Koło podbiegunowe – równoleżnik ziemski o szerokości geograficznej 66°33'39"N (na półkuli północnej ) lub 66°33'39"S (na półkuli południowej ).

Koło podbiegunowe wyznaczone jest przez kąt padania promieni słonecznych równy 0°, w czasie gdy Słońce znajduje się w zenicie nad Zwrotnikiem Raka lub nad Zwrotnikiem Koziorożca . Jego odległość od bieguna wynika z nachylenia osi obrotu Ziemi do płaszczyzny ekliptyki . Gdyby to nachylenie było większe niż 45°, koła podbiegunowe znajdowałoby się bliżej równika niż zwrotniki – z taką konfiguracją mamy do czynienie np. na planecie Uran .

Na wyższych szerokościach geograficznych w dniach przesilenia letniego lub zimowego Słońce przez całą dobę znajduje się pod horyzontem - odpowiednio na półkuli północnej w zimie i na południowej w lecie . Występuje tam wówczas tzw. noc polarna . Sytuacja odwrotna, kiedy Słońce znajduje się cały czas ponad horyzontem, to dzień polarny .

Ze względu na zjawisko refrakcji światła słonecznego w atmosferze ziemskiej obszary występowania nocy polarnych i dni polarnych nie pokrywają się ze sobą. Obszar występowania dni polarnych jest nieco większy niż obszar zawarty wewnątrz koła podbiegunowego i wynosi φ >65°42', zaś obszar nocy polarnych - nieco mniejszy wynoszący φ >67°24'.

Państwa leżące na kole podbiegunowym północnym

Mapa Arktyki; niebieska linia przerywana - koło podbiegunowe północne

• Norwegia
• Szwecja
• Finlandia
• Rosja
• Stany Zjednoczone
• Kanada
• Dania (Grenlandia)
• Islandia

Galeria północnego koła podbiegunowego

Koło polarne w Finlandii 1975	Koło polarne w Norwegii 1975	Koło polarne w Norwegii między Mo i Rana a Fauske.	Koło polarne w Erzbahn Szwecja
Koło polarne w Jokkmokk , Szwecja	Koło polarne w Juoksenki, Finlandia, przy E8	Koło polarne w Laponii	Koło polarne na Alasce, USA
Figura globusa znacząca arktyczne koło podbiegunowe na wysepce w Norwegii

Zobacz też

• Arktyka
• strefy polarne
• zwrotnik
• wikibooks