Kościół rzymskokatolicki na Ukrainie

Historia

Kościół rzymskokatolicki pojawił się w zachodniej Ukrainie w XIII w. za rządów halickiej linii Rurykowiczów . W 1254 r. Daniel Halicki uzyskał od papieża tytuł królewski . W tym też czasie swoją misję rozpoczęły zakony franciszkanów i dominikanów, a biskupi lubuscy zostali wyznaczeni do opieki nad katolikami na Rusi. Właściwą ekspansję katolicyzmu w rycie łacińskim na wschód łączy się jednak z inkorporacją Rusi Czerwonej ( 1349 r.) i przyległych ziem ruskich do Korony Królestwa Polskiego za Kazimierza Wielkiego i w czasach późniejszych. Pierwsze diecezje katolickie powstały w Haliczu ( XIII w. , odnowiona w 1375 r. jako metropolia), przeniesiona następnie do Lwowa ( 1412 r.), której podlegały diecezje sufraganne w Chełmie , Przemyślu i Włodzimierzu Wołyńskim (od 1428 r. w Łucku ) oraz w Kamieńcu Podolskim i Kijowie ( Żytomierzu ).

Kościół rzymskokatolicki na Ukrainie był tradycyjnie utożsamiany z polskością. Spisy powszechne ludności, przeprowadzane systematycznie przez władze austriackie od połowy XIX w. , wykazywały stały wzrost udziału ludności rzymskokatolickiej w Galicji Wschodniej. Wiązano to z faktem, że więcej grekokatolików stawało się katolikami obrządku łacińskiego, niż odwrotnie, a co za tym idzie silniejsza była polonizacja Ukraińców, niż ukrainizacja Polaków. W 1910 r. w Galicji Wschodniej mieszkało ponad 1066,7 tys. rzymskich katolików, co stanowiło ok. 23% ogółu ludności.

Do początku XIX w. Kościół w tej części Ukrainy, która znalazła się w Imperium Rosyjskim , działał i rozwijał się bez przeszkód. Jednak od tego momentu rząd rosyjski rozpoczął stopniową akcję ograniczania jego działalności (zamykano wiele kościołów, konfiskowano majątki klasztorów). Działania te nasiliły się jeszcze w okresie pod rządami bolszewików . Władze komunistyczne nakładały na kościoły ogromne obciążenia podatkowe, a gdy gminy wyznaniowe nie były w stanie ich uregulować, świątynie zamykano. W 1931 r. służby specjalne aresztowały wszystkich księży rzymskokatolickich z diecezji kamienieckiej i żytomierskiej, a w 1936 r. rozpoczęto deportację ukraińskich Polaków do Kazachstanu . Pod koniec lat 30. XX w. w USRR działała tylko jedna świątynia rzymskokatolicka.

Po II wojnie światowej , kiedy przesiedlono większość Polaków w granice PRL , część Polaków pozostała na Ukrainie. Zostało również blisko sześćdziesięciu księży i kilku zakonników. W 1946 zmuszony został do opuszczenia Lwowa metropolita lwowski Eugeniusz Baziak , władze zlikwidowały kurię metropolitalną we Lwowie, seminarium duchowne, szkoły, prasę i organizacje rzymskokatolickie. W latach 1948 - 1953 przeszła kolejna fala represji. We Lwowie czynne pozostały Katedra Łacińska i kościół pw. św. Antoniego oraz (do października 1962 ) kościół pw. św. Marii Magdaleny , a na całej Ukrainie czynnych pozostało kilkanaście świątyń. Nieliczne otwarte kościoły służyły również wbrew zakazom władz greckim katolikom .

Współczesność

Na początku stycznia 1991 r. Jan Paweł II odnowił hierarchię duchowną i mianował biskupów dla Lwowa, Kamieńca Podolskiego i Żytomierza. Ukraina ustanowiła stosunki dyplomatyczne ze Stolicą Apostolską . W 1993 r. papież utworzył administraturę apostolską dla wiernych obrządku łacińskiego z Zakarpacia . W 1996 r. wznowiła swoją działalność diecezja łucka , a w 2002 r. zorganizowano diecezje mukaczewską , charkowsko-zaporoską i odesko-symferopolską. W 2001 r. głowa Kościoła rzymskokatolickiego na Ukrainie arcybiskup lwowski Marian Jaworski został podniesiony do godności kardynalskiej . W dniach 23 - 27 czerwca 2001 r. z pielgrzymką apostolską w Kijowie i Lwowie przebywał papież Jan Paweł II.

Struktura wewnętrzna

Podział administracyjny Kościoła rzymskokatolickiego na Ukrainie

Dnia 1 stycznia 2005 r. na terytorium Ukrainy działało 877 wspólnot, w których posługę kapłańską pełniły 484 osoby. W 83 klasztorach i 39 misjach kościoła przebywało 610 zakonników i zakonnic. Kościół rzymskokatolicki kształcił blisko 730 słuchaczy (410 w formie zaocznej) w 7 własnych szkołach. Ponadto naukę pobierali słuchacze 528 szkół niedzielnych. Kościół rzymskokatolicki posiadał 13 własnych tytułów prasowych. Terytorium kraju było podzielone na 7 diecezji:

• Archidiecezja lwowska
  • Diecezja kijowsko-żytomierska
  • Diecezja kamieniecko-podolska
  • Diecezja łucka
  • Diecezja mukaczewska
  • Diecezja charkowsko-zaporoska
  • Diecezja odesko-symferopolska

Zobacz też

• Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego

Strony internetowe Kościoła rzymskokatolickiego na Ukrainie

• Oficjalny serwis Kościoła rzymskokatolickiego na Ukrainie
• Nuncjatura Apostolska
• Katolickie Centrum Medialne na Ukrainie