Lyndon Baines Johnson, "LBJ" (ur.
27 sierpnia
1908
w Stonewall,
Teksas
, zm.
22 stycznia
1973
w
San Antonio
,
Teksas
) – amerykański polityk
Partii Demokratycznej
i
prezydent
USA
w latach
1963
-
1969
,a w latach
1961
-
1963
wiceprezydent
USA
Biografia
Urodzony w Stonewall, nieopodal miasta
Johnson City
(nazwanego tak na cześć jego dziadka) w stanie
Teksas
. Jego rodzice żyli z farmy, w biednym rejonie Teksasu i nie mogli dać wiele swojemu synowi, z tego względu kształcił się w szkołach publicznych. W
1927
ukończył studia pedagogiczne w Southwest Texas State Teachers College. Przez krótki tylko czas zajmował się pracą pedagoga, wkrótce poświęcił się karierze politycznej. Poprzez udział w akcji wyborczej lokalnego polityka Richarda M. Kleberga w
1931
, otrzymał pracę w jego sekretariacie, kiedy ów dostał się do
Kongresu
. W
1934
ożenił się z Claudią Altą Taylor (nazywaną później Lady Bird Johnson). Od
1935
zajmował stanowisko w administracji stanowej Teksasu.
Kariera polityczna
LBJ wypłynął na szerokie wody polityki w
1937
, kiedy wybrano go do
Izby Reprezentantów
z
Austin
i okolicznych terenów. W kampanii posługiwał się hasłami
Nowego Ładu
. W kilka dni po zwycięstwie został zaproszony, aby towarzyszyć
prezydentowi
Franklinowi D. Rooseveltowi
w czasie jego podróży po
Teksasie
. Zyskał sobie tym wydarzeniem opinię jego protegowanego. W
1941
bez powodzenia starał się o wybór na Senatora ze stanu
Teksas
. W czasie
II wojny światowej
pełnił (w stopniu komandora podporucznika) pewien czas (grudzień 1941 – lipiec 1942) służbę w lotnictwie marynarki wojennej na
Pacyfiku
. Zdobył odznaczenie wojenne
Silver Star
, jednak istnieją podejrzenia, że w przyznaniu go odegrały rolę czynniki polityczne (uczestniczył tylko w jednym locie bojowym B-26). Ponownie startował w wyborach do
Senatu
USA w
1948
, tym razem z powodzeniem. Był politykiem umiarkowanie konserwatywnym. Został najpierw zastępcą przywódcy frakcji demokratycznej ds. dyscypliny, a następnie liderem mniejszości demokratycznej, będąc najmłodszym politykiem wybranym na przywódcę frakcji parlamentarnej. Po ponownym wyborze do Senatu w
1954
, został liderem większości demokratycznej w tej izbie. Uchodził za najbardziej wpływowego po prezydencie
Eisenhowerze
polityka amerykańskiego. Wspierał niekiedy i pomagał przeforsować niektóre inicjatywy prezydenta, nie zgodził się natomiast na wsparcie
Francuzów
w
Wietnamie
.
W
1960
ubiegał się o nominację demokratów na prezydenta, ale przegrał z
Johnem Kennedym
, nominat zaproponował mu natomiast nominację na wiceprezydenta, którą przyjął. Po zwycięstwie Kennedy'ego, pełnił urząd
wiceprezydenta
w latach
1961
-
1963
, a po jego zabójstwie
22 listopada
1963 został zaprzysiężony na prezydenta USA. Wygrał następnie wybory na prezydenta w
1964
najwyższym odsetkiem głosów w historii wyborów prezydenckich w USA (61%).
Portret Lyndona Bainesa Johnsona
Jako prezydent przeprowadził wiele reform społecznych, realizując swoją ideę stworzenia "Wielkiego Społeczeństwa" (The Great Society), którą zyskał dużą popularność. Były wśród nich m.in. ustawa o prawach obywatelskich, program walki z ubóstwem, pomoc w edukacji i dostępie do opieki medycznej, program rozwoju zapóźnionych terenów, zniesienie przeszkód w prawie do głosowania. Jego działalność stworzyła podstawy do pełnego równouprawnienia Murzynów i białych w USA oraz powstania obecnego systemu opieki społecznej. Za jego prezydentury, USA rozwinęły także program podboju kosmosu. Wiceprezydentem za jego kadencji był
Hubert Humphrey
,
sekretarzem Stanu
Dean Rusk
, sekretarzami obrony
Robert McNamara
(1961-1968) i Clark Clifford (1968-1969). Mimo prospołecznych reform i walki z dyskryminacją rasową, w tym czasie rozgorzały w USA poważne niepokoje społeczne. Polityka Waszyngtonu w kwestiach równouprawnienia rasowego z trudem znajdowała realizację na amerykańskiej prowincji, zwłaszcza na Południu. Doszło między innymi do zabójstwa
Martina Luthera Kinga
. Rząd USA prowadził w tym czasie
wojnę w Wietnamie
i aczkolwiek Johnson był niechętny wojnie, "odziedziczonej" po poprzedniku, lecz w celu prób jej zwycięskiego zakończenia zwiększał zaangażowanie amerykańskie w
Wietnamie
(mimo to, amerykańska obecność militarna nie osiągnęła poziomu wystarczającego do wygrania wojny, co powodowało krytykę ze strony kół wojskowych). Kwestia niepopularnej w społeczeństwie wojny zdominowała w końcu prezydenturę Johnsona, przesłaniając jego program "Wielkiego Społeczeństwa" i spowodowała drastyczny spadek jego popularności. Na skutek tego, w marcu
1968
Johnson zrezygnował publicznie z ubiegania się o wybór na drugą kadencję. Opuścił
Biały Dom
w styczniu
1969
. Zmarł w
San Antonio
22 stycznia
1973
o 4:33 w wieku 64 lat. Przez ostatnie lata życia stosował
rozrusznik serca
. Główne przyczyny śmierci to nałogowe
palenie papierosów
i długotrwały
stres
. Pochowany na
Narodowym Cmentarzu w Arlington
. Jego
ciało
przeniesiono i ostatecznie został pochowany na terenie swojej posiadłości LBJ Rancho. Dwukrotnie – w latach
1964
i
1967
zdobył tytuł Człowieka Roku wg magazynu
Time
.
Linki zewnętrzne
-
Biografia
w Biographical Directory of the United States Congress (
ang.
)