Kostkowce, kubopławy (Cubozoa) –
gromada
zwierząt wodnych z typu
parzydełkowców
(Cnidaria), wcześniej zaliczanych do
krążkopławów
(Scyphozoa). W ich rozwoju występuje
metageneza
. Pokoleniem dominującym jest
kubomeduza
. Należą do nich gatunki silnie parzące, a także najbardziej jadowite[2]. Największym znanym przedstawicielem jest Carybdea alata. W zapisie kopalnym znany jest †Anthracomedusa turnbulli pochodzący ze środkowego
kambru
.
Występowanie
Głównie ciepłe wody strefy tropikalnej i subtropikalnej. Carybdea marsupialis i Carybdea rastoni spotykane są również w strefie umiarkowanej. Kubopławy nie występują w
Polsce
.
Charakterystyka
Kostkowce przypominają w dużym stopniu
krążkopławy
. Są jednak dość łatwe do odróżnienia od swoich bliskich kuzynów: widziane z góry są kwadratowe, a nie okrągłe, lepiej i szybciej pływają. Meduza ma ciało czterograniaste, dzwonkowate, z czterema
ropaliami
na krawędziach parasola. Żołądek jest podzielony czterema przegrodami.
Gamety
są wyrzucane do
jamy chłonąco-trawiącej
.
Polipy
kubopławów mają zwykle niewielkie rozmiary. Są nazywane kubopolipami. Żyją pojedynczo, nie wytwarzają szkieletu. W odróżnieniu od krążkopławów kubopławy nie rozmnażają się przez
strobilizację
.
Klasyfikacja
Pierwszym znanym nauce kubopławem, opisanym przez
Linneusza
w 1758, był Carybdea marsupialis. W 1880
Ernst Haeckel
wyodrębnił ten i podobne gatunki do
taksonu
, który nazwał Cubomedusae. W 1973 Werner, na podstawie odmiennego od krążkopławów cyklu życiowego i budowy polipa, podniósł je do
rangi
gromady, nadając im nazwę Cubozoa[3].
Jest to niewielka grupa 36 znanych nauce gatunków, grupowanych w dwóch
rzędach
[3]:
- Carybdeida (Charybdeida) – charybdy,
- Chirodropida – osy morskie, wcześniej opisywane jako kostkomeduzy (Cubomedusae).
oraz
- †Anthracomedusa turnbulli
Przypisy
- ↑
Cubozoa
w: Integrated Taxonomic Information System (
ang.
)
- ↑ Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. .
- ↑ 3,0 3,1 Daly et al. The phylum Cnidaria: A review of phylogenetic patterns and diversity three hundred years after Linneaeus. „Zootaxa”. 1668, ss. 127-182 (2007) (
ang.
).
Bibliografia