|
język ruski
język ruski - nazywany od XIX wieku także staroukraińskim albo starobiałoruskim, a jego wczesna forma staroruskim) – dawny język wschodniosłowiański, którym posługiwano się na Rusi, w Hospodarstwie Mołdawskim, Wielkim Księstwie Litewskim, a po 1569 także na wschodnich terenach I Rzeczypospolitej.
Jako że podlegał dyglosji wraz ze staro-cerkiewno-słowiańskim, często był nazywany `проста(я) мова` (język prosty). Mimo to, w księstwach ruskich oraz w Wielkim Księstwie Litewskim był językiem państwowym i kancelaryjnym.
Język mówiony (dialekty)
Dialekty ruskie rozwinęły się w czasach Rusi Kijowskiej i w okresie tym nazywane są umownie staroruskimi. W wyniku rozbicia dzielnicowego Rusi oraz silnej polonizacji dialektów zachodnioruskich w XV wieku istniały już istotne różnice pomiędzy różnymi dialektami ruskimi w różnych dzielnicach.
Niektórzy autorzy przyjmują rok 1600 jako datę rozejścia się dialektów ukraińskich i białoruskich (w obu środowiskach własny język w dalszym ciągu był nazywanym ruskim). Różnice, pierwotnie nieznaczne, z biegiem czasu pogłębiały się coraz bardziej, w związku z czym niemożliwe jest wskazanie dokładnej daty.
Ponieważ ruski język literacki na ziemiach ruskich podbitych przez Litwę zanikł w XVII wieku ustępując polskiemu językowi literackiemu i literaturze polskiej, dialekty ruskie na tych obszarach uległy znacznie większym wpływom polskim niż język ruski z Cesarstwa Rosyjskiego.
W okresie romantyzmu na bazie dialektów zachodnioruskich ukształtowały się w XIX wieku nowe języki literackie: ukraiński i białoruski a w XX wieku także rusiński. Dla nowych języków literackich wytworzono różne zasady pisowni, prawidła gramatyczne, fonetyczne itd. co doprowadziło do wytworzenia nowych, sztucznych różnic pomiędzy tymi językami. Języki literackie ze względów politycznych były często konstruowane w ten sposób, aby jak najbardziej różniły się od innych języków literackich np. polskiego i rosyjskiego. W 1798 roku została wydana pierwsza książka po ukraińsku - trawestycja Eneidy autorstwa Iwana Kotlarewskiego. Od tej pory języki literackie: ukraiński, białoruski i rusiński wywierały coraz większy wpływ na dialekty ruskie.
Inne hasła zawierające informacje o "język ruski":
Podróżnik
...
Rodzimy Kościół Polski
...
Jonas Basanavičius
...
Szkoci
...
Wnioskowanie
...
Włosi
...
Nowa Anglia
...
Maine
...
Stanisław Hozjusz
...
Musical
...
Inne lekcje zawierające informacje o "język ruski":
Rozprawa z rozprawką (plansza 7)
...
010c. Rzym (plansza 5)
...
019. Wielkie formy ukształtowania powierzchni Ziemi (plansza 4)
...
|
