Kioto (
jap.
京都市, Kyōto-shi, dosłownie: miasto stołeczne) – miasto w zachodniej części
japońskiej
wyspy
Honsiu
, stolica
prefektury
Kioto
, dawniej stolica Japonii i siedziba cesarza. Kioto jest częścią obszaru metropolitalnego 京阪神
Keihanshin
[1] zamieszkiwanego przez ok. 18 mln osób.
Historia
Schemat rozplanowania Heian-kyō
Pagoda Yasakano-tō w perspektywie ulica w dzielnicy Gion w starej części Kioto
Zdjęcie Kioto wykonane około roku
1886
(ręcznie malowane)
Pomimo dowodów
archeologicznych
na istnienie pierwszych osad na wyspach japońskich około 10 tys. lat
p.n.e.
, stosunkowo niewiele wiadomo na temat działań ludzi na tych terenach przed
VI w.
W
VIII w.
, gdy silne duchowieństwo
buddyjskie
zaczęło mieszać się w sprawy rządu, cesarz postanowił przenieść stolicę do regionu bez wpływów buddyjskich.
Nowe miasto, Heian-kyō (平安京 "Stolica Pokoju i Spokoju"), zostało siedzibą dworu cesarskiego w
794
r. na polecenie cesarza Kanmu (wym.
Kammu
), który zdecydował się opuścić
Nagaokę
, krótkotrwałą siedzibę dworu po porzuceniu
Nary
. Później nazwa miasta została zmieniona na Kyōto ("Stolica"). Odtąd miasto nieprzerwanie przez ponad tysiąc lat było ośrodkiem wyrafinowanej, dworskiej kultury, raz tracąc, a raz zyskując rzeczywistą rolę stołeczną za sprawą zmieniających siedzibę siogunów, od 1192 r. rzeczywistych władców kraju.
Pierwszy okres rozkwitu miasta przypada na trzysta lat po założeniu, w szczególności w okresie dominacji rodu Fujiwara (tzw. właściwy okres Heian, X-XI w.).
Miasto w VIII w. zostało wzniesione na planie prostokąta o bokach 5 km (NS) i 4 km (WZ), pociętego regularną siatką ulic (teren obecnych dzielnic: Nakagyō-ku, Shimogyō-ku i Kamigyō-ku). Większe z nich zostały ponumerowane: północną granicą miasta była dzisiejsza Ichijō-dōri ("Pierwsza ulica"), a południową – dzisiejsza Kujō-ōji ("Dziewiąta aleja"). W układzie przestrzennym naśladowano starożytną chińską stolicę z okresu
dynastii Tang
, Chang'an (obecnie
Xi'an
), w zgodzie z tradycyjną chińską
geomancją
, z Pałacem Cesarskim położonym na północy i zwróconym na południe. Orientacja Pałacu jest przyczyną, dla której Sakyō-ku ("Lewa Stolica") jest na wschodzie, a Ukyō-ku ("Prawa Stolica") - na zachodzie. Pierwotnie Pałac znajdował się cokolwiek na północ od obecnego zamku siogunów Nijō-jō, w obrębie którego wypadłby południowo-wschodni narożnik kompleksu. Sama siedziba cesarska składała się z ufortyfikowanego prostokąta Wielkiego Pałacu (Daidairi), w obrębie którego osiowo umieszczono zespół urzędowy Chōdō-in, na zachód od niego zespół recepcyjny Buraku-in, a na północ – Pałac Wewnętrzny (Dairi).
Oś Pałacu wyznaczała monumentalna ulica, szeroka na 85 m Suzaku-ōji[2], rozpoczynająca się od bramy Wielkiego Pałacu (Suzakumon), a zamknięta od południa bramą Rashōmon (przy Kujō-ōji). Dzisiaj śladem tej ulicy biegnie Sen-bon-dōri. Pozostałością dawnego układu jest świątynia Tō-ji, czyli "wschodnia", choć leży ona na zachód od dzisiejszej głównej osi miasta. Miasto pełne było świątyń buddyjskich i chramów sintoistycznych, pałaców i rezydencji otoczonych ogrodami. W XII w. Kioto liczyło prawie pół miliona mieszkańców.
Pałac Cesarski ulegał często pożarom. Po opuszczeniu przez monarchę w 1177 r., popadł w ruinę i nie zachował się. Z czasem również układ przestrzenny Heian-kyō uległ zatarciu. Funkcja rezydencji cesarskiej przeszła na wcześniejszą rezydencję rodu Fujiwara o nazwie Tsuchimikadodono.
Okres Muromachi
Na epokę Muromachi przypada ewolucja układu przestrzennego miasta. Stopniowo zagospodarowywano wschodni (lewy) brzeg rzeki Kamo, która stawała się w ten sposób jego osią. Jednocześnie zachodnia połowa układu dawnego Heian-kyō została opuszczona, do czego przyczyniły się liczne pożary, trzęsienia ziemi, a ponadto czynniki naturalne: teren okazał się podmokły i był zalewany podczas powodzi. Miasto przesunęło się zatem na część wschodnią dawnego układu i wykroczyło poza jego granice, stwarzając układ wyciągnięty południkowo.
W 1378 r. do dzielnicy Muromachi przeniósł się dwór sioguna
Yoshimitsu Ashikagi
, który był wybitnym znawcą i mecenasem sztuki. Zawdzięczamy mu m.in. rezydencję "Złoty Pawilon" (
Kinkaku
) - jeden z najbardziej znanych zabytków Kioto.
Miasto zostało doszczętnie zniszczone w czasie "wojny Ōnin" w latach
1467
-
1477
i nie podniosło się z upadku aż do połowy XVI w. Liczba ludności wynosząca pierwotnie 900 tys. osób w wyniku wojny zmalała do 40 tys. Natychmiast po ustaniu wojny
siogun
Yoshimasa Ashikaga
(prawnuk Yoshimitsu), nie bacząc na stan kraju i miasta, przystąpił do wznoszenia nowych siedzib - powstał wówczas "Srebrny Pawilon" (Ginkaku). Upowszechnienie się ascetycznej filozofii zen zaowocowało nowymi trendami w architekturze i ogrodnictwie. Ich wyrazem jest ogród skalny przy "Świątyni Uspokojonego Smoka" (龍安寺
Ryōan-ji
, 1499).
Okres Azuchi-Momoyama
Ze wspaniałością rezydencji kontrastował wygląd samego miasta. Hiszpański misjonarz, św. Franciszek Ksawery, w
1515
r. opisał je tak: "Dzisiaj większa część Kioto jest w ruinie spowodowanej wojnami. Wielu ludzi mówiło nam, że kiedyś było w nim 80 tys. domów. Wydaje mi się, że było tak naprawdę, sądząc z wielkich rozmiarów tego miasta".
Nawet jednak nastanie silnych rządów
Nobunagi Ody
w
1568r
. nie przyniosło spokoju. Nowy władca, dążąc do złamania oporu, spalił północną część miasta i zrównał z ziemią klasztor
Enryaku-ji
wojowniczych mnichów na górze Hiei. (zginęło ok. 25 tys. ludzi,
1571
). Główną siedzibą Nobunagi stało się nie Kioto, ale nowo wzniesiony zamek Azuchi nad jeziorem Biwa. Walcząc z dominacją buddyzmu, Nobunaga popierał chrześcijaństwo. W
1576
r. w Kioto powstał pierwszy kościół, a w
1613
r. było w mieście 5-6 tys. wyznawców.
Następca Nobunagi,
Hideyoshi Toyotomi
, bywa uznawany za drugiego założyciela Kioto. Po zjednoczeniu kraju i stłumieniu tlącej się rebelii klanów, Hideyoshi od
1585r
. zajął się odbudową miasta i objął je swoim artystycznym mecenatem. Wytyczono na nowo granice miasta. Do
1591r
. umocniono je fortyfikacjami ziemnymi i fosą. Przebudowano mosty, których drewniane konstrukcje oparto tym razem na murowanych filarach. Na terenach dawnego pałacu cesarskiego Hideyoshi wzniósł nową siedzibę, Jurakudai (dosł.: "Pałac Zgromadzonych Przyjemności"), która obejmowała pawilony picia herbaty, ogrody wiśniowe, sceny teatralne Nō. Dziełem koronującym stało się wzniesienie 37-metrowego posągu Buddy w świątyni Hōkō-ji.
Wzniesienie w końcu XVI w. dla Hideyoshiego zamku Fushimi-Momoyama na wzgórzach, na południowy wschód od miasta, spowodowało urbanizację obszaru leżącego na równinie na północ od rzeki Uji, dając początek intensywnie zabudowanej dzielnicy Momoyama. Aż do XIX w. pozostawała ona przestrzennie wyizolowana od głównej struktury Kioto. Ale również strefa podmiejska obfitowała w ważne obiekty: głośne przyjęcie z okazji kwitnienia wiśni Hideyoshi urządził w
1598
r. w rozbudowanej przez siebie świątyni Daigo-ji w Fushimi, po wschodniej stronie wzgórz Higashiyama. Hideyoshiego, "kampaku" ("cesarskiego regenta"), czci się do dzisiaj w specjalnie wzniesionej w
1599
- obok Hōkō-ji - świątyni Toyokuni-jinja (inaczej Hōkoku-jinja).
Żadna z rezydencji Hideyoshiego - ani miejska, ani podmiejska - nie przetrwała (resztki wyposażenia Jurakudai zachowały się w świątyni Nishi-Hongan-ji). Wielki posąg Buddy został zniszczony w trzęsieniu ziemi. Tym niemniej, okresowi jego panowania miasto zawdzięcza wiele ze swojego obecnego ukształtowania.
Okres Edo
W latach
1601
-
1629
Ieyasu Tokugawa
, który mianował się siogunem w
1603
r., zbudował ufortyfikowaną rezydencję, Nijō-jō. W jej obrębie szczególną rangę artystyczną uzyskał pałac Ninomaru. Ieyasu rzadko pokazywał się w Kioto, obrawszy za swoją stolicę Edo.
Ostatnia wizyta sioguna miała miejsce w
1634
, po czym nikt nie pojawił się w stolicy cesarskiej przez następne 220 lat. Kioto pozostawało siedzibą dworu cesarskiego, liczącego około 200 rodzin, mieszkających w obrębie parku cesarskiego Sentō Gosho. Cesarz i dwór byli wystarczającą siłą, aby miasto było nadal ważnym ośrodkiem sztuki, rzemiosła artystycznego i kultury dworskiej.
Książę Toshihito zbudował podmiejską willę Katsura, miejsce spotkań artystów i poetów. Z przeszłości czerpali artyści tzw. "Szkoły Rimpa", rozwijającej się w Kioto do początków XVIII w., tworzący bogato złocone kompozycje na parawanach, wachlarzach, kartach albumów - obecnie dopatrywać się w nich można inspiracji dla europejskiej secesji.
Wyroby artystyczne z Kioto cieszyły się najlepszą reputacją w kraju, dzięki czemu w mieście rozwijała się produkcja rzemieślnicza. Niemiecki podróżnik
Engelbert Kaempfer
w swojej "Historii Japonii" (
1693
) tak pisze: "Miyako (pol. stolica) jest wielkim magazynem wszystkich japońskich wytwórców i produktów, jest głównym miastem kupieckim cesarstwa. W wielkiej stolicy nie ma prawie domu, w którym coś nie byłoby wytwarzane lub sprzedawane. Tutaj czyszczą miedź, wybijają monetę, drukują książki, tkają najbogatsze materiały w złote i srebrne kwiaty. Najlepsze i najrzadsze barwniki, najwykwintniejsze reliefy, wszystkie rodzaje instrumentów muzycznych, obrazy, japońskie meble, wszystkie rodzaje rzeczy wykute w złocie i innych metalach, szczególnie ze stali - jak najostrzejsze klingi oraz inna broń, wytwarzane są tutaj z największą doskonałością, podobnie jak najbogatsze suknie, najlepsza moda, wszystkie rodzaje zabawek, lalek poruszających głowami, jak również niezliczone inne rzeczy, których za wiele by wymieniać. Po prostu - nie ma nic, o czym by się pomyślało, czego by nie dało się znaleźć w Miyako; nie ma nic zagranicznego, jakkolwiek wspaniale zrobionego, czego by jakiś artysta w tej stolicy nie podjął się imitować."[3]
Także popularność sztuki picia herbaty przyczyniła się do rozwoju rzemiosł. Przy moście Sanjō-ōhashi mogło funkcjonować aż 70 zakładów produkujących czajniki i inne naczynia metalowe. Wyrabiano przedmioty pokrywane laką, ta z Kioto miała charakterystyczny czarny odcień. Okoliczne plantacje bambusów uczyniły z miasta ośrodek produkcji bambusowych waz, ogrodzeń i charakterystycznych parasoli. Szczególnie rozwijała się ceramika Kenzan i tekstylia Yuzen[4]. Dzielnica wytwórców kolorowej ceramiki Kiyomizu-yaki powstała ok.
1615
r. na stoku przy Kiyomizu-dera (nazwa świątyni). Kioto produkowało też charakterystyczne "cienkie" odmiany sake i delikatne "tofu". Nakazany przez siogunat powrót do buddyjskiej religijności przyniósł rozwój wytwórczości rozmaitych artystycznych dewocjonaliów. Około 5 tys. wytwórców trudniło się na przełomie XVII i XVIII w. produkcją włókienniczą. W
1781
było 2500 krosien, w
1877
- 7839. "Markowym" wytworem Kioto stały się bogato zdobione pasy do kimon - obi. Produkcja włókiennicza koncentrowała się w dzielnicy Nishijin, rozciągającej się na północnym zachodzie miasta (obszar dzisiejszych okręgów Kamikyō-ku i Kita-ku).
Rzeka Kama stanowiła drogę dla towarów. W okolicy Maruta-machi wyładowywano drewno sprowadzane z lasów w górach. W Kiya-machi, w głębi miasta, było ono cięte dla potrzeb budownictwa. Na nabrzeżach handlowano towarami przywiezionymi z
Osaki
. Doprowadzeniu materiałów i towarów do Kiya-machi służył kanał żeglowny Takase, zbudowany wzdłuż Kiya-machi-dōri w
1611
r., długości ok. 13 km. Kanał przebiegał równolegle do rzeki Kama między Nijo i Momoyamą.
Zabudowę mieszczańską tworzyły machiya, piętrowe drewniane domy, mieszczące od frontu sklepy, od tyłu mieszkania. Ponieważ fasady musiały - z nakazu siogunów - być skromne, inwencja właścicieli przejawiała się w urządzaniu wewnętrznych ogrodów, inspirowanych sztuką ogrodową pawilonów picia herbaty. Wzrost bogactwa mieszczan spowodował wznoszenie w głębi posesji ognioodpornych i niepodatnych na wilgoć magazynów-skarbczyków.
Nad rzeką Kama, na jej terenie zalewowym (zwolnionym od podatków), w okolicy mostu Shijō-ōhashi, na początku XVII w. powstały improwizowane sceny teatralne. Ukształtował się tam teatr kabuki. Dzielnica teatralna obrosła licznymi herbaciarniami, które stanowiły jeden z najbardziej ożywionych fragmentów miasta. Herbaciarnie w dzielnicy Gion, powstały dla obsługi pielgrzymów przybywających do chramu Yasaka. Dały one początek kulturze gejsz. Dzielnica rozrywki, Shimabara, położona bezpośrednio na zachód od Nishi-Honganji, została przeniesiona ok.
1641
z okolic pałacu cesarskiego (zamknięta w
1958
).
Okres Meiji
Kioto pozostało formalną stolicą Japonii aż do
restauracji Meiji
w
1868
, gdy zlikwidowano siogunat, a cesarz i rząd przenieśli się do
Edo
. Po zmianie nazwy Edo na
Tokio
("Wschodnia Stolica"), Kioto było przez krótki czas znane jako Saikyō ("Zachodnia Stolica").
Kolej żelazna przybyła do Kioto w
1876
r. jako linia państwowa doprowadzona z Kobe i Osaki. Ukończenie linii Tōkaidō do Tokio nastąpiło w 1889. W
1895
otwarto w Kioto pierwszą japońską linię tramwaju elektrycznego.
Czasy najnowsze
Pod koniec
II wojny światowej
Stany Zjednoczone
rozważały zrzucenie na Kioto
bomby atomowej
, ostatecznie jednak miasto zostało usunięte z listy celów.
1 września
1956
Kioto zostało
miastem oznaczonym rządowym rozporządzeniem
.
W
1964
r. otwarto połączenie super szybkiej kolei (
Shinkansen
) łączącej miasto z Tokio i Osaką. Pierwszą kolej podziemną - tunel dla Hankyū - zbudowano w
1963
r., pierwszą linię metra miejskiego otwarto w
1981
. W międzyczasie, w
1978
, zamknięto miejską sieć tramwajową.
W
1997
w Kioto odbyła się międzynarodowa konferencja, której efektem było podpisanie
Protokołu z Kioto
w sprawie redukcji emisji gazów powodujących
efekt cieplarniany
.
- Ta sekcja jest . Jeśli możesz, .
Geografia
Wzgórza w okolicy świątyni Kiyomizu
Fushimi Inari Torii w Kioto
Kioto jest położone w środkowo-zachodniej części wyspy
Honsiu
. Założono je w widłach utworzonych przez rzeki: Kamo i Katsura. Ze względu na wznoszące się wokół miasta góry, Kioto słynie z parnych letnich nocy, z całkowicie nieruchomym powietrzem.
Na przestrzeni wieków miasto znacznie się rozrosło, wychodząc poza pierwotny prostokąt Heian-kyō, przede wszystkim na drugi brzeg rzeki Kamo. Kamo-gawa stała się dość rzadkim w Japonii przypadkiem rzeki ujętej bulwarem i nabrzeżnym parkiem, rzeki włączonej do przestrzeni miasta.
Rozległy kompleks parkowy nowego pałacu, Kyōto Gyoen, prostokąt o bokach 1,3 km na 0,7 km, znajduje się dzisiaj na północnych krańcach śródmieścia. Zachodnim skrajem kompleksu biegnie główna południkowa ulica śródmieścia - Karasuma-dōri, która na jego południowym krańcu przebiega obok głównego dworca kolejowego. Najważniejszą przecznicą jest obecnie Shijō-dōri ("Czwarta ulica"). Przy niej, w okolicach skrzyżowania z Kawara-machi grupują się najważniejsze sklepy i domy towarowe Kioto. Miejsce to, wraz z dzielnicą położoną za mostem Shijō-ōhashi po wschodniej stronie rzeki Kamo, jest również centrum życia nocnego. Główna dzielnica biurowa znajduje się w okolicach dworca na południu i w centrum miasta.
Inna przecznica alei Karasuma - Sanjō-dōri ("Trzecia ulica") - tradycyjnie główna ulica śródmieścia, zachowała pierwotną szerokość i wiele elementów zabudowy z okresów:
Meiji
i Taishō. Znajduje się przy niej interesujące Muzeum Kultury Kioto (Kyōto Bunka Hakubutsu-kan). Projekty poszerzenia ulicy nie zostały zrealizowane, ale mizernie ona dziś wygląda w porównaniu z nieodległą, szeroką arterią Oike-dōri, przy której ulokował się m.in. ratusz miejski (Kyōto shi-yakusho).
Specyficznym miejscem są okolice chramu sintoistycznego Heian Jingū z 1895r. położonego na wschodnim brzegu rzeki, mającego przypominać Pałac Cesarski dawnego Kioto. Przekształciły się one w skupisko muzeów sztuki, wyróżniające się wielką skalą zabudowy. Po drugiej stronie miasta kompleks świątyni Myōshin-ji stanowi oryginalny konglomerat wielkich drewnianych budowli, otoczonych setką małych.
Na terenie historycznych dzielnic, za nowszą zabudową głównych ulic, w głębi kwartałów zachowały się tysiące drewnianych domów, willi w ogrodach otoczonych murami, małych świątyń. Otaczające najstarszą część miasta obszary nie posiadają już regularnej siatki ulic. Charakterystyczny dla Kioto jest fakt, że wiele ulic ma nazwy (w Japonii ulic się nie nazywa).
Kioto jest osłonięte z trzech stron przez góry, nazywane Higashiyama, Kitayama i Nishiyama, o wysokości dochodzącej do 1000 m n.p.m. Na stokach wzgórz oraz u ich podnóży położonych jest wiele rezydencji i świątyń:
Kiyomizu-dera
, Nanzen-ji, Ginkaku-ji,
Ryōan-ji
,
Kinkaku-ji
, Ninna-ji. Dalsze, zachodnie przedmieście Kioto, Arashiyama, znane jest jako centrum buddyzmu zen, wykształcone wokół Tenryu-ji. W jeszcze dalszych okolicach, na szczytach wzgórz, ulokowało się szereg klasztorów, takich jak: Enryaku-ji, Kuma-dera, Kozan-ji.
Kioto znajduje nad dużą, naturalną
warstwą wodonośną
, zasilającą miejskie studnie. W wyniku postępującej urbanizacji zmniejsza się ilość wody deszczowej spływającej do wód podziemnych, co powoduje coraz szybsze wysychanie studni na tym obszarze.
Jest pięć dzielnic gejsz: Hanamachi (dosł.: "dzielnica kwiatów"),
Gion Kōbu
,
Pontochō
(wzdłuż Kiyamachi-dōri na zachodnim nabrzeżu rzeki Kama), Miyagawa-chō (za teatrem Minamiza),
Kamishichiken
(na wschód od chramu Kitano Tenman-gū), Gion Higashi.
Klimat
Średnia temperatura i opady dla Kioto |
---|
Miesiąc | Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | Roczna |
---|
Średnie najwyższe temperatury [°C] | 8 | 9 | 12 | 19 | 23 | 27 | 31 | 32 | 28 | 22 | 16 | 11 | 19 |
---|
Średnie najniższe temperatury [°C] | -1 | 0 | 1 | 7 | 11 | 16 | 21 | 22 | 18 | 11 | 5 | 0 | 9 |
---|
Opady
[mm] | 55.9 | 66 | 109.2 | 149.9 | 144.8 | 233.7 | 203.2 | 147.3 | 200.7 | 127 | 81.3 | 53.3 | 1569,7 |
---|
Źródło: Weatherbase[5] 31.01.2010 |
Okręgi miasta
Kioto dzieli się na 11 okręgów (区 – ku):
-
Fushimi
- Higashiyama
- Kamigyō
- Kita
- Minami
- Nakagyō
- Nishikyō
- Sakyō
- Shimogyō
- Ukyō
- Yamashina
Ekonomia
Podstawą ekonomii Kioto są różne formy
turystyki
. Znajdujące się w mieście
zabytki
są nieustannym celem wycieczek szkolnych z całej Japonii. Kioto jest również często odwiedzane przez zagranicznych turystów.
Na przemysł składają się głównie niewielkie zakłady, w większości prowadzone przez artystów i rzemieślników produkujących tradycyjne wyroby japońskie. Szczególnym uznaniem cieszą się producenci
kimon
z Kioto, dzięki którym miasto pozostaje centrum produkcji kimon. Tego typu przemysł traci na znaczeniu ze względu na stagnację obserwowaną w ostatnich latach w sprzedaży tradycyjnych wyrobów.
Jedynym mającym znaczenie nowoczesnym przemysłem w Kioto jest
elektronika
. W mieście znajdują się centrale znaczących firm, między innymi
Nintendo
, OMRON,
Kyocera
(Kyoto Ceramic) i Murata Machinery. W Kioto znajduje się również siedziba międzynarodowej firmy Wacoal. Jednakże wzrost w dziedzinie
high-tech
nie kompensuje w całości spadku w tradycyjnych dziedzinach działalności. Całkowity wynik Kioto zmniejsza się w porównaniu z innymi miastami w Japonii.
Kultura
Skalny ogród w Świątyni Ryōan
Główny budynek Pałacu Cesarskiego w Kyōto
Kioto jest uważane za kulturalne centrum Japonii. Przynajmniej do XVIII w. miasto promieniowało na cały kraj twórczością artystyczną, kształtowaną w kręgu dworu cesarskiego. Apogeum jej rozwoju przypadło na tzw. okres
Azuchi Momoyama
(
1573
-
1603
). Narodziły się wówczas nowe formy malarstwa (ścienne i parawanowe), reprezentowane przez indywidualności artystyczne takie jak: 長谷川 等伯
Hasegawa Tōhaku
(
1539
-
1610
)[6], 狩野 永徳 Kanō Eitoku (
1543
-
90
)[7], 狩野 探幽 Kanō Tanyū (
1602
-
74
[8]; obaj wyrośli z artystycznego rodu Kanō). Mistrzem tworzenia ogrodów i sztuki picia herbaty był wówczas 小堀 遠州 Kobori Enshū (
1559
-
1647
). Jak widać, również we wczesnej epoce Edo miasto pozostawało ośrodkiem wysublimowanej kultury. Świadczy o tym mecenat 本阿弥 光悦 Hon'ami Kōetsu (
1558
-
1637
), kaligrafa i malarza, który w swej posiadłości Takagamina na północno-zachodnich przedmieściach Kioto stworzył kolonię artystów. Patronował on m.in. innemu znanemu malarzowi epoki, 俵屋 宗達 Tawaraya Sōtatsu (zm.
1643
).
W czasie bombardowań podczas
II wojny światowej
Kioto zostało oszczędzone, dzięki czemu jest jednym z najlepiej zachowanych miast w Japonii. W mieście znajduje się 1600 świątyń
buddyjskich
, 400
chramów
shinto
, pałace, ogrody i oryginalna architektura. W rejonie Kioto znajduje się wiele z najsłynniejszych japońskich zabytków, między innymi:
-
Kiyomizu-dera
– wspaniała drewniana świątynia na zboczu góry
-
Kinkaku-ji
– Złoty Pawilon
- Ginkaku-ji – Srebrny Pawilon
- Heian Jingu – chram shinto ku czci rodziny cesarskiej (zbudowany w
1895
)
-
Ryoan-ji
za słynnym skalnym ogrodem
- Świątynia Shunkoin
- Pałac Cesarski w Kioto
- Cesarska Willa Katsura – jeden z najważniejszych zabytków japońskiej architektury
- Cesarska Willa Shugaku-in – jeden z najpiękniejszych
ogrodów japońskich
Inne warte polecenia miejsca w okolicach Kioto to Arashiyama i znajdujące się tam malownicze jezioro, dzielnice rozrywki
Gion Kobu
,
Pontochō
,
kamishichiken
,
Gion Higashii
Miyagawacho Ścieżka Filozofa, oraz kanały wzdłuż niektórych starszych ulic.
"Historyczne Zabytki Starożytnego Kioto" są wymienione na
Liście Światowego Dziedzictwa
UNESCO
. Na liście znajduję się Kamo Shrine (Kami i Shimo), Kyō-ō-Gokokuji (Tōji),
Kiyomizu-dera
, Daigo-ji, Ninna-ji, Saihō-ji (Kokedera), Tenryū-ji, Rokuon-ji (Kinkaku-ji), Jishō-ji (Ginkaku-ji),
Ryōan-ji
, Hongan-ji, Kōzan-ji, Zamek Nijo oraz miejsca poza miastem.
W Kioto odbywa się wiele festiwali, z których najbardziej znane są cztery:
- Aoi Matsuri – 15 maja
- Gion Matsuri – czerwiec-lipiec, punktem kulminacyjnym jest parada 17 lipca
- Gozan Okuribi – 16 sierpnia
- Jidai Matsuri – 22 października
Kioto jest też słynne z doskałego i oryginalnego jedzenia. Historia miasta pozwalała na szerokie zastosowanie różnych warzyw.
Edukacja
Kioto jest siedzibą 37 instytucji szkolnictwa wyższego, dzięki czemu jest jednym z czołowych centrów edukacyjnych kraju. Trzy największe i najlepiej znane tutejsze uniwersytety to: Kioto, Doshisha i Ritsumeikan. Pierwszy z nich jest uważany za jeden z najlepszych w Japonii. Studiowało na nim kilku laureatów
Nagrody Nobla
np.
Hideki Yukawa
.
Miasto posiada unikalną sieć szkół wyższych zwaną Konsorcjum Uniwersytetów w Kioto, która składa się z 3 narodowych, 5 publicznych i 41 prywatnych uczelni. Swój udział w nim ma także miasto i 4 organizacje.
Transport
Połączenia zewnętrzne. Przez Kioto przebiega magistrala kolejowa JR東海道本線 JR Tōkaidō-Honsen oraz linia superekspresów 東海道新幹線 Tōkaidō Shinkansen, które obsługuje wspólny
dworzec Kyōto
. Na dworcu tym spotykają się ponadto pociągi innych linii dochodzących do miasta: JR山陰線 JR San'in-sen, JR琵琶湖線 JR Biwako-sen oraz JR奈良線 JR Nara-sen. Wszystkie linie JR należą do JR西日本 JR Nishi-Nihon (JR West), z wyjątkiem linii Shinkansen, eksploatowanej przez JR東海 JR Tōkai (JR Central).
Przez południowe przedmieścia przebiega autostrada Meishin (名神高速道路 Meishin Kōsoku-dōro). Kioto nie ma własnego portu lotniczego, korzysta przede wszystkim z nowego lotniska Kansai (関西国際空港 Kansai Kokusai Kūkō), a ostatnio także z nowego lotniska pod Nagoją (中部国際空港 Chūbu Kokusai Kūkō).
Połączenia międzymiastowe z Osaką realizowane są w sektorze transportu publicznego przede wszystkim przez dwie linie kolei prywatnych 京阪本線 Keihan Honsen oraz 阪急京都線 Hankyū Kyōto-sen, przebiegające w tunelach na terenie śródmieścia. Powiązania z Narą realizuje trzecia kolej prywatna 近畿日本 Kinki Nippon (近鉄 Kintetsu) linią 京都線 Kyōto-sen, dochodzącą do dworca Kyōto (a dokładnie do 近鉄京都駅 Kintetsu Kyōto-eki pod peronami Shinkansen). Połączenia z Ōtsu zapewnia linia 京阪京津線 Keihan-Keishin-sen. Istotną rolę w ruchu aglomeracyjnym odgrywa też sieć kolei JR.
Połączenia wewnętrzne. Mimo że miasto nie ma rozbudowanego systemu dróg szybkiego ruchu, struktura modalna ewoluowała w l. 80. w kierunku coraz większego udziału samochodu. W 1999 r. 26,5% podróży odbywało się samochodem, a 21,6% transportem publicznym (z tego 14,7% SKM – najniższy udział w miastach Keihanshin, a 6,9% autobusem). Rower miał największy udział spośród miast Keihanshin – 23,1%, pieszo przemieszczało się 28,8% osób.[9] Sieć SKM składa się z wymienionych linii kolei prywatnych oraz dwóch linii metra miejskiego (京都市営地下鉄 Kyōto Shiei Chikatetsu): 烏丸線 Karasuma-sen (przebieg południkowy) i 東西線 Tōzai-sen (przebieg równoleżnikowy). Pierwsza linia prowadzi również pociągi Kintetsu do Nary, druga pociągi Keihan Keishin-sen. Ponadto w Kioto funkcjonuje rozbudowany system autobusów miejskich. Osobliwością są dwie zachowane kolejki "lekkie", 叡山電鉄 Eizan Dentetsu - prowadząca na północ skrajem wzgórz do kompleksu świątyń na 鞍馬山 Kurama-yama (przy jej stacjach końcowych funkcjonują dwa
funikulary
) oraz 京福 Keifuku, przypomnienie kiotańskiej sieci tramwajowej, prowadząca do dzielnicy Arashiyama.
Miasta partnerskie
-
Boston
,
Stany Zjednoczone
-
Paryż
,
Francja
-
Kolonia
,
Niemcy
-
Florencja
,
Włochy
-
Kijów
,
Ukraina
-
Xi'an
,
Chińska Republika Ludowa
-
Guadalajara
,
Meksyk
-
Zagrzeb
,
Chorwacja
-
Yogyakarta
,
Indonezja
-
Praga
,
Czechy
-
Chinju
,
Korea Południowa
Przypisy
- ↑ Nazwa od znaków tworzących zapis nazw głównych miast: 京都 - Kioto, 大阪 - Osaka, 神戸 - Kobe, inaczej czytanych.
- ↑ Suzaku to imię bóstwa opiekuńczego Południa, występującego w mitologii pod postacią ptaka.
- ↑ Cyt. za: John Dougill, Kyoto. A Cultural History, s. "Cityscapes", Oxford University Press, 2006, str. 162-163
- ↑ Tekstylia barwione specjalną metodą umożliwiającą nałożenie wielkich kompozycji na materiał stosowany w kimonach. Zwykle były to krajobrazy.
- ↑
Weatherbase: Historical Weather for Kyoto, Japan
(
ang.
). [dostęp 31.01.2010].
- ↑ M.in. polichromie na ścianach Chishaku-in w Kioto.
- ↑ Zachowały się jego dekoracje ścian Juko-in, głównego budynku kompleksu świątyni Daitoku-ji na przedmieściu Arashiyama.
- ↑ Malował m.in. wielkie kompozycje na ścianach pałacu Ninomaru w kompleksie Zamku Nijō.
- ↑
Outline of the Master Plan of Kyoto City
Linki zewnętrzne