Liazy – czwarta klasa enzymów odwracalnie lub nieodwracalnie katalizujących odszczepienie grup bez udziału wody. Enzymy takie klasyfikowane są jako EC 4 w klasyfikacji numerycznej EC . Dzielą się na podklasy:

• 4.1. Liazy węgiel - węgiel:
  • 4.1.1. karboksy-liazy
    • 4.1.1.1. karboksy-liaza 2-oksokwasów - dekarboksylaza pirogronianowa. Jest to białko zawierające pirofosforan tiaminy jako koenzym . Katalizuje reakcje: kwas pirogronowy = aldehyd octowy ,
    • 4.1.1.3. karboksy-liaza szczawiooctanu - dekarboksylaza szczawiooctanowa, katalizująca przemianę szczawiooctanu do pirogronianu , z wydzieleniem dwutlenku węgla.
    • 4.1.1.11. karboksy-liaza L-asparaginianu - 1-dekarboksylaza asparaginianowa. Jest to białko zawierające w swym składzie fosforan pirydoksalu .
  • 4.1.2. aldehydo-liazy
    • 4.1.2.13. aldolaza
  • 4.1.3. liazy ketokwasów
    • 4.1.3.6. szczawiowooctano-liaza cytrynianu (acetylująca CoA) - katalizuje rozpad cytrynianu do octanu i szczawianu .
• 4.2. liazy węgiel - tlen :
  • 4.2.1. hydro-liazy
    • 4.2.1.2. hydro-liaza L-jabłczanu - hydrataza fumarowa (fumaraza). Przekształca, odwracalnie jabłczan do fumaranu z wydzieleniem cząsteczki wody.
    • 4.2.1.3. hydro-liaza cytrynianu (izocytrynianu) - hydrataza akonitanowa (akonitaza). Jest również enzymem z cyklu Krebsa. Odłączając wodę od cytrynianu, przekształca go najpierw do cis-akonitanu, później dołączając kolejną cząsteczkę wody - do izocytrynianu.
• 4.3. Liazy węgiel - azot :
  • 4.3.1. amoniako-liazy
  • 4.3.2. amidyno-liazy
• 4.4. Liazy węgiel - siarka
• 4.5. Liazy węgiel - halogenek

Koenzymami dekarboksylaz są najczęściej:

• fosfopirydoksal
• difosfotiamina (pirofosforan tiaminy)
• kwas liponowy
• Koenzym A
• FAD
• NAD

Zobacz też

• Enzymy
• Koenzymy

Bibliografia

• Biochemia - Edward Bańkowski, Wydawnictwo Medyczne Urban&Partner Wrocław