Liczba atomowa ( Z ) (liczba porządkowa) określa, ile protonów znajduje się w jądrze danego atomu . Jest także równa liczbie elektronów niezjonizowanego atomu . Pojawia się ona w symbolicznym zapisie jądra izotopu:

gdzie:

A – liczba masowa ,

Z – liczba atomowa,

X – symbol pierwiastka

Na przykład:

– hel ,

– tlen ,

– złoto .

Atomy, które posiadają taką samą liczbę protonów, są z definicji atomami jednego pierwiastka . Nie oznacza to jednak, że wszystkie atomy jednego pierwiastka posiadają taką samą masę , gdyż mogą one posiadać różną liczbę neutronów w jądrach. Atomy posiadające tę samą liczbę atomową, ale różną liczbę neutronów nazywa się izotopami .

Izotopy wodoru posiadają własne symbole chemiczne, ale można łatwo rozpoznać, że jest to ten sam pierwiastek, dzięki jednakowej liczbie atomowej:

– prot,

– deuter ,

– tryt .

Liczba atomowa jest podstawą uporządkowania pierwiastków w układzie okresowym i z tego powodu nazywana jest także liczbą porządkową. Obecnie znane nauce są pierwiastki o liczbach atomowych z zakresu 1–118 (odkrycia pierwiastków o liczbach atomowych 113 i z zakresu 115–118 wymagają jeszcze potwierdzenia), teoretycznie możliwe jest istnienie jąder o większym Z.

Zobacz też

• liczba masowa