Kapitał, to
pojęcie
z dziedziny
ekonomii
i
finansów
, oznaczające dobra (bogactwa, środki,
aktywa
) finansowe, szczególnie, gdy służą one rozpoczęciu lub kontynuacji
działalności gospodarczej
. Jest jednym ze środków wytwórczych, obok:
pracy
, przedsiębiorczości i
ziemi
, które są potrzebne do rozpoczęcia produkcji.
W szerokim kontekście, kapitał to "samopomnażająca się" wartość. Taka definicja wskazuje po pierwsze na fakt, że kapitałem nie muszą być jedynie pieniądze i dobra, ale też
technologie
i inne niematerialne wartości. Po drugie mówi o tym, że nie każdy pieniądz (dobro/technologia) jest kapitałem, a jedynie ten zainwestowany, czyli taki, którego posiadanie daje właścicielowi tytuł do renty (w postaci
odsetek
, renty, opłaty licencyjnej itp).
Kapitał może występować w trzech formach: finansowej, technologicznej (materialnej: maszyny, urządzenia; niematerialnej: projekty rozwiązań technologicznych, programy komputerowe,
patenty
,
prawa autorskie
), towarowej.
Dobra
finansowe lub materialne o wymiernej wartości pieniężnej, którymi można dysponować w celu prowadzenia działalności mającej przynieść
dochód
. Kapitał najpierw się gromadzi, a następnie go inwestuje. Przedsiębiorstwo jest finansowane z kapitału własnego:
akcyjny
, udziałowy, zapasowy, rezerwowy przewidziany w statucie (ale już nie rezerwa
rewaloryzacyjna
przeznaczona na pokrycie
deprecjacji
kapitału własnego w wyniku
inflacji
), zysk pozostawiony lub niepokryta strata z lat ubiegłych i obcego:
pożyczki
, kredyty najczęściej
bankowe
.
Kapitał należy do podstawowych
czynników produkcji
. Stanowi on posiadane dobra materialne i niematerialne, wykorzystywane w procesach produkcji oraz zasoby pieniężne przedsiębiorstwa. Do kapitału fizycznego należą przedmioty materialne (maszyny, urządzenia, środki transportu, wyposażenie), a do niewidocznego – nakłady o charakterze niematerialnym (patenty, licencje, znak firmowy, reputacja firmy, kapitał ludzki). Tak zdefiniowane formy kapitału są wykazywane w
bilansie
przedsiębiorstwa po stronie aktywów jako „majątek”, natomiast termin „kapitał” w dosłownym rozumieniu tego słowa jest stosowany do określania źródeł finansowania tego majątku, czyli jego odwrotnej strony i wykazywany jest po stronie
pasywów
bilansu.
Potocznie (1) wielki
majątek
.
Potocznie (2) także inne dobra, które się gromadzi w celu dysponowania nimi w inny sposób niż
konsumpcja
, np. kapitał intelektualny.
Z punktu widzenia okresu zużywania się środków produkcji kapitał dzieli się na
obrotowy
– zużywający się w ciągu jednego procesu produkcyjnego oraz trwały – wykorzystywany stopniowo. Ten podział ma swoje odzwierciedlenie w pojęciu tzw. ruchu okrężnego kapitału. Ruch okrężny kapitału to przekształcenie środków z jednej formy w inną oraz przechodzenie przez stadia produkcji i obrotu. Jest pojęciem abstrakcyjnym, wyraża jednak rzeczywiste procesy gospodarcze zachodzące w przedsiębiorstwie. Środki obrotowe firmy znajdują się w nieustannym ruchu przechodząc kolejno przez sferę zaopatrzenia produkcji i zbytu. W ruchu tym zmieniają kolejno swoja formę z pieniężnej na materialną, produkcyjną, materialną i znowu pieniężną.
Zobacz też
