Imię Bogdo Zanabazara, twórcy Sojombo, zapisane w tym piśmie

Pismo Sojombo (po mongolsku Соёмбо бичг, Sojombo biczg) – to pismo sylabiczne wymyślone w 1686 przez Bogdo Zanabazara, służące do zapisywania języka mongolskiego .

Powstanie

Pismo Sojombo jest czwartym z kolei mongolskim pismem . Zostało wynalezione zaledwie 40 lat po wynalezieniu trzeciego mongolskiego alfabetu , Todo.

Legenda mówi, że Jebtsundaba (przywódca religijny Mongolii ) Bogdo Zanabazar pewnej nocy ujrzał na niebie świetliste znaki. Szybko narysował je, a następnego ranka spojrzał na to, co napisał, i stwierdził, że znaki te są podobne do znaków pisma używanych w Indiach . Z zapisanych znaków Zanabazar stworzył swój własny alfabet , który nazwał Sojombo od nepalskiego słowa Swayyambah, które oznacza stworzone samo z siebie. W rzeczywistości Zanabazar przy tworzeniu Sojombo wzorował się na piśmie Dewanagari , używanym w Indiach . Początkowo większość znaków zapożyczył z indyjskiego pisma Lantsa, i zmodyfikował je, zapożyczając elementy z tradycyjnego pisma mongolskiego oraz z archaicznego alfabetu Orchon.

Alfabet

Znak Sojombo w dwóch wariantach: czarnym i białym

Sojombo jest pierwszym mongolskim alfabetem , który jest zapisywany poziomo, od lewej do prawej; trzy wcześniejsze były zapisywane pionowo.

Alfabet ten obejmuje kilkadziesiąt znaków sylabicznych oraz specjalny znak, zwany Sojombo. Występuje on na mongolskiej fladze i godle oraz na wielu innych rzeczach w tym państwie; znaczkach pocztowych, pieniądzach , itp., i jest traktowana jako mongolski symbol narodowy. Występuje w dwóch wariantach: czarnym i białym. Znaku tego używa się tylko do oznaczenia początku i końca tekstu; na końcu trzeba postawić znak odmienny od tego, który jest na początku, tj. kiedy na początku tekstu stawimy Sojombo biały, dla oznaczenia końca tekstu musimy postawić Sojombo czarny i na odwrót.

W Sojombo istnieje jeden znak interpunkcyjny. Pionowa kreska ( | ) oznacza koniec zdania, czyli jest to coś w rodzaju naszej kropki. Łącznie alfabet Sojombo składa się z około 4000 ^[] znaków, jednak w aktualnym użyciu znajduje się 50 znaków.

Użycie

Dziś powszechnie w Mongolii używa się cyrylicy , a ponieważ Sojombo jest pismem za trudnym do codziennego używania, jest tam tylko używane w miejscach kultu jako "święte" pismo, w którym spisuje się święte księgi , lub w celach dekoracyjnych. W piśmie Sojombo spisywane są w Mongolii wszelkie modlitwy i dlatego można posłużyć się tu określeniem "pismo religijne".

Poniżej znajdują się wszystkie (około 50) znaków Sojombo, które są dziś w użyciu, i ich transliteracja na alfabet łaciński .

Linki zewnętrzne

• Pismo sojombo na portalu Omniglot