Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Lewis Morgan

Lewis Morgan

Lewis H. Morgan

Lewis Henry Morgan (ur. 21 listopada 1818 r. w Aurora w stanie Nowy Jork - zm. 17 grudnia 1881 r. w Rochester w stanie Nowy Jork) - amerykański antropolog kulturowy i historyk, jeden z przedstawicieli ewolucjonizmu w naukach społecznych . W 1856 roku został członkiem American Association for the Advancement of Science , a w 1875 - National Academy of Sciences.

Spis treści

Życie

Morgan był pierwszym badaczem historii i kultury Irokezów , których opisał w swej pierwszej pracy The League of the Ho-dé-no-sau-nee or Iroquois. W 1847 roku największy irokeski szczep Seneca przyjął go w poczet członków plemienia i nadał imię Ta-ya-da-wah-kugh. W roku 1877 wydał swoją najgłośniejszą książkę Społeczeństwo pierwotne, w której zwarł swoją teorię na temat ewolucji społeczeństw od okresu dzikości do rozwoju cywilizacji ( na podstawie obserwacji życia Indian amerykańskich). Wyodrębnił trzy etapy rozwoju ludzkości:

  1. Dzikość
    • Niższy: Zbieranie owoców, orzechów
    • Średni: Narzędzia łowieckie i rybackie, wynalezienie ognia,
    • Wyższy: Łuk i strzała
  2. Barbarzyństwo
    • Niższy: Wyroby z gliny
    • Średni: Udomowienie zwierząt i roślin. Budowle z cegły i kamienia.
    • Wyższy: Narzędzia żelazne
  3. Cywilizacja
    • Alfabet

Morgan analizował również rozwój rodziny i zbiorowości związanych pokrewieństwem. Według niego rodzina przeszła przez pewne stadia rozwoju:

  1. Promiskuizm - brak norm regulujących seksualność - wszelkie zachowania są praktykowane i dozwolone.
  2. Rodzina kazirodcza - małżeństwa grupowe w obrębie tej samej generacji(małżeństwo między braćmi i siostrami),
  3. Rodzina punalna - rodzaj małżeństwa grupowego między rodzeństwem, swoboda seksualna,
  4. Rodzina symbiasmiczna lub parzysta - nietrwałe małżeństwo monogamiczne,
  5. Rodzina patriarchalna, oparta na małżeństwie w którym władzę zwierzchnią sprawował mąż nad wieloma żonami,
  6. Rodzina monogamiczna, oparta na jednożeństwie i zrównaniu pozycji kobiet,stopniowo przechodząca do współczesnej rodziny nuklearnej.
Portret Lewisa H. Morgana

Znaczenie i krytyka

Dorobek Lewisa Henry'ego Morgana jest bardzo bogaty i różnorodny. Jego poglądy na temat ewolucji społeczeństw miały duży oddźwięk w kręgach etnologów, archeologów i socjologów. Zwraca się też uwagę, że był jednym z pierwszych naukowców w systematyczny sposób badających pokrewieństwo.

Tezy Morgana spotkały się jednak również z ostrą krytyką następnych pokoleń naukowców. Życie seksualne dzikich Bronisława Malinowskiego jest skierowane częściowo przeciwko poglądom ewolucjonistów na temat pokrewieństwa i seksualności tubylców.[1] Malinowski zwraca uwagę, że takie pojęcia jak "pierwotny promiskuityzm", "zbiorowe małżeństwo" czy "rodzina konsangwinistyczna" są bardzo niejasne, a tezy na ich temat opierały się na wyrwanych z kontekstu faktach i ich błędnej interpretacji. Jasny ogląd kwestii pokrewieństwa miały Morganowi dodatkowo utrudniać brak warsztatu naukowego i purytańskie wychowanie, nie dozwalające na nieuprzedzone podejście do problemu seksualności. Jak twierdzi Malinowski w dłuższej perspektywie czasowej jego teoria i oparte na niej pojęcia stały się przeszkodą dla dalszego rozwoju antropologii.

Dzieła

  • The League of the Ho-dé-no-sau-nee or Iroquois (1851)
  • The American Beaver and his Works (1868)
  • Systems of Consanguinity and Affinity of the Human Family (1871)
  • Ancient Society, or Researches in the Lines of Human Progress from Savagery, through Barbarism, to Civilization, Nowy Jork: 1877).
  • Houses and House-life of the American Aborigines (1881).

Polskie przekłady

  • Społeczeństwo pierwotne, czyli Badanie kolei ludzkiego postępu od dzikości przez barbarzyństwo do cywilizacyi. Warszawa: 1887, oryginał 1877. , przekł. A. B.; objaśnienia i uzupełnienia Marksa-Engelsa Ludwik Krzywicki; Red. "Prawdy

Bibliografia

  • Dorota Ławecka: Wstęp do archeologii. Warszawa - Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003. 

Przypisy

  1. Bronisław Malinowski; Dzieła, t. 2; PWN, Warszawa 1980, s. 130-131


Inne hasła zawierające informacje o "Lewis Morgan":

Maciej Słomczyński ...

1951 ...

2001 w muzyce ...

Lata 90. XX wieku ...

1933 ...

1979 ...

Partia Demokratyczna (USA) ...

Lata 50. XX wieku ...

1937 ...

Sonar ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Lewis Morgan":

201 Rozwój historiografii w okresie międzywojennym (plansza 7) ...

152. Najciekawsze skanseny (plansza 22) ...

Kompresja danych (plansza 3) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie