Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Leszno

Leszno - (niem. Lissa) – miasto w województwie wielkopolskim, położone w zachodniej części Polski, pomiędzy dwoma dużymi centrami gospodarczymi – Poznaniem i Wrocławiem. Zamieszkuje je 64 142 mieszkańców na powierzchni 31,9 km², co daje miastu siódmą lokatę pod względem wielkości w województwie.

Dane statystyczne

Ogółem 64 057 w tym:

  • Mężczyźni 30 453
  • Kobiety 33 502
Gęstość zaludnienia na km²: 2007, przyrost naturalny na 1000 mieszkańców 1,5 promila, wskaźnik dla kraju wynosi – 0,3 promila. Saldo migracji w ruchu wewnętrznym -73 / zagranicznym -37 osób.

Ludność według wieku:
  • Wiek przedprodukcyjny (0-17 lat) 12 416
  • Wiek produkcyjny (18 - 59/64 lata) 42 256
  • Wiek poprodukcyjny (60/65 lat i więcej) 6 484
Historia

Legenda o Lesznie

W orszaku przyszłej żony Mieszka I, Dąbrówki, podążającej z Czech do Polski, znajdował się głośnej sławy rycerz Filip Wieniawita (Pierścień). Mieczysław w dowód uznania zasług Wieniawity, który wyratował Dąbrówkę z opresji, oddał mu we władanie dobra ziemi wschowskiej wraz ze wsią Leszczyną (dzisiejsza ul. Lipowa w Lesznie). Od tej wsi nazwali się Wieniawici Leszczyńskimi. Z czasem stali się Leszczyńscy potężnym rodem magnackim, o którym mówiono: "Kto Leszczyńskich nie zna, ten Polski nie zna.". Z rodu tego pochodził Stanisław Leszczyński - król Polski.

Początki Leszna

Pierwsza wzmianka historyczna o Lesznie pochodzi z 1393 roku. Wówczas osada Leszczno stanowiła własność Stefana z Karnina, który posiadał pieczęć herbu Wieniawa. Ród Wieniawitów przybrał od swej osady nazwisko Leszczyńscy. W XV w. istniały tu dwie osady Leszczno i Leszczynko. Do roku 1547 civitas Leszno rozwijało się w cieniu większych, starszych, bogatszych i uprzywilejowanych ośrodków takich jak: Wschowa, Kościan, Osieczna, Święciechowa. W początkach XVI w. Leszno stało się znaczącym centrum reformacji. W 1543 Rafał IV Leszczyński herbu Wieniawa, kasztelan przemęcki, otrzymał od króla Zygmunta Starego zgodę na założenie na gruntach wsi o tej samej nazwie osady miejskiej. W 1547 nadano prawa miejskie miastu, które posiadało już wtedy gimnazjum, w którym wykładał między innymi Jan Ámos Komenský oraz Jan Jonston.

Wiek XVI do XVII – Leszno jako ważny ośrodek reformacji

Osiedlenie Braci czeskich (1516) oraz sprowadzenie tkaczy śląskich do miasta spowodowało szybki rozwój Leszna. W 1626 Bracia czescy utworzyli tu szkołę wyższą, z tego też roku pochodzi zachowana synagoga, a ok. 1633 powstała tu również parafia ewangelicka (luterańska). W latach 1638-1647 mieszkał tu teolog i poeta Johann Heermann i tu został pochowany. XVII-wieczne Leszno było największym w Wielkopolsce ośrodkiem drukarstwa, związanym z działalnością miejscowych ewangelików (wśród których przeważali uchodźcy z pobliskiego Śląska). W latach 1636-1639 nastąpiło znaczne powiększenie obszaru miasta, otoczono je nowymi fortyfikacjami ziemno-bastionowymi. Cztery Bramy (północna Kościańska, wschodnia Osiecka, zachodnia Święciechowska i południowa Rydzyńska) łączyły miasto z przedmieściami. W mieście odbywały się liczne jarmarki, mieszczanie korzystali z zwolnień i udogodnień podatkowych. Towary produkowane w Lesznie eksportowane były do Saksonii, Rosji i na Litwę. Złoty okres dla Leszna zakończył się w 1655 roku, miasto zostało spalone i zniszczone, ponownie w 1707 roku, a w roku 1709 zaraza zdziesiątkowała mieszkańców.

Okres rozwoju miasta zbiegł się w czasie z okresem podziału chrześcijaństwa, walk religijnych i prześladowań. Właśnie takie ośrodki jak Leszno pozwoliły uzyskać Polsce status kraju „bez stosów”. W Lesznie współżyły cztery wyznania: bracia czescy, luteranie, katolicy i żydzi. Leszno stało się w czasach nowożytnych również ośrodkiem życia naukowego. Będąc jeszcze pod względem ludności miasteczkiem potrafiło się ufortyfikować oraz założyć sieć wodociągową. Leszno stało się od tego momentu drugim, po Poznaniu, miastem Wielkopolski. Stan ten nienaruszalnie zachował się aż do rozbiorów.

Ćwierćwiecze 1630-1656 to nie jedyny „złoty okres” dla tej miejscowości. Równie dobrze pojęcie to odnosi się do lat po odbudowie i rewitalizacji miasta po wielokrotnych pożarach i wojnach. Władze wraz z właścicielami dbali skutecznie o miasto. Stwarzano wiele urzędów, które pomagały w rozwoju handlowym, społecznym, terytorialnym, stratygraficznym, ale także estetycznym, kulturowym. Leszno czasów nowożytnych nie było tylko jednym z głównych ośrodków produkcji tekstylnej, ale zarazem swego rodzaju szkołą przemysłową w tej dziedzinie. Tutaj powstawały wzory organizacyjne i produkcyjne sukiennictwa. Uczyli się w Lesznie rzemiosła liczni przybysze z różnych miast nie tylko polskich (jak Gdańsk, Poznań czy Kraków), lecz także zagranicznych (Berlin, Augsburg, Królewiec, Lubeka czy Lipsk).

Obok innych szkół, w mieście działało gimnazjum akademickie z bogatą biblioteką i teatrem. Znaczącą postacią leszczyńskiego środowiska naukowego o uniwersalnym wymiarze był reformator pedagogiki Jan Ámos Komenský, a obok niego także inni uczeni, jak Jan Jonston czy Daniel Ernest Jabłoński, współzałożyciel Berlińskiej Akademii Nauk. W leszczyńskich szkołach w II poł. XVIII w. uczyło się jednocześnie kilkuset uczniów. Wraz z Lesznem rozwijała się cała Wielkopolska. Stała się ona najwyżej rozwiniętym gospodarczo regionem w przedrozbiorowej Polsce.

Okres rozbiorów i odzyskania niepodległości

W drugim rozbiorze Polski Leszno zostało wcielone do Prus a mieszkańcy aktywnie przeciwstawiali się pruskiej polityce germanizacyjnej. Również wielkie pożary w 1767 i 1790 nie oszczędziły miasta. Miasto chlubnie zapisało się w powstaniu wielkopolskim. Do Polski powróciło na mocy traktatu wersalskiego 17 stycznia 1920 r. Pod zaborem Leszno dzieliło losy Wielkopolski, która polityka pruska zamierzała przekształcić w rolnicze zaplecze terenów niemieckich. Leszno utraciło swoja wysoką pozycję, jednak nadal pozostawało silnym i ważnym ośrodkiem na mapie Wielkopolski. Miasto unowocześniało się, rozwijało pod względem urbanistycznym. Ale w warunkach zaborów nie było dalszej możliwości rozwoju sukiennictwa i płóciennictwa, straciło także swoją rolę młynarstwo i handel zbożem. Aktywność gospodarcza trwała, ale już w innych warunkach. Nowym problemem kultywowanym przez Królestwo, w okresie gdy zwiększała się ludność polska, było natężanie akcji germanizacyjnej. Rozwijała się świadomość narodowa różnych grup mieszkańców. Jeszcze w I poł. XIX w. nie przynosiło to znacznego zachwiania tradycyjnego współżycia. Na przykład w gimnazjum leszczyńskim język polski był uprzywilejowany, mimo że Polacy stanowili w mieście mniejszość. Kontynuowana była działalność naukowa, gdzie Leszno, oprócz Poznania, było w Wielkopolsce największym ośrodkiem wydawniczym i oświatowo-kulturalnym. II poł. XIX w. to okres narastającej nacjonalistycznej nienawiści mieszkających w mieście Niemców. W latach 1876-1900 usunięto polski z gimnazjum, zaczęto wyrzucać polskich nauczycieli i zastępowano ich belframi niemieckimi. Rosnące nastroje nacjonalistyczne Niemców wywołały odzew wśród ludności polskiej, która organizowała strajki szkolne, prowadzono działalność konspiracyjną. Leszczynianie również przyłączyli się do walki z państwem zaborczym w czasie Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 r. przyczyniając się tym samym do odzyskania niepodległości przez Polskę po 123 latach niewoli rosyjskiej, austriackiej i pruskiej.

Okres międzywojenny

W okresie międzywojennym miasto było ważnym węzłem komunikacyjnym (biegły tu linie kolejowe Rawicz-Poznań, Zbąszyń-Leszno, Leszno-Ostrów Wielkopolski, Kalisz-Leszno, Jarocin-Leszno, krzyżowały się też linie tranzytowe do Wrocławia i Głogowa). Rozwinięty był handel i przemysł: młyny, browary, tartaki, garbarnie, fabryka produktów chemicznych, produkowano wyroby włókiennicze, maszyny, wagi i fortepiany, cukier i eksploatowano pokłady kredy. Leszno odgrywało ważną rolę w życiu gospodarczym Polski.
Po I wojnie światowej Leszno znowu stało się częścią odrodzonego państwa polskiego. W okresie 20 lecia międzywojennego z Leszna odpłynęła ludność niemiecka. W 1919 r. Polacy stanowili już ok. 70% mieszkańców miasta, a już w 1939 ok. 90%. Miasto rozwijało się w dalszym ciągu nawiązując do bogatej tradycji porządku, racjonalizmu i rzeczowości. Wykorzystywana była każda niemal szansa rozwoju miasta. Nawiązywano do dawnego rozwoju oświaty i kultury. W latach 1937-1954 miasto było siedzibą wiejskiej gminy Leszno.

II wojna światowa

Po wybuchu II wojny światowej Niemcy, w ramach operacji Tannenberg 21 października 1939 rozstrzelali 20 Polaków, a następnie hitlerowscy okupanci dokonali masowej deportacji ludności do Generalnego Gubernatorstwa (ok. 80% mieszkańców), a Leszno zostało włączone do III Rzeszy. Na terenie miasta funkcjonowały dwa obozy pracy przymusowej dla Polaków i Żydów. 31 stycznia 1945 wkroczyła do Leszna Armia Czerwona.

Okres powojenny i historia najnowsza

Po zakończeniu wojny nastąpiła rozbudowa i przebudowa miasta. Powstało lotnisko szybowcowe w Strzyżewicach, w 1971 wybudowano nowy dworzec kolejowy i autobusowy, powstało wiele osiedli mieszkaniowych (Osiedla: Grunwald, Sułkowskiego, Przyjaźni, Wieniawa), miasto zyskało szeroką arterię al. Konstytucji 3 Maja która wyprowadziła ruch poza centrum miasta, wybudowano Halę widowiskową Trapez na 800 miejsc, krytą pływalnię Akwawit, ścieżki rowerowe. W latach 1975-1998 Leszno było stolicą województwa leszczyńskiego. W 1977 roku przyłączono do Leszna Zaborowo, Gronowo i część Strzyżewic wraz z lotniskiem szybowcowym. Od 1 stycznia 1999 roku jest miastem na prawach powiatu grodzkiego. Po okresie terroru i stagnacji od 1939 do 1945 r. spowodowany wybuchem II WŚ, oraz działalnością wojsk nazistowskich w tym czasie, miasto stanęło na nogi i zaczęło pracę od podstaw. Ponownie miasto jak tylko mogło wykorzystywało wszelkie okazje do rozwoju, nawet w obliczu niesprzyjającej inicjatywom, panującej w tym czasie, ponosząc konsekwencje niedemokratycznego ustroju i narzuconej krajowi gospodarki centralnie sterowanej, hamującej inicjatywę. Intensywna praca by uczynić miasto wygodniejszym i aby przybierało coraz bardziej atrakcyjną szatę, dała rezultat w roku 1975 gdy to Leszno zostało stolicą województwa. Moment ten, można powiedzieć przełomowy, otworzył nowe drogi przed miastem, owe potrafiło to wykorzystać prowadząc intensywną politykę dynamicznego rozwoju terytorialnego, demograficznego oraz budowniczego na terenie nowych ziem. W okresie PRLu powstało wiele przedsiębiorstw przemysłowych, co podniosło rangę miasta w skali kraju. Stało się ono także ważnym węzłem tranzytowym, szczególnie w transporcie kolejowym. Nowe warunki, z którymi zmierzyło się miasto po 1989 r. dały większe możliwości konsolidacji, intensyfikacji oraz niehamowanego rozkwitu miasta w granicach III RP, w demokratycznym państwie. Zaowocowało to licznymi osiągnięciami, ale zarazem uwidoczniły się różne trudności.


Inne hasła zawierające informacje o "Leszno":

Bóbr (dopływ Odry) (prawy), Kwisa (lewy) Czerna Wielka (lewy)Niektóre miejscowości, przez które przepływa Bóbr: Lubawka Kamienna Góra Janowice Wielkie Jelenia Góra Wleń Lwówek Śląski Bolesławiec Leszno Górne Szprotawa Żagań Nowogród Bobrzański Dychów Występują duże wahania wodostanów. Na Bobrze i zasilających go rzekach ...

Dożynki ...

Wielkopolska Droga św. Jakuba ...

Wrocław ...

Sowa uszata ...

Bracia morawscy ...

Unia ...

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza ...

1945 ...

Wielkie Księstwo Poznańskie ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Leszno":

127 Unia polsko-saska (plansza 9) ...

204. Krainy geograficzne Polski. Pojezierza Polskie (plansza 6) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie