Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Aleksander Świętochowski

Aleksander Świętochowski

Aleksander Świętochowski

Urodzony 18 stycznia 1849
Stoczek Łukowski
Zmarł 25 kwietnia 1938
Gołotczyzna
PseudonimyWładysław Okoński, Poseł Prawdy
Dzieci Ryszard Świętochowski
Podpis
Teksty na Wikiźródłach

Aleksander Świętochowski, ps. Władysław Okoński, Poseł Prawdy, O.Remus, Oremus, Liber, Gezyasz, Nauczyciel i in.[1] (ur. 18 stycznia 1849 w Stoczku Łukowskim na Podlasiu , zm. 25 kwietnia 1938 w Gołotczyźnie koło Ciechanowa ) – polski pisarz, publicysta, filozof i historyk, aforysta , krytyk, publicysta polityczny , działacz społeczny.

Spis treści

Zarys biografii

W młodości uczęszczał do szkół w Siedlcach i Lublinie. Studia w Szkole Głównej i na Uniwersytecie Warszawskim odbywał w latach 1866-1870 na wydziale filologiczno-historycznym. W 1874 wyjechał do Lipska , gdzie na tamtejszej uczelni uzyskał doktorat z filozofii (praca O powstaniu praw moralnych[1]. Powrócił do Warszawy, gdzie publikował artykuły w " Przeglądzie Tygodniowym ". Współpracę z redakcją zakończył w 1878 jednocześnie rozpoczynając pracę w redakcji dziennika "Nowiny" (do 1881 roku[1]).

Po odejściu z "Nowin" założył tygodnik "Prawda" , który redagował do roku 1902 (cykl felietonów Liberum veto). W latach ( 1908 - 1912 ) wyd. miesięcznik "Kultura polska", następnie "Humanista polski", współpracował też z "Myślą Narodową".

Oprócz artykułów społeczno-politycznych i krytycznoliterackich pisywał tam również felietony pod pseudonimem "Poseł Prawdy". Poza publicystyką uprawiał też twórczość dramaturgiczną i nowelistyczną.

Prowadził także działalność społeczno-oświatową, za największe dzieło swojego życia w tej dziedzinie uważał powstanie jeszcze pod rozbiorami szkół rolniczych w Gołotczyźnie – szkoły gospodarstwa domowego dla dziewcząt wiejskich (1909 r.) założonej przez właścicielkę wsi Aleksandrę Bąkowską i 3 lata później szkoły rolniczej dla chłopców o nazwie Bratne. Należał do czołowych ideologów i przywódców pozytywizmu warszawskiego.

W latach ( 1906 - 1913 ) założył i kierował Towarzystwem Kultury Polskiej. Był gorącym rzecznikiem postępu, oświaty, kultury, walczył o równe prawa dla kobiet, Żydów, zwalczał konserwatyzm , wstecznictwo i klerykalizm .

Od 1912 roku aż do śmierci mieszkał w Gołotczyźnie , gdzie związał się wspólną ideą i głębszym uczuciem osobistym z Aleksandrą Bąkowską. Zmarł 25 kwietnia 1938 roku w Gołotczyźnie. Pochowany na cmentarzu w Sońsku k. Ciechanowa .

Jego syn Ryszard Świętochowski był działaczem politycznym.

Poglądy literackie i polityczne

Jego manifest My i wy ( 1871 ) i Praca u podstaw ( 1873 ) zawierają główne założenia programowe pozytywizmu . W życiu wyznawał liberalizm , a w okresie międzywojennym był publicystą opozycyjnym wobec sanacji [].

Twórczość Świętochowskiego obejmuje dramaty o tematyce filozoficzno-moralnej oraz historii idei. Czesław Miłosz w swojej publikacji Historia Literatury Polskiej opisuje Aleksandra Świętochowskiego: Wybitnie zdolny, ostry, a nawet gwałtowny polemista, występujący przeciwko konserwatystom, oskarżony przez przeciwników o pychę i wyniosłość[].

Do spraw polityki zachowywał krytyczną rezerwę, a wstępując do Partii Narodowej zwalczał socjalizm , lecz panujące w partii nacjonalizm i rasizm były mu obce[].

W roku 1927 otrzymał nagrodę literacką miasta Łodzi .

Twórczość

Wydania zbiorowe Pism (1896—1900), II. wyd. (1908—1909), 7 t. zawiera: I—II. Obrazki powieściowe, III. Bajki, IV—VI. Utwory dramatyczne, VII. Duchy , cz. I—III. (cz. IV—VI. w r. 1909 jako VIII. t. Pism, poemat dramatyczny prozą, główne dzieło Świętochowskiego). Pamiętnik drukowany w "Wiadomościach literackich" ( 1931 / 1932 ). Wydał ponadto: Genealogia teraźniejszości ( 1935 ), powieść Twinko ( 1936 ).

Książka dla młodzieży: Czcigodni Polacy. Charaktery ( 1923 ).

Dramaty:

  • 1876Niewinni, Nieśmiertelne dusze. I. Ojciec Makary
  • 1878Piękna
  • 1879Dramata (Antea, Na targu, Helvia, Poddanka, Błazen, Za maską)
  • 1888Aureli Wiszar
  • 1889Regina
  • 1923Hultaj (komedia)

Utwory powieściowe:

  • 1879O życie (Damian Capenko, Chawa Rubin, Karl Krug)
  • 1880Klemens Boruta
  • 1885Aspazja
  • 1914Drygałowie
  • 1929Nałęcze

Studia filozoficzne:

  • 1877O powstawaniu praw moralnych, Dumania pesymisty
  • 1878Wolter
  • 1880O epikureizmie
  • 1896Poeta jako człowiek pierwotny
  • 1906O prawach człowieka i obywatela. O prawach mniejszości
  • 1910Utopie w rozwoju historycznym
  • 1911Ofiarność obywatelska
  • 1912Źródła moralności
  • 1925 - 1928Historia chłopów polskich w zarysie


Przypisy

  1. 1,0 1,1 1,2 Jan Data: Aleksander Świętochowski ( pol. ). [dostęp 16 stycznia 2009].

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Aleksander Świętochowski":

Tampere ...

Władysław Komar ...

1499 ...

XVI wiek ...

Dwudziestolecie międzywojenne na świecie ...

Elegia ...

1362 ...

1361 ...

1884 ...

Bereza (Białoruś) ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Aleksander Świętochowski":

229 Stosunki państwo-Kościół w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (plansza 9) ...

233 Życie religijne w XX wieku (plansza 7) ...

009. Imperium Macedońskie (plansza 4) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie