Klemens XIII, (Carlo Rezzonico starszy), (ur.
7 marca
1693 w
Wenecji
– zm.
2 lutego
1769 w
Rzymie
),
papież
w okresie od
6 lipca
1758
do
2 lutego
1769
.
Biografia
Pochodził z bogatej rodziny kupieckiej. Kształcił się początkowo w szkole
jezuickiej
w
Bolonii
, następnie na Uniwersytecie w
Padwie
(gdzie obronił doktorat obojga praw) i w Papieskiej Akademii Dyplomatycznej w Rzymie. Podjął pracę w
Kurii Rzymskiej
, pełnił szereg funkcji, m.in. referendarza Trybunału Papieskiego Sygnatury Apostolskiej, gubernatora kilku prowincji (
1716
Rieti,
1721
Fano), relatora Kongregacji Św. Consulty, audytora
Roty Rzymskiej
ds. Wenecji.
23 grudnia
1731
przyjął święcenia kapłańskie.
Papież Klemens XII
wyniósł go do godności
kardynalskiej
, z tytułem diakona S. Nicola in Carcere. Wziął udział w
konklawe 1740
, na którym wybrano na papieża
Prospero Lambertiniego
(Benedykta XIV). Nowy papież mianował ks. Rezzonico wizytatorem apostolskim Bazyliki Św. Piotra (grudzień 1740), a w marcu
1743
wybrał go na
biskupa
Padwy i osobiście udzielił sakry biskupiej
19 marca
1743.
Jako zwierzchnik diecezji wzorował się na św.
Karolu Boromeuszu
i sam zyskał opinię świętego. W
1747
podniesiono jego rangę kardynalską, został prezbiterem tytułu S. Maria in Aracoeli (w
1755
prezbiterem S. Marco). Na
konklawe 1758
zwołanym po śmierci Benedykta XIV początkowo wybrano na papieża kardynała
Cavalchiniego
, jednak wobec tej kandydatury weto zgłosili przedstawiciele Francji. Konklawe przedłużyło się do 53 dni, ostatecznie wybrano kardynała Rezzonico
6 lipca
1758.
16 lipca
1758 nowy papież, który przyjął imię Klemensa XIII, został koronowany.
Dokonania
Ponad 10-letni pontyfikat zdominowała sprawa jezuitów. Pewne kroki przeciwko zakonowi podjął już Benedykt XIV i mocarstwa europejskie spodziewały się kontynuacji jego polityki. Klemens XIII nie podzielał jednak poglądów poprzednika, przyjmował w Rzymie wygnanych jezuitów zarówno z Portugalii, jak i Hiszpanii i Francji. Doszło do zerwania stosunków dyplomatycznych z Portugalią, gdzie szczególnie aktywnie działał na rzecz kasaty zakonu pierwszy minister
markiz de Pombal
. Papież wydał
7 stycznia
1767
bullę Apostolicum pascendi munus, w której zawarł pochwałę jezuitów oraz stwierdził, że atak na zakon jest równoznaczny z atakiem na Kościół. Nie powstrzymało to dalszych działań antyjezuickich, tym razem w Neapolu, Sycylii i Parmie; wreszcie Francja zajęła część enklaw państwa papieskiego, Awinion i Venaissin.
Klemens XIII szukał rozwiązania w zwołaniu narady kardynałów, zmarł jednak na atak serca dzień przed zebraniem
konsystorza
. Zakon jezuitów został skasowany przez jego następcę,
Klemensa XIV
.
Obok problemu zakonu jezuitów papież zmagał się z rozwijającym się w Niemczech ruchem febronianizmu, którego przywódcy domagali się ograniczenia władzy papieskiej. Klemens XIII występował przeciwko niektórym prądom
oświeceniowym
, umieszczając m.in. dzieła
Rousseau
na indeksie ksiąg zakazanych. Wydał także specjalną encyklikę (
1766
), w której potępił wszystkie publikacje sprzeczne z doktryną katolicką. Nakazał zamalowanie fragmentów dzieł sztuki przedstawiających nagość w
Kaplicy Sykstyńskiej
.
Wśród ogłoszonych przez niego świętych był
Jan z Kęt
, profesor
Akademii Krakowskiej
.
Bibliografia
- Richard P. McBrien, Leksykon papież. Pontyfikaty od Piotra Apostoła do Jana Pawła II, Warszawa 2003
Linki zewnętrzne
