Mahmud z Ghazny
Mahmud z GhaznyMahmud z Ghazny (ubrany na czerwono) Mahmud z Ghazny,
pers.
:محمود غزنوی (właściwie: Jamin ad-Daula Abu al-Kasim Mahmud Ibn Sebüktigin) (ur. w r.
971
- zm.
30 kwietnia
1030
r. w Ghaznie, dzis.
Ghazni
w
Afganistanie
) -
sułtan
z dynastii
Ghaznawidów
, panujący w latach
998
-
1030
. Mahmud był najstarszym synem
Sebüktigina
(977 - 997)[1]. W roku 992 w zamian za pomoc w stłumieniu buntu udzieloną
emirowi
Samanidów
Nuhowi (976 - 997) ojciec Mahmuda uzyskał dla niego namiestnictwo
Chorasanu
. Przed śmiercią Sebüktigin ustanowił jednak swoim następcą swojego młodszego syna,
Ismaʾila
(997 - 998). Mahmud nie pogodził się z zaistniałą sytuacją i pokonał brata. Wykorzystując upadek Samanidów przestał uznawać ich zwierzchność i ostatecznie podzielił się ich terytoriami z
Karachanidami
, ustanawiając granicę pomiędzy obu państwami na
Amu-Darii
[2]. W trakcie siedemnastu wypraw na
Indie
w latach 1002 - 1026 Mahmud przyłączył do Ghazny
Pendżab
i zdobył gigantyczne łupy wdzierając się w głąb doliny
Gangesu
i plądrując takie miasta jak stolica Pratiharów Kanaudź, oraz wielkie ośrodki
hinduizmu
Mathura
i Somnath[3]. Dzięki tym działaniom zdobył sobie w całym świecie islamu opinię wielkiego wojownika
dżihadu
przeciwko niewiernym, lecz jego cele miały raczej charakter świecki i sprowadzały się do zagarnięcia jak największej zdobyczy, a nie nawrócenia Hindusów na islam czy poszerzenia jego terytorium[4]. Wyprawy na Indie nie przeszkodziły Mahmudowi w zwycięskich wojnach z Karachanidami oraz zagarnięciu
Sistanu
w roku 1003,
Chorezmu
w roku 1017 i pod pretekstem antyszyickiej krucjaty należącego do
Bujidów
Reju
w roku 1029[5]. Mahmud przedstawiał się bowiem jako żarliwy
sunnita
, składający
kalifowi
sprawozdania i dary po każdej wyprawie, w zamian za co otrzymał od tego ostatniego szereg honorów, w szczególności zaś tytuł
sułtana
[6][7]. Dzięki bezustannym kampaniom udało mu się stworzyć "najpotężniejsze i najrozleglejsze imperium znane światu muzułmańskiemu od szczytowego okresu kalifatu
Abbasydów
"[7]. Dwór Mahmuda był ważnym ośrodkiem kultury, na którym kwitła perska liryka dworska, z takimi wybitnymi przedstawicielami jak
Unsuri
i
Farruchi
. Przebywali na nim także historyk Utbi i słynny uczony
Biruni
, chociaż sułtan poważał go jedynie jako
astrologa
[8]. Przypisy- ↑
Islamic World. The Gaznavids
(
ang.
). Encyclopaedia Britannica. [dostęp 10 lutego 2008].
- ↑ Bogdan Składanek: Historia Persji. T. 2, Od najazdu Arabów do końca XV wieku. Warszawa: Dialog, 2003, ss. 159, 203 - 204. .
- ↑ Jerzy Hauziński: Irańskie intermezzo. Warszawa: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2008, ss. 156 - 157. . ;
Jan Kieniewicz
: Historia Indii. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydaw., 1985, ss. 220, 230. .
- ↑ Ehsan Yarhsater:
Iran (2)Iran in the Islamic Period (651-1980s) FORMATION OF LOCAL DYNASTIES
(
ang.
). Encyclopaedia Iranica. [dostęp 2 maja 2010].
- ↑ Jerzy Hauziński: Irańskie intermezzo. Warszawa: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2008, ss. 95, 157. . ;
Bobodżan Gafurow
: Dzieje i kultura ludów Azji Centralnej. Warszawa: Państ. Instytut Wydawniczy, 1978, s. 412.
- ↑ Jerzy Hauziński: Burzliwe dzieje Kalifatu Bagdadzkiego. Warszawa: Kraków : Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993, s. 303. .
- ↑ 7,0 7,1 C. Edmund Bosworth:
GHAZNAVIDS
(
ang.
). Encyclopaedia Iranica. [dostęp 29 czerwca 2010].
- ↑ Bogdan Składanek: Historia Persji. T. 2, Od najazdu Arabów do końca XV wieku. Warszawa: Dialog, 2003, ss. 14, 219 - 220. .
Bibliografia-
Bobodżan Gafurow
: Dzieje i kultura ludów Azji Centralnej. Warszawa: Państ. Instytut Wydawniczy, 1978.
-
Jerzy Hauziński
: Burzliwe dzieje Kalifatu Bagdadzkiego. Warszawa: Kraków : Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993, s. 303. .
- Jerzy Hauziński: Irańskie intermezzo. Warszawa: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2008. .
-
Jan Kieniewicz
: Historia Indii. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydaw., 1985. .
-
Bogdan Składanek
: Historia Persji. T. 2, Od najazdu Arabów do końca XV wieku. Warszawa: Dialog, 2003. .
Inne hasła zawierające informacje o "Mahmud z Ghazny":
1749
...
1738
...
1951
...
1118
...
1746
...
1722
...
1747
...
1745
...
1751
...
2010
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Mahmud z Ghazny":
Hasło nie występuje w innych lekcjach!
|