Kurt Vonnegut, jr. ( IPA : /ˈvɑ.nə.gət/ ; ur. 11 listopada 1922 w Indianapolis , USA , zm. 11 kwietnia 2007 ^[1] w Nowym Jorku ) – amerykański pisarz i publicysta, kojarzony z literaturą postmodernistyczną i science-fiction .

Biografia

Jego rodzicami byli architekt Kurt Vonnegut Sr. i Edith Lieber Vonnegut – obydwoje niemieckiego pochodzenia. Studiował chemię w Cornell University, jednak szybko został wydalony ze studiów. W 1943 powołano go do wojska i wysłano na front do Europy , gdzie był zwiadowcą w 106. dywizji piechoty . Po pojmaniu w Ardenach został przewieziony do pracy w Dreźnie , gdzie przeżył bombardowanie miasta 13 lutego 1945 roku. Przeżycia z tego okresu zainspirowały go do napisania jednej ze swoich najsłynniejszych powieści – Rzeźni numer pięć .

Ożenił się 1 września 1945 z Jane Marie Cox, miał z nią syna Marka. Po wojnie studiował antropologię na uniwersytecie w Chicago, jednak jego praca magisterska (Fluctuations Between Good and Evil in Simple Tales) została odrzucona. W czasie studiów pracował jako dziennikarz w Chicago City News Bureau jako reporter kryminalny. W latach 1947 – 1950 pracował w laboratorium General Electric w Schenectady, w dziale public relations . Wtedy to opublikował swoje pierwsze opowiadania. Od 1950 r. pracował wyłącznie jako wolny strzelec.

Od 1965 r. wykładał w Hopefield School, a w latach 1965 - 1971 prowadził warsztaty pisarskie na uniwersytetach Iowa i Harvarda .

Wyznawał poglądy lewicowe , był przeciwny wojnie i łamaniu praw obywatelskich. Sam siebie określał jako humanistę i socjalistę . Członek American Civil Liberties Union.

Pisarstwo

Vonnegut był pisarzem prowokującym. Bezustannie bawił się formą, prowokował czytelnika, wciągał go w literackie pułapki i kpił z niego. Swoje powieści ozdabiał czasem własnoręcznie wykonanymi, prymitywnymi rysunkami, np. słynną "dziurą w zadku" (prostą gwiazdką zbudowaną z czterech przecinających się kresek). Wiele z jego powieści (m.in. Kocia kołyska i Śniadanie mistrzów ) składa się z licznych, króciutkich rozdziałów, podobnie jak u Julio Cortázara . Forma i styl Kociej kołyski nawiązuje wręcz do Biblii , a autor opisuje w niej nawet zasady fikcyjnej religii, zwanej bokononizmem .

Istotnym nurtem w twórczości Vonneguta był surrealizm . Powieści jego były pełne dziwacznych postaci, groteskowych , makabrycznych i onirycznych wydarzeń. Pisarz fascynował się science-fiction , co najwyraźniej zaznaczył w powieści Syreny z Tytana i pisarskiej kreacji swojego alter ego – Kilgore'a Trouta .

Bibliografia

Zbiory opowiadań

• Canary In a Cat House ( 1961 )
• Witajcie w małpiarni (Welcome to the Monkey House, 1968 )
• Tabakiera z Bagombo (Bagombo Snuff Box, 1999 )
• Niech pana Bóg błogosławi doktorze Kevorkian (God Bless You, Dr. Kevorkian, 1999 )

Powieści

• Pianola (Player Piano, 1952 )
• Syreny z Tytana (The Sirens of Titan, 1959 )
• Matka noc (Mother Night, 1962 )
• Kocia kołyska (Cat's Cradle, 1963 )
• Niech pana Bóg błogosławi, panie Rosewater (God Bless You, Mr. Rosewater, or Pearls Before Swine, 1965 )
• Rzeźnia numer pięć, czyli Krucjata dziecięca, czyli Obowiązkowy taniec ze śmiercią (Slaughterhouse-five, or The Children's Crusade, 1969 )
• Śniadanie mistrzów, czyli Żegnaj, czarny poniedziałku (Breakfast of Champions or Goodbye Blue Monday, 1973 )
• Slapstick albo Nigdy więcej samotności! (Slapstick; or Lonesome No More, 1976 )
• Recydywista (Jailbird, 1979 )
• Rysio Snajper (Deadeye Dick, 1982 )
• Galapagos (Galápagos, 1985 )
• Sinobrody (Bluebeard, 1987 )
• Hokus pokus (Hocus Pocus, 1990 )
• Trzęsienie czasu (Timequake, 1997 )

Zbiory esejów

• Wampetery, foma i granfalony (Wampeters, Foma and Granfalloons (Opinions), 1974 )
• Niedziela Palmowa (Palm Sunday, 1981 )
• Losy gorsze od śmierci (Fates Worse Than Death, 1991 )
• Człowiek bez ojczyzny (A Man Without a Country, 2005 )

Sztuki

• W dniu urodzin Wandy June (Happy Birthday, Wanda June, 1970 )
• Between Time and Timbuktu, or Prometheus Five ( 1972 )
• Make Up Your Mind ( 1993 )
• Miss Temptation ( 1993 )
• L'Histoire du Soldat ( 1993 )

Przypisy

Zobacz też

• literatura amerykańska
• Mark Vonnegut
• Bernard Vonnegut brat pisarza
• bokononizm

Linki zewnętrzne

• Strona pisarza ( ang. )
• Polska strona poświęcona pisarzowi ( pol. )