoci ...

Wnioskowanie ...

Włosi ...

Nowa Anglia ...

Maine ...

Stanisław Hozjusz ...

Musical ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Język górnołużycki":

Rozprawa z rozprawką (plansza 7) ...

010c. Rzym (plansza 5) ...

019. Wielkie formy ukształtowania powierzchni Ziemi (plansza 4) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie