I kryzys berliński - miesiąc po zakończeniu II wojny światowej w Europie i po podpisaniu bezwarunkowej kapitulacji III Rzeszy mocarstwa sojusznicze 5 czerwca 1945 wydały deklarację, na mocy której rządy ZSRR , USA , Wielkiej Brytanii i Francji przejęły zwierzchnią władzę nad terytorium Niemiec , dzieląc je na cztery strefy okupacyjne . W stosunku do pokonanych Niemiec na konferencji poczdamskiej przyjęto zasady 4xD (demilitaryzacja, denazyfikacja, decentralizacja i dekartelizacja). Podzielono również Berlin leżący w radzieckiej strefie okupacyjnej.

Wraz z narastaniem atmosfery zimnej wojny po 1947 współpraca czterech mocarstw okazała się niemożliwa. 1 stycznia 1947 amerykańskie i brytyjskie sfery okupacyjne zostały połączone w Bizonię , a 8 kwietnia 1949 dołączono formalnie strefę francuską, tworząc Trizonię - podstawę terytorialną dla przyszłego państwa zachodnioniemieckiego. Bardzo poważny kryzys międzynarodowy wywołała reforma walutowa 18 czerwca 1948 . Reforma objęła też zachodnie sektory Berlina, grożąc tym samym zrujnowaniem gospodarki całej okupacyjnej sfery radzieckiej. Ponieważ reforma walutowa w sferze radzieckiej odbywała się później i była mniej sprawna od zachodniej - 24 czerwca 1948 zablokowano drogi dojazdowe i wstrzymano dostawy żywności i energii do zachodnich sektorów Berlina. Rozpoczął się I Kryzys Berliński, grożący wybuchem konfliktu globalnego. Państwa zachodnie nie zdecydowały się na interwencję zbrojną, ale podjęły wysiłek łącząc sektory zachodnie Berlina ze swoimi strefami okupacyjnymi mostem powietrznym, przez który zaopatrywano 2,5-milionowe miasto w niezbędne dostawy. Sprawa trafiła na forum Rady Bezpieczeństwa ONZ . Blokada Berlina trwała prawie rok (do maja 1949 ) i oznaczała faktyczny podział miasta. Strefy zachodnie miasta stanowiły oddzielny organizm polityczny, funkcjonujący na mocy nowej Konstytucji z 1950 roku.