Ludwik IX Z Bożej łaski król Francji
Król Francji
Okres panowania	od 8 listopada 1226 do 25 sierpnia 1270
Poprzednik	Ludwik VIII Lew
Następca	Filip III Śmiały
Dane biograficzne
Dynastia	Kapetyngowie
Urodzony	25 kwietnia 1204
Zmarł	25 sierpnia 1270
Ojciec	Ludwik VIII Lew
Matka	Blanka Kastylijska
Żona	Małgorzata Prowansalska
Dzieci	Blanka Izabela Ludwik Filip III Śmiały Jan Jan Tristan Piotr I d'Alençon Blanka Małgorzata Robert de Clermont Agnieszka

Ludwik IX Święty (ur. 25 kwietnia 1214 w Poissy , zm. 25 sierpnia 1270 w Tunisie ) - król Francji od 1226 r., syn Ludwika VIII z dynastii Kapetyngów . Był organizatorem i uczestnikiem VI i VII wyprawy krzyżowej .

Wczesne rządy

Król Ludwik IX podczas sakry

Gdy król Ludwik VIII , po krótkim 3-letnim panowaniu zmarł w 1226 r. na febrę, jego syn, również Ludwik, miał 12 lat. Władzę królewską przejęła wtedy, jako regentka, matka Blanka Kastylijska . Mimo wojen domowych w południowych prowincjach Francji, w których możnowładcy feudalni rozgrywali swe własne interesy - regentka utrzymała spójność królestwa do 1242 , gdy Ludwik IX przejął pełnię rządów w państwie.

Swe panowanie rozpoczął od wprowadzenia reform, umacniających władzę królewską. Ujednolicił system monetarny w królestwie, zreorganizował i skutecznie nadzorował finanse, usprawnił też administrację państwa. Starając się rządzić sprawiedliwie, wprowadził kontrolę działalności urzędników królewskich, którą powierzył zakonnikom. W przypadku niesprawiedliwych decyzji, poszkodowani otrzymywali odszkodowanie, a nieuczciwi urzędnicy byli zwalniani. Ustanowił sądy królewskie, tak zwane parlamenty, do których można się było odwoływać od wyroków sądów feudalnych, w jakich zasiadali baronowie feudalni. Wprowadził zakaz pojedynków sądowych, noszenia broni i prowadzenia wojen prywatnych we Francji. Znacznie rozbudowały się miasta, które otrzymały przywileje komunalne i otaczane murami, odgrywały coraz większą rolę pod względem militarnym.

Pokojowy król

Ludwik IX godził liczne spory między skłóconymi rodami szlacheckimi wewnątrz Francji, jak również spory międzynarodowe. Faktycznie doprowadził do zażegnania wzajemnych pretensji terytorialnych Francji z hiszpańską Aragonią i z dynastią Plantagenetów, w osobie króla Anglii Henryka III . Występował również jako mediator w sporze pomiędzy papieżem Innocentym III a cesarzem Rzeszy Niemieckiej Fryderykiem II . Był też głęboko religijny. Gdy w 1244 r. Jerozolima została ponownie opanowana przez egipskich Mameluków , zorganizował i sfinansował w 1248 r. kolejną VI wyprawę krzyżową dla obrony Ziemi Świętej. Brało w niej udział prawie wyłącznie rycerstwo francuskie, które poprowadził osobiście. Choć krucjata zakończyła się klęską, a sam Ludwik IX przez pewien czas pozostawał w niewoli egipskiej, to gdy wrócił w 1254 r. uznany został za największego wśród monarchów Europy obrońcę chrześcijaństwa.

Paryska Sainte-Chapelle - fundacja Ludwika IX

Wspierał zakony, zwłaszcza żebraczy zakon franciszkanów , współcześnie utworzony przez pokutnika Franciszka z Asyżu , który głosił ideały ubóstwa i ascezy, oraz Zakon Rycerzy św. Łazarza opiekujący się trędowatymi . Król kolekcjonował również relikwie, wśród których była korona cierniowa Chrystusa , jaką otrzymał w podarunku od cesarza Konstantynopola Baldwina II. Celem jej przechowania kazał zbudować w Paryżu dwukondygnacjową kaplicę Sainte-Chapelle , uznaną później za jedno z najważniejszych arcydzieł architektury stylu gotyckiego .

Wyprawa krzyżowa

W latach 1248- 1250 wziął udział w VI krucjacie , podjętej na wieść o zdobyciu Jerozolimy przez Kwarezmieńczyków w 1244 roku. Zakończyła się ona klęską, Ludwik dostał się do niewoli w okolicy miasta Mansura w roku 1249 , wypuszczony został po zapłaceniu olbrzymiego okupu, jednak już w 1270 roku zorganizował następną wyprawę.

Tym razem lądowano w Tunisie , licząc na pomoc tamtejszego sułtana. Jednak oczekiwania te się nie spełniły i wyprawa zakończyła się epidemią dżumy wśród krzyżowców, ofiarą której padł również sam król. Po jego śmierci armia krzyżowców powróciła do Europy.

Już w 1297 roku Kościół uznał go za świętego. Koronę po Ludwiku IX przejął jego syn, Filip III Śmiały (1270- 1285 ).

Potomstwo

Z małżeństwa z Małgorzatą Prowansalską , córką Rajmunda Berengara IV - hrabiego Prowansji , miał kilkanaścioro dzieci. Byli to:

• Blanka ( 4 grudnia 1240 - 29 kwietnia 1243 )
• Izabela ( 2 marca 1241 - 17 kwietnia 1271 ), od 1258 żona Tybalda V , hrabiego Szampanii i króla Nawarry
• Ludwik ( 21 września 1243 - 13 stycznia 1259 )
• Filip III Śmiały ( 1245 - 1285 )
• Jan ( 1247 - 10 marca 1247 )
• Jan Tristan ( 1250 - 1270 )
• Piotr I de Alencon ( 1251 - 6 kwietnia 1284 )
• Blanka ( 1253 - 17 czerwca 1320 ), od 1269 żona Ferdynanda de la Cerda
• Małgorzata ( 1255 - 1271 ), od 1269 żona Jana I Zwycięskiego, księcia Brabancji
• Robert de Clermont ( 1256 - 1318 )
• Agnieszka ( 1268 - 19 grudnia 1327 ), od 1279 żona Roberta II, księcia Burgundii .

Zobacz też

• historia Francji .
• Kapetyngowie

Poprzednik Ludwik VIII Lew

Król Francji 1226 - 1270

Następca Filip III Śmiały