Kościół katolicki w Stanach Zjednoczonych - jest częścią powszechnego Kościoła katolickiego .
Głównym organem zarządzającym jest Konferencja Episkopatu ( ang. United States Catholic Conference of Bishops), założona w 1966 , zrzeszająca biskupów i arcybiskupów ze Stanów Zjednoczonych oraz z Wysp Dziewiczych .

Od 15 sierpnia 1859 arcybiskupi Baltimore posiadają tytuł prymasa Stanów Zjednoczonych , który dziś jest tylko honorowy. Obecnie tytuł ten posiada abp. Edwin Frederick O’Brien .

67,515,016 (22% populacji) wiernych należy do Kościoła katolickiego w Stanach Zjednoczonych , co czyni go, pod względem liczby wiernych, największą grupą wyznaniową spośród wszystkich obecnych w tym kraju^[1].

Historia

Ruiny kościoła misyjnego w Arizonie .

Andrew White podczas chrztu rdzennej ludności.

Epoka kolonialna

Pierwsi katolicy pojawili się w Stanach Zjednoczonych przed reformacją , wraz z hiszpańskimi osadnikami w 1513 roku, na terenie obecnej Florydy , oraz w południowo-zachodnich stanach. Pierwsza msza św. odbyła się w Pensacola na Florydzie^[2]

Od początku XVI wieku Królestwo Hiszpanii prowadziło misje na terenie La Florida , a tym samym zapewniało sobie kontrolę nad tym obszarem i zapobiegało kolonizacji tych terenów przez Anglików i Francuzów . Kolejne misje były prowadzona m.in. w regionie Georgii w latach 1568 - 1684 . Misjonarze hiszpańscy z zakonu franciszkanów w latach 1769 - 1823 szerzyli wiarę chrześcijańska wśród rdzennej ludności Ameryki w Kalifornii , a w Teksasie misje zakładali dominikanie , jezuici i franciszkanie.

Na terenach zajętych przez Francję, katolicy osiedlali się w koloniach i fortach w Detroit , Saint Louis , Mobile , Biloxi , Baton Rouge i w Nowym Orleanie ^[3][4].

W wyniku kolonizacji angielskiej w roku 1634 , zostaje założona Prowincja Maryland przez jezuitów^[5]. Maryland była jedną z nielicznych angielskich koloni gdzie głównym wyznaniem chrześcijańskim był katolicyzm. Angielska wojna domowa i porażka "kawalerów"^[6] w 1646 doprowadziła do surowych ustaw wobec katolików i ekstradycji znanych jezuitów z angielskich kolonii, m.in. Andrew White oraz zniszczenia szkoły w Calverton Manor^[7].

Początki anty-katolicyzmu

Amerykańskie początki anty-katolicyzmu wiążą się z reformacją, która rozwijała głęboko zakorzenioną niechęć wobec Kościoła rzymskokatolickiego . Założenia reformacji zostały przywiezione do Nowego Świata przez brytyjskich kolonialistów, którzy byli głównie wyznanie protestanckiego; a kto należał nie tylko do Kościoła katolickiego ale również do Kościoła anglikańskiego , który utrzymywał katolickie doktryny i praktyki, był uznawany za niepełnego reformatora.

Ponieważ wiele brytyjskich kolonistów należało do nurtu purytanizmu i do Kościoła reformowanego, którzy uciekali przed prześladowaniami religijnymi w Kościele anglikańskim, ich anty-katolicyzm był o wiele bardziej skrajny wśród wyznań protestanckich.

Monsignor John Tracy Ellis pisał:

Uniwersalne anty-katolistyczne uprzedzenia zostały wprowadzone do Jamestown w 1607 i są energetycznie praktykowane we wszystkich trzynastu koloniach od Massachusetts po Georgia. (ang. Universal anti-Catholic bias was brought to Jamestown in 1607 and vigorously cultivated in all the thirteen colonies from Massachusetts to Georgia.)^[8]

Kolonialne prawa i ustawy zawierały proskrypcje przeciwko katolikom. Monsignor Ellis uważał że wspólna nienawiść wobec Kościoła katolickiego może zjednoczyć anglikańskie duchowieństwo i purytanizm mimo różnic i konfliktów.

Rewolucja amerykańska

Pomnik Johna Carrolla.

Na początku Rewolucji amerykańskiej katolicy stanowili zaledwie 1% społeczności wśród trzynastu kolonii, a tylko jeden z sygnatariuszy Deklaracji niepodległości Charles Carroll był katolikiem.

Po rewolucji papież Pius VI powołał jezuitę Johna Carrolla na pierwszego biskupa Stanów Zjednoczonych , chociaż w tym czasie nadal w mocy było rozporządzenie o kasacji zakonu jezuitów. 6 listopada 1789 powstała pierwsza w Stanach Zjednoczonych diecezja w Baltimore . John Carroll założył 22 listopada 1791 Georgetown University , najstarszy katolicki uniwersytet w Stanach Zjednoczonych ^[9].

XIX wiek

Pierwszą diecezją na terenie Stanach Zjednoczonych była Archidiecezja Baltimore założona przez Johna Carrolla w 1789 .

W 1790 roku w Stanach Zjednoczonych było 35 000 katolików. Natomiast już w 1820 ich liczba wynosiła 195 000, a w 1850 katolików w Stanach Zjednoczonych było już 1.6 mln. W latach 1860 - 1890 liczba ludność wyznania rzymskokatolickiego wzrosła do 12 mln, główną przyczyną tego wzrostu była imigracja ludności z Europy .

W XIX wieku fala imigrantów z Irlandii , Niemiec , Włoch , Europy Wschodniej i Imperium Rosyjskiego (głównie Polacy ) oraz ludność Franko-Kanadyjska osiedlała się w Nowej Anglii . Napływ ten spowodował zwiększenie siły politycznej Kościoła rzymskokatolickiego w Stanach Zjednoczonych i tym samym zwiększyły się obawy przed "zagrożeniem" ze strony katolików. W latach 1820 - 1860 ponad jedna trzecią imigrantów stanowili Irlandczycy, w latach 40, XIX wieku niemal połowę.

Diecezja Baltimore w dniu 8 kwietnia 1808 stała się archidiecezją . Również, w tym samym dniu utworzono cztery nowe diecezje: bostońską , Bardstown, nowojorską i filadelfijską .

W 1829 powstał pierwszy zakon czarnych kobiet w Stanach Zjednoczonych , Sióstr Opatrzności ; założony w Baltimore przez małą grupkę amerykańskich Haitanek. Wkrótce po otrzymaniu papieskiego zatwierdzenia, siostry utworzyły szkoły i domy dla czarnych dzieci. Drugi czarny zakon, Sióstr Świętej Rodziny powstał w 1842 w Nowym Orleanie założony przez Henriette Delille i Juliette Gaudin.

W latach 1852 , 1866 i 1884 miała miejsce Sesja Rady Baltimore^[10], która znormalizowała dyscyplinę w amerykańskim kościele i napisała Katechizm Baltimore^[11]. Zostaje również założony Katolicki Uniwersytet Amerykański .

Duży wkład w rozwój Kościół katolicki w Stanach Zjednoczonych mieli imigranci z Polski pod koniec XIX wieku i w początkach XX wieku . Taką pierwszą stałą polonijną parafią, była, założona przez ks. Leopolda Moczygembę , parafia Panna Maria ( ang. The Virgin Mary), (założona przez 100 śląskich rodzin z miejscowości Plużnica) w osadzie Panna Maria w Teksasie w 1854 roku. Kolejnym regionem rozwoju katolicyzmu etnicznego polskiego były polonijne parafie rzymskokatolickie w Nowej Anglii , których rozwój zapoczątkował ks. Franciszek Chałupka .

Niektóre organizacje anty-imigracyjne i natywistyczne , np.: Know Nothing i Ku Klux Klan były również anty-katolickie. W rzeczywistość przez większy okres w historii Stanów Zjednoczonych katolicy byli prześladowani. Ku Klux Klan powszechnie dyskryminował katolików (podobnie jak Żydów i Afroamerykanów ) irlandzkich, włoskich, polskich, niemieckich, hiszpańskich i innych etnicznych grup^[12]. Dopiero kadencja John F. Kennedy spowodowała że, katolicy zaczęli żyć w Stanach Zjednoczonych jako wolni nie dyskryminowani ludzie. Protestancka część Stanach Zjednoczonych ( środkowy zachód i północ) określała katolików mianem anty-amerykanów ( papizm ) oraz jako ludzi niezdolnych do samodzielnego myślenia bez zgody papieża.

XX i XXI wiek

Na początku XX wieku około jedna szósta mieszkańców Stanach Zjednoczonych była katolikami. Współcześnie katolicy przybywają do Stanach Zjednoczonych głównie z Filipin , Polski i Ameryki Łacińskiej (szczególnie z Meksyku ). Ta wielokulturowość i różnorodność w znacznym stopniu wpłynęła na wygląd Kościoła katolickiego w Stanach Zjednoczonych . W wielu diecezjach Msza św. odprawiana jest poza językiem angielskim w wielu językach. Powszechne są etniczne kościoły dla imigrantów z Irlandii , Włoch , Polski i innych krajów.

W 1928 roku Al Smith stał się pierwszym katolickim kandydatem na urząd prezydenta Stanach Zjednoczonych , jego przynależność religijna stała się problemem w trakcie kampanii. Protestanci obawiali się ze Al Smith będzie podporządkowywał się rozkazom z Watykanu w sprawach decyzji podejmowanych w kraju. Pierwszym katolickim prezydentem Stanach Zjednoczonych został John F. Kennedy .

W dniu 22 stycznia 1973 Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych w sprawie Roe v. Wade wydał orzeczenie pozwalające na dokonywanie aborcji w traktacie trwania ciąży. Kościół katolicki był jedną z niewielu instytucji głoszącą sprzeciw wobec dokonywania aborcji w tym czasie.

Podział administracyjny

Diecezje w Stanach Zjednoczonych

Kościół katolicki w Stanach Zjednoczonych składa się z 195 diecezji i archidiecezji podzielonych na 35 metropolii:

• 145 diecezji obrządku łacińskiego
• 33 archidiecezje obrządku łacińskiego
• 15 diecezji wschodnich
• 2 archidiecezje wschodnie

Metropolie

Archidiecezja Wojskowa

• Archidiecezja Wojskowa Stanów Zjednoczonych Ameryki

Prowincje obrządku wschodniego

• Prowincja Pittsburgh (Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-rusińskiego)
• Prowincja Filadelfii (Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego)

Statystyki

Mapa przedstawia procentowy udział poszczególnych wyznań chrześcijańskich w Stanach Zjednoczonych.

Kościół posiada 41 406 diecezjalnych i zakonnych księży, a także ponad 30 000 świeckich duchownych. Sióstr zakonnych jest 63 032, braci 5 040, 16 kardynałów, 424 czynnych i emerytowanych biskupów oraz 5 029 seminarzystów. W Stanach Zjednoczonych Kościół rzymskokatolicki zatrudnia ponad milion pracowników. Budżet wynosi prawie 100 miliardów dolarów, który przeznaczany jest na utrzymanie szkół podstawowych, średnich, domów opieki, szpitali i innych instytucji wchodzących w skład Kościoła^[13].

W Stanach Zjednoczonych działa 150 000 szkół katolickich , na których kształci się 2.7 mln studentów. Niektóre z 225 szkół wyższych: Bentley College , Harvard University , The Catholic University of America , Fordham University , Georgetown University , Massachusetts Institute of Technology , University of Notre Dame , Yale University.

W ramach kościoła działa również 625 szpitali, których łączny dochód wynosi 30 mld dolarów^[14].

Procentowy udział katolików w poszczególnych stanach

Katedra w Chicago .

Katedra pw. św. Jana Chrzciciela w Savannah .

Katedra Najświętszego Sakramentu w Detroit .

Zobacz też

• Polonijne parafie rzymskokatolickie w Nowej Anglii
• Polski Narodowy Kościół Katolicki

Przypisy

Literatura

Katedra Świętego Krzyża w Bostonie

Linki zewnętrzne

• ( ang. ) Statystyki Katolickie od 1905 do dziś
• ( ang. ) Największe grupy religie w USA