Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu - polskie przekłady poszczególnych ksiąg Biblii wraz z naukowym komentarzem i ekskursami. Nazywane "Komentarzami KUL-owskimi"[1] z racji związku większości autorów z
Katolickim Uniwersytetem Lubelskim
. Wydawcą przekładów było
Pallottinum
.
Tomy z przekładami ksiąg Nowego Testamentu ukazywały się w latach 1959-1979. Tomy z przekładami ksiąg Starego Testamentu ukazywały się od 1962 i do 2008 cykl nie został ukończony, wydawane są jednak kolejne tomy. W 2008 ukazała się Księga Przysłów i zapowiadana była Księga Daniela.
Pomysłodawcami serii komentarzy dotyczącej Starego Testamentu byli
Stanisław Łach
i
Stanisław Styś
(po śmierci Stysia do redakcji dołączył Lech Stachowiak). Komentarz miał być, zgodnie z przedmową do pierwszego tomu: oparty na solidnych podstawach naukowych, ale skierowany nie tylko do biblistów i teologów, ale także do duchowieństwa i ogółu katolickiej inteligencji[2]. Redaktorzy przyznawali, że mieli kłopot z zebraniem dostatecznej liczby wspópracowników, gdyż specjalistów z dziedziny Starego Testamentu było mniej[3]. Treść przekładów po ich ukończeniu miała być wydana łącznie z krótszym komentarzem - nie doszło jednak do tego.
Każdy z tomów zawiera szczegółowy komentarz, przewyższający czasami wielokrotnie rozmiarem sam tekst. Aparat naukowy uzupełnia bibliografia, skorowidze i mapy. Wybrane zagadnienia były dodatkowo opisywane w postaci ekskursów.
Serię pozytywnie przyjął kardynał
Stefan Wyszyński
, który w dedykacji do pierwszego tomu pisał o potrzebie odczuwanej przez społeczeństwo, jak też wysokim poziomie przygotowania Biblistów do tego dzieła[4].
W
ankiecie biblistów polskich
, którą w 1999 przeprowadziła
Katolicka Agencja Informacyjna
przekład zwyciężył w dwóch kategoriach: wierności i staranności, a w łącznej punktacji zajął drugie miejsce, ustępując wyłącznie
Biblii Poznańskiej
[5].
Tradycję Komentarzy KUL-owskich kontynuuje
Biblia Lubelska
. Część wydanych w ramach Biblii Lubelskiej tomów została napisana przez tych samych autorów, a tekst przekładów jest zbliżony.
Lista poszczególnych tomów
Pismo Święte Nowego Testamentu
Redakcja naukowa przekładu: Feliks Gryglewicz,
Eugeniusz Dąbrowski
.
Seria znana jest również jako: Pismo Święte Nowego Testamentu w 12 tomach.
| Tom | Tytuł | Autor przekładu | Rok wydania |
|---|
| I | Nowy Testament na tle epoki - Geografia, Historia |
Eugeniusz Dąbrowski
| 1958 (wyd. II popr. 1965) |
|---|
| II | Nowy Testament na tle epoki - Kultura | Eugeniusz Dąbrowski | 1958 |
|---|
| III-1 | Ewangelia według św. Mateusza | Józef Homerski | 1979 |
|---|
| III-2 | Ewangelia według św. Marka |
Hugolin Langkammer
| 1977 |
|---|
| III-3 | Ewangelia według św. Łukasza | Feliks Gryglewicz | 1974 |
|---|
| IV | Ewangelia według św. Jana | Lech Stachowiak | 1975 |
|---|
| V | Dzieje Apostolskie | Eugeniusz Dąbrowski | 1961 |
|---|
| VI-1 | List do Rzymian |
Kazimierz Romaniuk
| 1978 |
|---|
| VI-2 | List do Galatów | Edward Szymanek | 1978 |
|---|
| VII | Listy do Koryntian | Eugeniusz Dąbrowski | 1965 |
|---|
| VIII | Listy Więzienne |
Augustyn Jankowski
| 1962 |
|---|
| IX | Listy do Tesaloniczan i Pasterskie | Jan Stępień | 1979 |
|---|
| X | List do Hebrajczyków |
Stanisław Łach
| 1959 |
|---|
| XI | Listy Katolickie | Feliks Gryglewicz | 1959 |
|---|
| XII | Apokalipsa świętego Jana |
Augustyn Jankowski
| 1959 |
|---|
Pismo Święte Starego Testamentu
Redakcja naukowa przekładu: Lech Stachowiak,
Stanisław Łach
.
| Tom | Tytuł | Autor przekładu | Rok wydania |
|---|
| I-1 | Księga Rodzaju |
Stanisław Łach
| 1962 |
|---|
| I-2 | Księga Wyjścia | Stanisław Łach | 1964 |
|---|
| II-1 | Księga Kapłańska | Stanisław Łach | 1970 |
|---|
| II-2 | Księga Liczb | Stanisław Łach | 1970 |
|---|
| II-3 | Księga Powtórzonego Prawa | Stanisław Łach | 1971 |
|---|
| III-uzupełniający | Historia czasów Starego Testamentu | Józef Jelito | 1961 |
|---|
| IV-1 | Księgi Samuela | Jan Łach | 1973 |
|---|
| IV-2 | Księgi 1-2 Królów |
Józef Łach
| 2007 |
|---|
| V-2 | Księgi Ezdrasza i Nehemiasza | Hugolin Langkammer | 1971 |
|---|
| VI-1-3 | Księgi: Tobiasza, Judyty, Estery | Praca zbiorowa | 1963 |
|---|
| VI-4 | Księgi Machabejskie | Feliks Gryglewicz | 1961 |
|---|
| VII-1 | Księga Hioba | Czesław Jakubiec | 1974 |
|---|
| VII-2 | Księga Psalmów | Stanisław Łach | 1990 |
|---|
| VIII-1 | Księga Przysłów | Stanisław Potocki | 2008 |
|---|
| VIII-2 | Księga Koheleta | Marian Filipiak | 1980 |
|---|
| VIII-3 | Księga Mądrości | Kazimierz Romaniuk | 1969 |
|---|
| IX-1 | Księga Izajasza | Lech Stachowiak | 1996 |
|---|
| IX-2 | Księga Izajasza | Lech Stachowiak | 1996 |
|---|
| X-1 | Księga Jeremiasza | Lech Stachowiak | 1967 |
|---|
| X-2 | Lamentacje i Księga Barucha | Lech Stachowiak | 1968 |
|---|
| XII-1 | Księgi Proroków Mniejszych | Praca zbiorowa | 1968 |
|---|
| XII-2 | Księgi Proroków Mniejszych | Praca zbiorowa | 1968 |
|---|
Przypisy
- ↑
Charakterystyka w serwisie Pismo Święte Nowego Testamentu – Antologia polskich przekładów po II wojnie światowej (1945-2009)
- ↑ Pismo Święte Starego Testamentu: Tom I, część I, s. 8
- ↑ Pismo Święte Starego Testamentu: Tom I, część I, s. 7
- ↑ Pismo Święte Starego Testamentu: Tom I, część I, s. 5
- ↑ Waldemar Chrostowski: Biblistyka katolicka w Polsce na progu XXI wieku. W: Katolicki komentarz biblijny. Raymond E. Brown, Joseph A. Fitzmyer, Roland E. Murphy (red. wyd. oryg.), Waldemar Chrostowski (red. wyd. pol.). Warszawa: 2001, ss. 1771-1773. .
