Lewica – zwyczajowe określenie sił politycznych dążących do zmian polityczno-ustrojowych, społecznych i gospodarczych, przeciwstawiających się tzw. tradycyjnemu porządkowi społecznemu, przeciwne prawicy . Głównymi założeniami lewicy jest dążenie do wolności , równości i sprawiedliwości społecznej .

Zalicza się do nich środowiska o poglądach socjaldemokratycznych , socjalistycznych oraz większość zielonych . W szerszym znaczeniu do lewicy zalicza się również środowiska skrajnie lewicowe o poglądach anarchistycznych lub komunistycznych (np. anarchokomunistycznych , trockistowskich lub maoistowskich ) oraz środowiska centrolewicowe ( socjalliberalizm ), które bywają również zaliczane do centrum sceny politycznej.

W latach 60. XX wieku pojawiła się Nowa Lewica . Tym mianem określa się w skrócie różne grupy odwołujące się do idei ekologicznych , internacjonalistycznych , feministycznych , a także pacyfistycznych .

Współcześnie podział na prawicę i lewicę często nie bywa jednoznaczny. Do partii prawicowych bywają zaliczane te, które mają pewne lewicowe elementy, podobnie jak i do lewicowych zalicza się te, które mają elementy prawicowe. Ze względu na trudności w jednoznacznej klasyfikacji współcześnie istniejących partii tradycyjny podział na lewicę i prawicę jest zastępowany alternatywnym podziałem dwuosiowym , gdzie jedna oś przedstawia kwestie ekonomiczne, druga zaś społeczne.

Pochodzenie nazwy

Określenie lewica pochodzi z okresu rewolucji francuskiej , kiedy we francuskich Stanach Generalnych deputowani stanu trzeciego (mieszczaństwo) zasiadali po lewej stronie od prowadzącego (reprezentanci arystokracji i duchowieństwa siedzieli po prawej). Postulowali przeprowadzenie gruntownych reform społeczno-politycznych. Ich przewodnim hasłem była " wolność, równość, braterstwo ".

Spotykane cechy lewicy

Poniższe zestawienie cech, jest jedynie poglądowym zestawieniem. Nie wszystkie poniższe cechy występują u wszystkich ugrupowań lewicowych, a także żadna z tych cech nie jest cechą wyłączną lewicy.

• promowanie idei równości i sprawiedliwości społecznej
• ograniczenie kapitalizmu i wyzysku przez pracodawców
• liberalizm społeczny i obyczajowy
• szacunek dla praw mniejszości
• walka z dyskryminacją jakichkolwiek grup społecznych
• poparcie dla praw socjalnych
• poparcie dla państwowego lub społecznego systemu edukacji i opieki zdrowotnej
• interwencjonizm państwowy
• poparcie dla podwyższenia płacy minimalnej i skrócenia godzinnego tygodnia pracy
• poparcie dla progresywnego opodatkowania obywateli i sprzeciw wobec podatku regresywnego i podatku liniowego
• uspołecznienie środków produkcji i sprzeciw wobec prywatyzacji
• postulat zlikwidowania zjawiska bezdomności i bezrobocia
• niechęć wobec politycznej aktywności kościołów i związków wyznaniowych (normatywny antyklerykalny postulat "rozdziału" państwo/Kościół)
• sprzeciw wobec fanatyzmu religijnego oraz promowanie ateizmu lub teologii wyzwolenia
• ekologia i walka o prawa zwierząt
• antyfaszyzm
• internacjonalizm i pacyfizm
• promowanie alterglobalizmu i zrównoważonego rozwoju
• federalizm oraz poparcie dla demokracji bezpośredniej i ekonomii uczestniczącej
• patriotyzm internacjonalistyczny lub kosmopolityzm ^[]

Zobacz też

• skrajna lewica , centrolewica , lewica narodowa , lewica chrześcijańska , centrum , prawica
• socjalizm , socjaldemokracja , komunizm , anarchizm