Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Katalonia

Katalonia

Catalunya
Cataluña
Catalonha
Katalonia
Godło
Herb Katalonii Flaga Katalonii
Motto : nie ma
Hymn : Els Segadors
Stolica
Barcelona
Powierzchnia
• razem
• proc. Hiszpanii
6. miejsce
32 114 km²
6,3%
Populacja ( 2006 )
liczba ludności
gęstość
• proc. Hiszpanii
2. miejsce
6 995 206
217,82 os./km²
15,6%
Język urzędowy kataloński , hiszpański , oksytański
Etnonim Katalończycy
Autonomia od 22 grudnia 1979
Reprezentacjaw parlamencie
Kongres
Senat


46
7
Prezydent José Montilla
( Partia Socjalistów Katalonii )
Strona internetowa

Katalonia ( kat. Catalunya [ kətəˈɫuɲə ], hiszp. Cataluña, oksytański Catalonha) – wspólnota autonomiczna Hiszpanii . W szerszym znaczeniu – region geograficzny i kraina historyczna na Półwyspie Iberyjskim z ośrodkiem kulturalnym i administracyjnym w Barcelonie .

Hymnem Katalonii jest pieśń Els Segadors. Świętem narodowym jest dzień 11 września – data zdobycia Barcelony przez wojska Burbonów w 1714 r. podczas wojny o sukcesję (jest ciekawostką, że wydarzenie to stanowiło porażkę Katalończyków).

Barwami narodowymi Katalonii – podobnie jak innych regionów Hiszpanii i Francji położonych nad Morzem Śródziemnym – są żółty i czerwony. Układają się one w 4 czerwone pasy na żółtym tle. Popularnym symbolem Katalonii jest osioł – symbol mądrego i spokojnego, lecz upartego dążenia do celu (stanowiąc przez to przeciwieństwo dla byka symbolizującego Hiszpanię).

Spis treści

Geografia

Leży nad Morzem Śródziemnym . Graniczy z Francją i Andorą . Jest regionem wyżynno-górzystym, z nielicznymi nizinami na wybrzeżu i w dolinie rzeki Ebro .

Do historycznej Katalonii należy również większa część departamentu Pireneje Wschodnie we Francji (tzw. Katalonia Północna ). Na terenie tego departamentu leży również katalońska enklawa Llívia .

Na określenie wszystkich katalońskojęzycznych krajów dawnej Korony Aragonii używa się pojęcia kraje katalońskie (Països Catalans).

Podział administracyjny

Wspólnotę autonomiczną Katalonii tworzą cztery prowincje państwa hiszpańskiego:

Granice prowincji zostały ustalone odgórnie przez władze hiszpańskie w roku 1833 , bez uwzględnienia lokalnych uwarunkowań. Z tego powodu funkcjonują wyłącznie jako jednostki podziału terytorialnego Hiszpanii, nie są natomiast statutowymi jednostkami podziału Katalonii. Podstawowy podział terytorialny Katalonii, zarówno w stosunkach urzędowych, jak i w świadomości społecznej, opiera się na średniowiecznej jednostce administracyjnej – comarce . W mediach i życiu codziennym comarki są podstawowym wyznacznikiem lokalizacji czy miejsca zamieszkania. W porównaniu z innymi wspólnotami Hiszpanii, kompetencje katalońskich comarek są szerokie.

Współczesny podział na comarki został zasadniczo ustalony w roku 1936 i nieco zmodyfikowany w latach 1988 i 1990 . W pewnym stopniu ignoruje on istnienie prowincji – ich granice w kilku przypadkach przecinają granice comarek. Obecnie liczba comarek wynosi 41.

Obecny statut autonomii przewiduje dodatkowo przywrócenie średniowiecznych jednostek administracyjnych najwyższego rzędu zwanych vegueries – wikariatami. Zastąpiłyby one w stosunkach wewnętrznych hiszpańskie prowincje. Ich liczba i granice są nadal przedmiotem dyskusji. W obecnej chwili różne instytucje katalońskie w swojej działalności stosują różną organizację terytorialną, przy czym z reguły nie pokrywa się ona z podziałem na prowincje. Rząd kataloński działa poprzez tzw. delegacje terytorialne.

ComarkaSymbolStolicaProwincjaDelegacja terytorialna
Alt Camp AC Valls TarragonaTarragona
Alt Empordà AE Figueres GironaGirona
Alt Penedès AP Vilafranca del Penedès BarcelonaBarcelona
Alt Urgell AU La Seu d'Urgell LleidaAlt Pirineu i Aran
Alta Ribagorça AG El Pont de Suert LleidaAlt Pirineu i Aran
Anoia AI Igualada BarcelonaCatalunya Central
BagesBG Manresa BarcelonaCatalunya Central
Baix Camp BC Reus TarragonaTarragona
Baix Ebre BB Tortosa TarragonaTerres de l’Ebre
Baix Empordà BM La Bisbal d'Empordà GironaGirona
Baix Llobregat BT Sant Feliu de Llobregat BarcelonaBarcelona
Baix Penedès BP El Vendrell TarragonaTarragona
Barcelonès BR Barcelona BarcelonaBarcelona
Berguedà BD Berga Barcelona (większość)Catalunya Central
Cerdanya CD Puigcerdà Girona oraz LleidaAlt Pirineu i Aran
Conca de Barberà CB Montblanc TarragonaTarragona
Garraf GF Vilanova i la Geltrú BarcelonaBarcelona
GarriguesGGLes Borges BlanquesLleidaLleida
Garrotxa GX Olot GironaGirona
Gironès GN Girona GironaGirona
Maresme MM Mataró BarcelonaBarcelona
Montsià MT Amposta TarragonaTerres de l’Ebre
NogueraNG Balaguer LleidaLleida
OsonaOS Vic Barcelona (większość)Catalunya Central
Pallars Jussà PJ Tremp LleidaAlt Pirineu i Aran
Pallars Sobirà PS Sort LleidaAlt Pirineu i Aran
Pla de l'Estany PE Banyoles GironaGirona
Pla d'Urgell PU Mollerussa LleidaLleida
Priorat PR Falset TarragonaTarragona
Ribera d'Ebre REMóra d'EbreTarragonaTerres de l’Ebre
Ripollès RI Ripoll GironaGirona
Segarra SR Cervera LleidaLleida
Segrià SI Lleida LleidaLleida
Selva SV Santa Coloma de Farners Girona (większość)Girona
Solsonès SL Solsona LleidaCatalunya Central
Tarragonès TR Tarragona TarragonaTarragona
Terra Alta TT Gandesa TarragonaTerres de l’Ebre
Urgell UL Tàrrega LleidaLleida
Vall d'Aran / Val d'AranVN Vielha LleidaAlt Pirineu i Aran
Vallès Occidental VC Sabadell BarcelonaBarcelona
Vallès Oriental VR Granollers BarcelonaBarcelona

Zgodnie ze statutem autonomii, podstawową jednostką organizacji terytorialnej jest gmina (kat. municipi). Zarząd gminy nosi nazwę ajuntament i składa się z wójta (alcalde) i radnych (regidors). Na gminy wiejskie składa się z reguły kilka osiedli, z których jedno pełni rolę siedziby gminy i z reguły daje jej nazwę. Miasto stołeczne Barcelona posiada specjalny ustrój określony ustawą.

Historia

Starożytność

W starożytności zamieszkiwana przez Celtoiberów . Teren osadnictwa Greków i Fenicjan . Na wybrzeżu powstały liczne faktorie do handlu rudą żelaza z głębi Półwyspu Iberyjskiego ( Emporion ).

Od końca III wieku p.n.e., w składzie rzymskiej prowincji Hispania Tarraconensis , której centrum administracyjne znajdowało się w Tarraco (obecnie katalońska Tarragona ). Największe centrum produkcji garum , ważny region rolniczy.

W V wieku opanowana przez Wizygotów , którzy jednak dość szybko się zasymilowali i stopili kulturowo z miejscową ludnością.

Średniowiecze i unia z Aragonią

W VIII wieku całość ziem Katalonii opanowali Arabowie , zostali jednak częściowo wyparci przez Karola Młota po bitwie pod Poitiers w 732 . Około roku 800 powstała niezależna marchia ze stolicą w Barcelonie , której zadaniem była walka z Maurami .

W początkach X wieku Katalonia uniezależniła się od monarchii frankońskich, choć nadal z państwami południowej Francji utrzymywała ścisłe kontakty. Ślady tych kontaktów (zwłaszcza z Burgundią ) widoczne są do dzisiaj w języku katalońskim .

W 1137 zawarta została unia personalna ze wzrastającą w siłę Aragonią . Dało to początek złotemu wiekowi obu krajów, których władcy przez pewien czas dominowali w zachodnim basenie Morza Śródziemnego. Pod władzą królestwa znalazły się Baleary , Sycylia i południowe Włochy .

Unia z Kastylią i podział Katalonii

Unia personalna powstała po małżeństwie Izabeli I Katolickiej z Ferdynandem II Katolickim połączyła Aragonię z Kastylią . Wzrost znaczenia Kastylii po odkryciu Nowego Świata spowodował spadek znaczenia Katalonii. Ukierunkowanie gospodarki Hiszpanii na handel z koloniami spowodowało dalszy upadek Barcelony jako portu, gdyż handlował on przede wszystkim z krajami basenu Morza Śródziemnego.

22 maja 1640 wybuchło w Barcelonie powstanie przeciwko królowi Filipowi IV Habsburgowi (tzw. wojna żeńców), którego uczestnicy proklamowali republikę miejską. Powstanie zostało jednak ostatecznie krwawo stłumione w 1652 r. Nadana wcześniej Katalonii autonomia prawna (tzw. fueros, kat. furs – prawa lokalne) zaczęła być coraz bardziej ograniczana przez kolejnych monarchów. W tym czasie pretensje do Katalonii wysunęła Francja. Tzw. wojna trzydziestoletnia zakończyła się zwycięstwem Francji i podziałem Katalonii między Francję a Hiszpanię na mocy pokoju pirenejskiego w 1659 r. W ten sposób powstała Katalonia Północna . Ze względu na opór Katalończyków, faktycznie podział został zakończony dopiero w roku 1720 . Od tego czasu przebieg granicy francusko-hiszpańskiej w Katalonii pozostaje niezmieniony.

W 1705 r., podczas wojny o sukcesję hiszpańską w Katalonii wybuchło kolejne antyhiszpańskie powstanie, jednak po pokoju utrechckim Katalonia została opuszczona przez sprzymierzeńców. Powstanie krwawo stłumiono, a 11 września 1714 padła Barcelona. W ten sposób całe Królestwo Aragonii zostało ostatecznie podporządkowane Hiszpanii.

Katalonia w składzie centralistycznej Hiszpanii

W 1716 r. Filip V Burbon wydał ostatni, trzeci z dekretów składających się na tzw. Nueva Planta – nowy ustrój Hiszpanii. Zgodnie z zasadami centralizmu i unitaryzmu, na których był on oparty, w Katalonii – podobnie jak w innych krajach Korony Aragońskiej – zlikwidowano prawa lokalne (fueros) i wprowadzono prawo kastylijskie, a kataloński usunięto z urzędów. Zlikwidowano samorząd (Generalitat), w tym Kortezy Katalońskie i Radę Stu i wprowadzono w to miejsce zarząd wojskowy.

Konflikt katalońsko-hiszpański przeniósł się na płaszczyznę społeczną i kulturową. W latach pięćdziesiątych król Karol III Burbon zabronił używania języka katalońskiego w urzędach i pismach oficjalnych, a w 1768 – w szkołach wszystkich szczebli. Analogiczne prawo obowiązywało we francuskiej części Katalonii od 7 listopada 1700 .

W latach 1800 - 1814 , podczas wojny hiszpańsko-francuskiej, Katalonia była okupowana przez wojska napoleońskie . W roku 1833 dokonano sztucznego podziału Katalonii na prowincje, który miał usprawnić administrację krajem, jednak nie brał pod uwagę historycznych związków regionalnych. Od Katalonii został wówczas odłączony tzw. Pas Zachodni .

Godło Katalonii
To jest artykuł z cyklu
Katalonia
Język:
Podstawowe informacje
Gramatyka
Ortografia i fonologia
Institut d'Estudis Catalans
Acadèmia Valenciana de la Llengua
Historia:
historia Katalonii · Hrabiowie Barcelony
Królestwo Aragonii · Pokój pirenejski
Konstytucje katalońskie
Nueva Planta
Geografia:
Kraje katalońskie
Katalonia · Walencja · Baleary
Katalonia Północna · Pas Zachodni
Andora · Alghero
Portal Katalonia

Na skutek pomyślnej koniunktury, w XIX wieku Katalonia stała się jednym z pionierów industrializacji w Europie . Od lat 60. rozwijały się zwłaszcza przemysł włókienniczy i stoczniowy, budowano linie kolejowe.

Autonomia w ramach republiki

Od końca XIX wieku, wraz z katalońskim odrodzeniem narodowym, zaczęły narastać tendencje autonomistyczne. W roku 1914 cztery okręgi (deputacje) katalońskie (Barcelona, Tarragona, Girona i Lleida) utworzyły związek, tzw. Mancomunitat de Catalunya. Jakkolwiek jego kompetencje nie wykraczały poza kompetencje okręgów, utworzenie Mancomunitat miało duże znaczenie symboliczne. Przywrócono wówczas Kortezy Katalońskie, które składały się z katalońskich deputowanych do Kortezów Generalnych Hiszpanii. Ustanowiono rząd (Consell), na którego czele stał prezydent – początkowo Enric Prat de la Riba, a następnie Josep Puig i Cadafalch .

Rząd lokalny przywrócił użycie katalońskiego. Pod auspicjami Mancomunitat przeprowadzono reformę ortografii katalońskiej. Zapoczątkowano również szereg inwestycji infrastrukturalnych, między innymi rozpoczęto telefonizację kraju i budowę barcelońskiej kolei miejskiej, która częściowo przebiegała pod ziemią. Mancomunitat upadła w roku 1925 , zlikwidowana podczas dyktatury Primo de Rivery .

Po upadku dyktatury w roku 1930 , Hiszpanie zgodzili się przyznać Katalonii autonomię w ramach republiki. 14 kwietnia 1931 roku, zanim powstała II republika hiszpańska, przywódca zwycięskiej lewicy Francesc Macià proklamował powstanie Republiki Katalońskiej, która miała połączyć się z resztą Hiszpanii na zasadzie konfederacji. Ostatecznie 17 kwietnia zawarty został kompromis, na mocy którego Katalonia stała się autonomiczną częścią Hiszpanii pod nazwą Generalitat de Catalunya. Macià został jej pierwszym prezydentem. Ustrój autonomii regulował Statut Katalonii (Estatut de Catalunya), tzw. Statut z Nurii (Estatut de Núria) – od miejscowości, w której przygotowywano jego projekt. Pierwszy jego projekt, który zyskał poparcie 99% głosujących w referendum przy 75-proc. frekwencji, został odrzucony przez Kortezy Generalne Hiszpanii. Jego druga wersja została zatwierdzona 9 września 1932 r.

6 października 1934 r. ówczesny prezydent Generalitat Lluís Companys proklamował po raz kolejny powstanie Republiki Katalońskiej jako państwa. Doprowadziło to, w wyniku natychmiastowej reakcji rządu hiszpańskiego, do czasowego uwięzienia rządu Companysa oraz częściowego zawieszenia Statutu.

Wojna domowa i dyktatura Franco

W 1936 r. wybuchła w Hiszpanii wojna domowa , w której rząd Katalonii opowiedział się po stronie Republiki. Katalonia udzieliła schronienia rządowi republikańskiemu, który od roku 1937 urzędował w Barcelonie. W 1938 r. frankiści wkroczyli ( Ofensywa w Katalonii ) na terytorium Katalonii zdobywając Lleidę. Przez długi czas walki toczyły się nad rzeką Ebro, którą ostatecznie frankiści przekroczyli i w końcu roku przeszli do natarcia na Barcelonę, którą zdobyli 26 stycznia 1939 r.

Rząd kataloński udał się na wygnanie do Francji. Wielu działaczy katalońskich wyemigrowało do Francji lub Ameryki Łacińskiej – głównie do Meksyku . Po zajęciu Francji przez Niemcy w 1940 r. premier Lluís Companys został aresztowany przez Gestapo i wydany Hiszpanii, gdzie został skazany na śmierć i stracony w twierdzy Montjuïc w Barcelonie.

Jeszcze przed ostatecznym zwycięstwem wojsk frankistowskich, 5 kwietnia 1938 r., gen. Franco wydał dekret znoszący autonomię Katalonii. Z czasem zabroniono publicznego używania języka katalońskiego i symboli narodowych. Demonstracje Katalończyków w obronie praw kulturalnych i politycznych były rozpędzane z użyciem policji i wojska.

Współczesna autonomia

Po śmierci gen. Franco ( 1975 ) i przyjęciu nowej konstytucji Hiszpanii ( 1978 ), Katalonia odzyskała autonomię kulturalną i polityczną. Od tej pory, obok Kraju Basków posiada najszerszą autonomię ze wszystkich wspólnot autonomicznych. Powrócono do nazwy Generalitat de Catalunya na określenie systemu władz autonomicznych.

Separatyści katalońscy mimo autonomii wciąż dążą jednak do uzyskania samodzielności w ramach Unii Europejskiej.

Ustrój

Generalitat

System władzy w Katalonii określa się mianem generalitatGeneralitat de Catalunya [ ʒənərəɫiˈtat dəkətəˈɫuɲə ]. Nazwa ta pochodzi od średniowiecznej instytucji Diputació del General (znanej od XIV w., również w Aragonii i Walencji) – komisji złożonej z przedstawicieli króla, Kościoła i armii, zajmującej się poborem podatków uchwalonych przez kortezy. Współcześnie, zgodnie ze statutem autonomii, na generalitat Katalonii składają się:

  • Parlament (Parlament de Catalunya) jako władza ustawodawcza;
  • Prezydencja (Presidència) w osobie Prezydenta, który kieruje rządem i jest najwyższym przedstawicielem generalitat, a jednocześnie najwyższym reprezentantem państwa hiszpańskiego w Katalonii;
  • Rząd (Govern) – sprawujący władzę wykonawczą pod kierownictwem Prezydenta; ministerstwa noszą nazwę departamentów (departaments), którymi zarządzają radcy (consellers);
  • Wyższy Trybunał Sprawiedliwości (Tribunal Superior de Justícia), który sprawuje nadzór nad sądownictwem.

Prezydent jest wybierany przez parlament i mianowany przez króla Hiszpanii. Z reguły jest nim przywódca partii, która otrzymała najwięcej głosów w wyborach do parlamentu Katalonii.

Organami doradczymi rządu są Konsultacyjna Komisja Prawna (Comissió Jurídica Assessora) oraz Rada Pracy, Ekonomiczna i Socjalna (Consell de Treball, Econòmic i Social).

Poza tym do Generalitat zaliczają się:

  • rzecznik praw obywatelskich (Síndic de Greuges),
  • zarząd skarbu Katalonii (Sindicatura de Comptes de Catalunya),
  • rada statutowa (Consell de Garanties Estatutàries), która bada zgodność praw lokalnych z konstytucją Hiszpanii i statutem Katalonii,
  • rada ds. mediów (Consell de l'Audiovisual de Catalunya), która sprawuje niezależny nadzór nad mediami publicznymi i prywatnymi,
  • agencja ochrony danych (Agència Catalana de Protecció de Dades).

Administracja i agendy rządowe

Rząd wypełnia swoje funkcje za pośrednictwem Administracji (Administració de la Generalitat). Administrację terenową rząd nadzoruje poprzez 7 tzw. delegacji terytorialnych (delegacions territorials):

  • Barcelona,
  • Środkowa Katalonia (Catalunya Central) z siedzibą w Vic ,
  • Lleida,
  • Girona,
  • Tarragona,
  • Ziemie Ebro (Terres de l'Ebre) z siedzibą w Tortozie ,
  • Wysokie Pireneje i Aran (Alt Pirineu i Aran) z siedzibą w Tremp .

Rządowi podlega własna administracja skarbowa – Agència Tributària de Catalunya działająca od 2008 r. Odpowiada ona za pobór i kontrolę podatków własnych Katalonii, podatków hiszpańskich w całości przekazywanych Katalonii oraz innych należności urzędowych Katalonii, a także – w ramach kompetencji delegowanych – pobór i kontrola podatków przysługujących państwu hiszpańskiemu na terytorium Katalonii.

W 1980 r. Katalonia przejęła kontrolę nad policją lokalną, działającą pod historyczną nazwą Mossos d'Esquadra . Począwszy od r. 1994 , Mossos przejmowali od policji hiszpańskiej kontrolę nad kolejnymi comarkami, posuwając się od granicy francuskiej w kierunku Walencji. Od 2005 r. policja katalońska czuwa nad bezpieczeństwem Barcelony. Proces ten zakończył się w 2008 r., od kiedy to policja hiszpańska jest odpowiedzialna wyłącznie za działalność o znaczeniu ogólnopaństwowym (walka z terroryzmem, nielegalną imigracją itp.)

Szerokie kompetencje generalitat znajdują odzwierciedlenie w dużej liczbie spółek publicznych. Najważniejsze z nich to:

  • Corporació Catalana de Mitjans Audiovisuals (CCMA – Katalońska Korporacja Mediów Audiowizualnych),
  • Direcció General de Carreteres (DGC – Generalna Dyrekcja Dróg),
  • Ferrocarrils de la Generalitat de Catalunya (FGC – Koleje Katalonii) i Infraestructures Ferroviàries de Catalunya (Ifercat – Infrastruktura Kolejowa Katalonii).

Autonomia Katalonii

Statut

Obecny statut autonomii został uchwalony przez parlament kataloński 30 września 2005 r. stosunkiem głosów 120:15 (przy sprzeciwie Partido Popular), a po długich sporach zatwierdzony przez Kortezy Generalne Hiszpanii. Ostatecznie zatwierdzony w referendum przeprowadzonym w Katalonii 18 czerwca 2006 r. przy poparciu 73% głosujących, wszedł w życie 9 sierpnia 2006. Zastąpił on poprzedni statut z 1979 r. – tzw. Statut z Sau (Estatut de Sau). Jakkolwiek został okrojony w Kongresie Kortezów, daje Katalonii największą niezależność od czasów Nueva Planta.

Na podstawie wyników wyborów parlamentarnych w 2008 roku, w których wyraźnie zwyciężyły partie popierające nowy statut[1], można wnioskować, iż Katalończycy są zadowoleni z tego dokumentu. Niemniej istnieją nadal nie rozwiązane kwestie sporne (po części te, których dotyczyły zmiany wprowadzone przez Kongres). Są to m.in..:

  • opóźniające się przekazanie sieci kolejowej,
  • kontrola nad barcelońskim lotniskiem Prat ,
  • prawo do ustalania udziałów państwa hiszpańskiego i Katalonii w podatkach i wydatkach na wzór uprawnień Kraju Basków (tzw. concert econòmic),
  • prawo do posiadania własnych przedstawicielstw zagranicznych (istnienie katalońskich przedstawicielstw przy Unii Europejskiej i rządzie Francji jest stałym źródłem konfliktów),

Kwestie sporne

W zakresie symbolicznym największe kontrowersje wzbudził artykuł mówiący o Katalonii jako narodzie (nació), podczas gdy dotychczas termin ten był zarezerwowany dla narodu hiszpańskiego (Katalończykom przysługiwał termin narodowość – nacionalitat), a także artykuł wprowadzający pojęcie obywatelstwa katalońskiego. W kwestiach praktycznych statut dał m.in. możliwość przejęcia kontroli nad kolejami i drogami oraz powołania własnej administracji skarbowej, a także poszerzenia obowiązku używania języka katalońskiego. W Kortezach wykreślono m.in. postanowienia dające Katalonii większą samodzielność finansową, większą samodzielność na arenie międzynarodowej oraz kontrolę nad wszystkimi portami morskimi i lotniczymi.

Swój sprzeciw wobec nowego statutu utrzymuje Partido Popular i rządy niektórych wspólnot autonomicznych. Jednakże podejmowane przez nie próby podważenia konstytucyjności statutu jak dotąd zakończyły się niepowodzeniem.

Życie polityczne

Główne partie działające w Katalonii to:

Specyfiką polityki katalońskiej jest fakt, że najbardziej nacjonalistyczne katalońskie ugrupowania (jak ERC) sytuują się na lewicy. Z kolei jedyna znacząca partia opowiadająca się za ścisłymi związkami z Hiszpanią (PPC) należy do prawicy. PSC i CiU są z tego punktu widzenia partiami centrowymi o zbliżonym programie.

Z powodu dużej liczby mieszkańców, partie Katalonii odgrywają znaczącą rolę w polityce hiszpańskiej. Mimo, że podział mandatów nie jest proporcjonalny (na niekorzyść Katalonii), wspólnocie tej i tak przysługuje aż 47 z 350 miejsc w Kongresie (więcej posiada tylko Andaluzja – 61). Zarówno rządy lewicy, jak i prawicy w Madrycie kilkakrotnie nie mogłyby dojść do skutku bez poparcia deputowanych katalońskich. Niskie poparcie dla Partido Popular w Katalonii i brak woli koalicji ze strony prawicy katalońskiej były znaczącymi powodami, dla których partia ta nie objęła rządów w latach 2004 i 2008 mimo zwycięstwa lub remisu z PSOE w większości pozostałych wspólnot autonomicznych (po odliczeniu głosów katalońskich wybory wygrałaby PP).

Poniższa tabela przedstawia wyniki ostatnich wyborów parlamentarnych (uwzględniono wyłącznie komitety, które uzyskały mandaty).

Komitet wyborczyKortezy Generalne – Kongres (2008)Parlament Katalonii (2006)Parlament Europejski (2009)
Partit dels Socialistes de Catalunya – PSOE45%27%36%
Convergència i Unió21%32%22%
Partit Popular de Catalunya (Partido Popular)16%11%18%
Esquerra Republicana de Catalunya8%14%9%
Iniciativa per Catalunya Verds – Esquerra Unida i Alternativa5%10%6%
Ciutadans–Partido de la Ciudadanía(0,7%)3%

Dążenia niepodległościowe

W Katalonii, w przeciwieństwie do Kraju Basków, nie istnieją ugrupowania terrorystyczne działające na rzecz niepodległości. Tradycja walki zbrojnej o niepodległość kończy się zasadniczo na XVIII -wiecznych powstaniach. Odżyła jedynie w czasie hiszpańskiej wojny domowej, w której katalońskie organizacje zbrojne walczyły po stronie republiki. Kilka grup terrorystycznych o charakterze nacjonalistycznym powstało u schyłku dyktatury Franco. Najznaczniejszą z nich była Terra Lliure (Wolna Ziemia), która zaprzestała walki zbrojnej na początku lat 1990. i ostatecznie rozwiązała się w roku 1995 .

Jedyną liczącą się partią, która wprost formułuje postulat połączenia i niepodległości wszystkich krajów katalońskich, jest ERC. Jednakże mimo radykalnego programu, dąży ona do jego realizacji na drodze czysto politycznej.

Gospodarka

Region silnie uprzemysłowiony. Przemysł włókienniczy, chemiczny, elektrotechniczny, stoczniowy, samochodowy. Nowoczesne rolnictwo (pszenica oraz ryż w delcie Ebro ) oraz sadownictwo (oliwki, winorośl, cytrusy). Także turystyka (główne centra to Barcelona, Costa Brava oraz Montserrat ).

Do niedawna Katalonia była postrzegana jako najbardziej dynamiczny ekonomicznie region Hiszpanii, jednakże sytuacja się zmienia. Zagraniczne firmy wolą lokować swoje biura i główne fabryki w Madrycie , a inne regiony także szybko zyskują na atrakcyjności w oczach inwestorów. Zły stan niedofinansowanej infrastruktury (drogi, szkoły, badania naukowe itp.) sprawia, że transformacja z gospodarki przemysłowej do opartej na wiedzy i informacji może się nie powieść.

Ostatnio wiele zagranicznych przedsiębiorstw przeniosło swoje zakłady do krajów wschodniej Europy, gdzie koszty są dużo niższe. Poszerzenie Unii Europejskiej do 27 państw może oznaczać, że Katalonia nie będzie w stanie dłużej konkurować cenami z byłymi krajami komunistycznymi. Turystyka, która od lat 60. była jedną z najważniejszych gałęzi gospodarki, także spowalnia swój rozwój. Coraz więcej turystów rezygnuje z gęsto zabudowanych i drogich kurortów na Costa Brava na rzecz bardziej egzotycznych miejsc na Karaibach i Oceanie Indyjskim .

Przypisy

  1. PSC zyskała 4 deputowanych, CiU zyskała 1 deputowanego i razem posiadają 77% mandatów; PP posiada zaledwie 15% mandatów; ERC, która nie poparła statutu z powodu jego okrojenia przez Kongres, poniosła klęskę tracąc ponad połowę deputowanych i uzyskując 6% mandatów.

Bibliografia

  1. Estatut d'autonomia de Catalunya . 2006. 
  2. Guia breu de la Generalitat de Catalunya . Barcelona: 19 de març de 2008. 
  3. L'Enciclopèdia . Enciclopèdia Catalana. [dostęp 2008-03-31].

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Katalonia":

1932 ...

Kraina historyczna ...

1979 ...

1938 ...

Flaga państwowa ...

Aleksandr Orłow ...

Rewolucja francuska ...

Jajko w kulturze ...

1714 ...

1229 ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Katalonia":

Hasło nie występuje w innych lekcjach!





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie