XXII Letnie Igrzyska Olimpijskie
IO 1976	IO 1984
Stolica igrzysk	ZSRR Moskwa
Liczba ekip	81
Liczba sportowców	5217 (4093 mężczyzn, 1124 kobiet)
Liczba konkurencji	203 w 21 dyscyplinach
Otwarcie	19 lipca 1980
Oficjalne otwarcie	Leonid Breżniew
Zamknięcie	3 sierpnia 1980
Przysięga olimpijska	Nikołaj Andrianow (sportowcy) Aleksander Miedwied (sędziowie)
Znicz olimpijski	Sergiej Biełow

XXII Letnie Igrzysk Olimpijskie rozgrywane były w Moskwie w dniach 19 lipca – 3 sierpnia 1980 . W zawodach olimpijskich udział brało 5217 sportowców, z czego ponad 1/5 stanowiły kobiety. Igrzyska zostały zbojkotowane przez wiele krajów zachodnich.

Przygotowania do igrzysk – bojkot

Decyzją Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego igrzyska olimpijskie w roku 1980 odbyły się w stolicy ówczesnego Związku Radzieckiego . Duch sportowej rywalizacji został osłabiony wskutek sytuacji politycznej, a zwłaszcza pogłębiania się zimnej wojny . Szereg państw, w tym Stany Zjednoczone, a także Kanada , Kenia , Norwegia i Republika Federalna Niemiec , zbojkotowały igrzyska w ramach sankcji względem ZSRR za interwencję w Afganistanie . Łącznie, w Moskwie zabrakło członków aż 63 reprezentacji państwowych. Imprezę tę zbojkotowały również Chiny , które od dłuższego czasu nie brały czynnego udziału w światowym życiu sportowym. Było to nie po myśli gospodarzy, którzy zainwestowali ponad dziewięć miliardów dolarów w rozbudowę i modernizację infrastruktury oraz obiektów sportowych – właśnie z tej okazji w stolicy ZSRR wybudowano nowy kompleks sportowy. Dyscypliny żeglarskie rozegrano na wodach przybrzeżnych Tallinna . Wszystkie koszty związane z organizacją ponieśli Sowieci, gdyż nie zgodzili się na finansowanie ze strony sponsorów, jak było (i wciąż jest) to w państwach zachodnich. Ogólnie, w imprezie udział wzięło 81 narodowych reprezentacji, czyli 5283 osoby (4093 mężczyzn oraz 1124 kobiety). Program przewidywał rozegranie 203 konkurencji w 21 dyscyplinach.

Państwa uczestniczące

Państwa uczestniczące

UWAGA: Większość krajów zachodnich, które wzięły udział w igrzyskach, występowało pod flagą olimpijską.

Państwa bojkotujące igrzyska

Wyniki

Przebieg Igrzysk – bohaterowie

Impreza rozpoczęła się w dniu 19 lipca , uroczystość otwarcia odbyła się na stadionie Łużniki ; otworzył ją sekretarz generalny Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego, Leonid Breżniew . Znicz olimpijski zapalił koszykarz Siergiej Biełow, a przyrzeczenie złożył gimnastyk Nikołaj Andrianow . Bojkot oznaczał, że nie dojdzie do wielu sportowych pojedynków, lecz mimo to poziom był bardzo wysoki, gdyż w czasie igrzysk pobito łącznie 36 dotychczasowych rekordów światowych. Każde z tego typu zmagań łączy się z wykreowaniem bohatera – tak było też i w tym wypadku; główna postacią tych igrzysk był gimnastyk Aleksandr Ditiatin , który zdobył osiem medali, w tym trzy złote, cztery srebrne i jeden brązowy. Warto tu wspomnieć, że sędziowie wielokrotnie przyznawali mu noty najwyższe, czyli "10".

Na basenach, bieżniach oraz matach dochodziło do wielu spektakularnych pojedynków, które wspominane są do dziś. Jednym z najbardziej znanych był konkurs skoku o tyczce, który wygrał Władysław Kozakiewicz , a miejsce drugie zajął Tadeusz Ślusarski . Mimo nieprzychylnego nastawienia publiczności oraz najzwyklejszych oszustw (otwieranie i zamykanie wrót stadionu powodowało zmianę kierunku wiatru) Polacy zwyciężyli faworyta, Konstantina Wołkowa . Kozakiewicz po wykonaniu zwycięskiego skoku pokazał publiczności słynny gest , który został nazwany jego nazwiskiem. Po tym wydarzeniu ambasador ZSRR w Polsce, Borys Aristow , zażądał, aby sportowcowi odebrać medal. Wielu emocji dostarczył także konkurs skoku wzwyż, w którym udział wziął Jacek Wszoła . Zdobywca złotego medalu sprzed czterech lat zajął tym razem drugie miejsce, przegrywając tylko z reprezentantem Niemieckiej Republiki Demokratycznej Gerdem Wessigiem . Podobna sytuacja wygłądała w czasie biegu mężczyzn na dystansie 3000 metrów, w którym udział wziął Bronisław Malinowski . Jego największym rywalem był Tanzanijczyk Filbert Bayi , który w połowie dystansu wyraźnie przyśpieszył i uzyskał znaczną przewagę nad Polakiem, ponad siedemdziesiąt pięć metrów. Ten jednak nie załamał się i nie zmieniając swego tempa dogonił i prześcignął przeciwnika.

W tym czasie na dystansach średnich niepodzielnie panowali przedstawiciele Wielkiej Brytanii , a zwłaszcza Steve Ovett na dystansie 1500 metrów i Sebastian Coe na 800 metrach. Byli oni faworytami w tych konkurencjach, lecz los sprawił, że sytuacja odwróciła się o 180 stopni – Ovett zwyciężył w biegu na 800 metrów, a Coe na 1500 metrów. W biegu maratońskim zwyciężył zawodnik NRD, Waldemar Cierpinski , który bronił tytułu z Montrealu, lecz w ciągu czterech lat rzadko brał udział w imprezach sportowych. Dzięki starannemu przygotowaniu ponownie stanął na najwyższym stopniu podium.

W jeździeckim konkursie skoków triumfował Jan Kowalczyk , który był już jednym z faworytów w Meksyku 1968 . Wraz z kolegami ( Janusz Bobik , Wiesław Hartman , Marian Kozicki ) wywalczył też srebrny medal w drużynowym konkursie skoków.

Bohaterem ringu był Kubańczyk Teófilo Stevenson , który trzeci raz z rzędu zdobył złoty medal w wadze ciężkiej. Podobnie działo się na basenie; królował tam Rosjanin Władimir Salnikow , który został mistrzem olimpijskim na dystansie 400 metrów stylem dowolnym, w sztafecie cztery razy 200 metrów, a także na dystansie 1500 metrów. Jako pierwszy przepłynął ten odcinek w czasie krótszym niż 15 minut. Po raz pierwszy w Moskwie rozegrano turniej hokeja na trawie drużyn kobiecych. Wystąpiło w nim sześć zespołów – Austria, Czechosłowacja, Indie, Polska, Zimbabwe oraz Związek Radziecki. Wygrały zawodniczki z Afryki, które pokonały w finale Czeszki oraz Słowaczki. Polki były debiutantkami, nie zdobyły punktu oraz bramki, tracąc przy tym aż osiemnaście goli. W turnieju męskim Polacy zajęli czwarte miejsce.

Polska reprezentacja liczyła 321 osób i zdobyła łącznie 32 medale, w tym 3 złote, 14 srebrnych i 15 brązowych. Wynik ten zapewnił dziesiąte miejsce w klasyfikacji medalowej. Pierwsze miejsce zajęli reprezentanci ZSRR, drugie – NRD, a trzecie – Bułgarii. Najwięcej medali, oprócz wyżej wspomnianego Aleksandra Ditiatina, zdobyły pływaczki Caren Metschuk (trzy złote medale i jeden srebrny), Barbara Krause (trzy złote medale) oraz Ricka Reisnich (trzy złote medale) – wszystkie pochodziły z NRD, a także gimnastyk Nikołaj Andrianow , kajakarz Władimir Parfienowicz oraz pływak Władimir Salnikow (wszyscy trzej reprezentowali Związek Radziecki i zdobyli po trzy złote medale). XXII Letnie Igrzyska Olimpijskie zakończyły się w dniu 3 sierpnia 1980 roku.

Zdobyte medale przez Polaków

Złote

• • Bronisław Malinowski – lekkoatletyka, bieg na 3000 m z przeszkodami
  • Władysław Kozakiewicz – lekkoatletyka, skok o tyczce
  • Jan Kowalczyk – jeździectwo, konkurs skoków indywidualnie

Srebrne

• • Paweł Skrzecz – boks, waga półciężka
  • Czesław Lang – kolarstwo, szosa indywidualnie
  • Janusz Bobik , Wiesław Hartman , Jan Kowalczyk , Marian Kozicki – jeździectwo, konkurs skoków drużynowo
  • Urszula Kielan – lekkoatletyka, skok wzwyż
  • Jacek Wszoła – lekkoatletyka, skok wzwyż
  • Tadeusz Ślusarski – lekkoatletyka, skok o tyczce
  • Leszek Dunecki , Zenon Licznerski , Marian Woronin , Krzysztof Zwoliński – lekkoatletyka, sztafeta 4 x 100 m
  • Ludomir Chronowski , Piotr Jabłkowski , Andrzej Lis , Mariusz Strzałka , Leszek Swornowski – szermierka, szpada drużynowo
  • Małgorzata Dłużewska , Czesława Kościańska – wioślarstwo, dwójka bez sternika
  • Władysław Stecyk – zapasy – styl wolny, waga musza
  • Józef Lipień – zapasy – styl klasyczny, waga kogucia
  • Andrzej Supron – zapasy – styl klasyczny, waga lekka
  • Jan Dołgowicz – zapasy – styl klasyczny, waga średnia
  • Roman Bierła – zapasy – styl klasyczny, waga ciężka

Brązowe

• • Krzysztof Kosedowski – boks, waga piórkowa
  • Kazimierz Adach – boks, waga lekka
  • Kazimierz Szczerba – boks, waga półśrednia
  • Jerzy Rybicki – boks, waga średnia
  • Janusz Pawłowski – judo, waga piórkowa
  • Lucyna Langer – lekkoatletyka, bieg na 100 m ppł.
  • Agnieszka Czopek – pływanie, 400 m styl zmienny
  • Tadeusz Dembończyk – podnoszenie ciężarów, waga kogucia
  • Marek Seweryn – podnoszenie ciężarów, waga piórkowa
  • Tadeusz Rutkowski – podnoszenie ciężarów, waga superciężka
  • Barbara Wysoczańska – szermierka, floret indywidualnie
  • Lech Koziejowski , Adam Robak , Bogusław Zych , Marian Sypniewski – szermierka, floret drużynowo
  • Grzegorz Nowak , Grzegorz Stellak , Ryszard Stadniuk , Adam Tomasiak , Ryszard Kubiak (sternik) – wioślarstwo, czwórka ze sternikiem
  • Aleksander Cichoń – zapasy – styl wolny, waga półciężka
  • Adam Sandurski – zapasy – styl wolny, waga superciężka

Statystyka medalowa

Klasyfikacja medalowa
Lp.	Państwo	złoto	srebro	brąz	razem
1	ZSRR	80	69	46	195
2	NRD	47	37	42	126
3	Bułgaria	8	16	17	41
4	Kuba	8	7	5	20
5	Włochy	8	3	4	15
6	Węgry	7	10	15	32
7	Rumunia	6	6	13	25
8	Francja	6	5	3	14
9	Wielka Brytania	5	7	9	21
10	Polska	3	14	15	32
Zobacz pełną klasyfikację medalową