Kazimierz Koźniewski (ur. 26 lipca 1919 w Warszawie , zm. 15 kwietnia 2005 w Warszawie) – historyk harcerstwa , prozaik, publicysta, eseista, reportażysta, harcerz z pokolenia kolumbów . Autor scenariuszy do kilku filmów fabularnych .

Maturę zdał w 1938 roku. Studia polonistyczne odbył na Uniwersytecie Warszawskim , najpierw jawne, później tajne w konspiracji. Debiutował w czasopismach młodzieżowych, szkolnych, harcerskich, akademickich – m.in. "Kuźnia Młodych", "Nowa Kuźnia Młodych", "Orka na Ugorze", " Na Tropie ", "W Kręgu Wodzów" i inne.

W latach 1939 - 1940 jeden z założycieli i członek konspiracyjnego PLAN -u. Od kwietnia 1940 roku do lutego 1941 roku służy w Wojsku Polskim we Francji i w Szkocji . W 1941 roku wysłany jako kurier rządu polskiego do kraju, podczas wykonywania tej misji w sierpniu 1941 roku aresztowany w Budapeszcie , gdzie był więziony aż do roku 1942 . W czerwcu 1943 roku powraca nielegalnie do kraju. W latach 1943 - 1945 pracownik Departamentu Informacji Delegatury Rządu RP na Kraj, pracuje w konspiracji. Był współpracownikiem pism konspiracyjnych oraz członkiem Naczelnictwa Szarych Szeregów .

Od jesieni 1945 roku członek redakcji " Przekroju ", a od roku 1957 do śmierci członek zespołu redakcyjnego " Polityki ". W latach 1957 - 1982 był redaktorem naczelnym "Magazynu Polskiego", a w latach 1982 - 1985 – tygodnika "Tu i Teraz". Współpracował z wieloma pismami i gazetami. Autor ok. 50 książek i co najmniej 6000 artykułów w prasie periodycznej.

Koźniewski pochowany został na Cmentarzu Powązkowskim 26 kwietnia 2005 roku. Żegnała go 16. Warszawska Drużyna Harcerzy im. Zawiszy Czarnego, z którą był związany.

Współpraca z organami bezpieczeństwa Polski Ludowej

Był postacią kontrowersyjną o wyrazistych poglądach, które czasami budziły sprzeciw. Od lat 40. XX wieku był tajnym współpracownikiem Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego , Komitetu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego i Służby Bezpieczeństwa PRL o kryptonimie 33.^[1] Był świadkiem oskarżenia w pokazowym procesie Melchiora Wańkowicza w r. 1964 . Jego tekst, popierający wprowadzenie stanu wojennego , władze rozpowszechniały na plakatach.

Twórczość

Pisał powieści autobiograficzne i wspomnieniowe, a także poruszające problematykę społeczną („Piątka z ulicy Barskiej”). Swoje reportaże i recenzje wydał w dwóch tomach pt „Historia co tydzień” (1976-1977).

W 1958 roku, pod pseudonimem Antoni Armand, opublikował jedyną w swoim dorobku powieść fantastycznonaukową - „Człowiek z lustra”. Była to sensacyjna opowieść o genetycznym eksperymencie pewnego profesora, który stworzył niezwykle inteligentnych „ludzi z próbówki”. Książkę napisał we współpracy z Grażyną Terlikowską-Woysznic.

Najbardziej znane książki

• 11 naszych dni (1970)
• Bunt w więzieniu (1968)
• Czerwony harcmistrz . O Juliuszu Dąbrowskim
• I zawsze krzyż oksydowany...
• Ognie i ogniska. Drogi i przemiany harcerstwa polskiego
• Piątka z ulicy Barskiej (1952; Państwowa Nagroda Artystyczna III stopnia 1952; na jej podstawie powstał film fabularny; lektura szkolna za czasów wczesnego PRL-u)
• Słownik swoich i obcych czyli alfabet Koźniewskiego (1995; wzorem Alfabetu Urbana )
• Sto koni do stu brzegów (1970)
• Szczotka do butów (1947)
• Śmierć w trójkącie błędów (1971)
• Tydzień do siódmej potęgi (1964; dla młodzieży; publikowana w serii " Biblioteka młodych ")
• Wszystko w porządku (1973)
• Zimowe kwiaty (1959)

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne

• "Gawęda o szesnastce Zawiszy Czarnego" autorstwa K. Koźniewskiego
• Artykuł "Konfident z wyboru", Tygodnik "Wprost", Nr 1227 z 18 czerwca 2006