Klemens XII, (Lorenzo Corsini), (ur.
7 kwietnia
1652 we
Florencji
– zm.
6 lutego
1740 w
Rzymie
),
papież
w okresie od
12 lipca
1730
do
6 lutego
1740
.
Pochodził z rodu markizów Castigliano, był dziedzicem tytułu, ale zrzekł się majątku i wstąpił w
1685
do stanu duchownego. Był spokrewniony ze św. Andreą Corsinim (biskupem Fiesole), a jego stryj
Neri Corsini
został kardynałem w
1664
.
Zgodnie z ówczesnymi obyczajami nabył wysoką godność w Komnacie Apostolskiej.
10 kwietnia
1690
został mianowany
arcybiskupem
tytularnym Nicomedia, otrzymał sakrę biskupią
18 czerwca
1690 w Rzymie z rąk kardynała Flavio Chigiego, nadano mu także tytuł asystenta Tronu Papieskiego. Wysłany z misją nuncjusza do
Austrii
, nie został przyjęty przez cesarza Leopolda, który pozostawał w konflikcie z papieżem
Aleksandrem VIII
(papież odmówił wcześniej mianowania kardynałami kandydatów cesarskich).
W grudniu
1695
został skarbnikiem i generalnym poborcą Komnaty Apostolskiej, a także superintendentem Zamku Św. Anioła oraz komisarzem Państwa Papieskiego ds. morskich.
17 maja
1706
papież Klemens XI
mianował go kardynałem, z tytułem prezbitera S. Susanna. Pełnił misję legata w
Ferrarze
, urząd kamerlinga Św. Kolegium Kardynalskiego oraz prefekta Trybunału Sygnatury Apostolskiej. W
1725
został podniesiony do godności kardynała-biskupa Frascati. W
1721
i
1724
brał udział w
konklawe
, z racji pełnionych funkcji uchodził za kandydata na papieża. Został wybrany ostatecznie
12 lipca
1730 jako następca
Benedykta XIII
, po burzliwym, czteromiesięcznym konklawe. W oczach elektorów uchodził za papieża "przejściowego", w chwili wyboru miał już 78 lat i chorował na podagrę (wkrótce także utracił wzrok). Mimo to jego pontyfikat – pod imieniem Klemensa XII – trwał 10 lat (dokładnie 9 lat, 6 miesięcy i 25 dni).
Koronacja nowego papieża miała miejsce
16 lipca
1730. Klemens XII w najważniejszych sprawach musiał posługiwać się swoją prawą ręką – bratankiem
Neri Marią Corsinim
, którego mianował kardynałem-nepotem. Papież stanął przed problemem kryzysu finansów Państwa Papieskiego, wywołanym przez zaufanego współpracownika jego poprzednika, kardynała
Niccolo Coscię
. Coscia został skazany na karę więzienia, a Klemens XII dla poprawy finansów ustanowił nowe podatki importowe, przywrócił loterię papieską, ustanowił w Ankonie strefę wolnego handlu. Wprowadził do obiegu banknoty. Działania papieża okazały się nieskuteczne, pod koniec pontyfikatu długi państwa były nawet większe.
Nie wiodło się również Klemensowi XII w polityce zagranicznej. Spotkał się z niechęcią większości monarchów europejskich, przez jakiś czas zerwane były stosunki dyplomatyczne z Hiszpanią i Neapolem. W
1738
wydał
konstytucję apostolską
In Eminenti
, w której zawarł zdecydowane potępienie
masonerii
. Za pontyfikatu Klemensa XII zreformowano liturgię i prawo kanoniczne Kościoła
maronickiego
, a także potwierdzono zakaz tzw. rytu chińskiego stosowanego przez misjonarzy
jezuickich
. W
1739
papież przyznał niezależność Republice
San Marino
.
Najkorzystniej pontyfikat Klemensa wypada pod kątem kulturalnym. Papież nakazał odnowę fasady Bazyliki Laterańskiej oraz kaplicy poświęconej pamięci kanonizowanego krewnego Andrei Corsiniego wewnątrz tej świątyni. Wybudował słynną
Fontana di Trevi
oraz powiększył zbiory Biblioteki Watykańskiej.
Źródła
