Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Stanisław Kościałkowski

Stanisław Kościałkowski

Stanisław Kościałkowski (ur. 24 października 1881 w Grodnie , zm. 2 września 1960 w Pitsford Hall koło Northampton ) – polski historyk, profesor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie .

Stanisław Kościałkowski był synem Józefa Kościałkowskiego, lekarza i działacza społecznego, powstańca styczniowego , oraz Ludwiki z domu Eysmont. Urodzony w Grodnie, tam też skończył, w 1900 roku, gimnazjum rosyjskie. Studiował historię i literaturę polską, przez rok na Uniwersytecie Warszawskim , a następnie na Uniwersytecie Jagiellońskim . W 1905 roku obronił pracę doktorską Rola polityczna Antoniego Tyzenhauza. Następnie wyjechał do Rzymu jako stypendysta Akademii Umiejętności .

W roku 1906 zamieszkał w Wilnie , pracując jako nauczyciel języka polskiego w rosyjskich gimnazjach rządowych. W 1915 roku, w czasie okupacji niemieckiej, został członkiem tajnego Komitetu Edukacyjnego, przystępując do organizowania polskiego szkolnictwa, zarówno średniego, jak i wyższego. Z jego inicjatywy od września 1915 zaczęły funcjonować dwie szkoły średnie: męska, późniejsze Gimnazjum im. Zygmunta Augusta oraz gimnazjum żeńskie , nazwane następnie imieniem Elizy Orzeszkowej , pisarki, z którą rodzina Kościałkowskich była zaprzyjaźniona. Stanisław Kościałkowki przez pewien czas pełnił nadzór nad obiema szkołami, uczył też w nich historii i literatury polskiej.

Jednocześnie Stanisław Kościałkowki brał udział w pracach komitetu organizacyjnego Uniwersytetu Wileńskiego i został, w 1919 roku, członkiem tymczasowego senatu tej uczelni. W roku 1921 objął stanowisko zastępcy profesora USB, a w 1937 został profesorem zwyczajnym. W czasie pracy na uniwesytecie pełnił różne funkcje, m.in. prodziekana Wydziału Humanistycznego. Jego zainteresowania naukowe koncentrowały się przede wszystkim na historii Wielkiego Księstwa Litewskiego .

Za zasługi dla USB i kultury polskiej Stanisław Kościałkowski został w 1929 roku został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski .

Uniwersytet Stefana Batorego został rozwiązany 15 grudnia 1939 roku. Profesor Kościałkowski nie przerwał pracy, prowadząc w latach 1940-1941 tajne zajęcia ze studentami u siebie w domu. Jednocześnie opiekował się zbiorami Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie .

W czerwcu 1941 roku został aresztowany i wywieziony do obozu na północy Uralu . Zwolniony w styczniu 1942 roku, przedostał się wraz z armią Andersa do Iranu . Rozwinął tam działalność kulturalną i wydawniczą, tworząc Towarzystwo Studiów Irańskich. Wykładał także na Polsko-Irańskim Uniwersytecie Ludowym oraz na kursach dla nauczycieli.

Melchior Wańkowicz tak napisał o spotkaniu z profesorem Kościałkowskim w Teheranie:

W Towarzystwie Studiów Irańskich gospodaruje profesor Stanisław Kościałkowski – święty człowiek. Będąc profesorem wileńskiego uniwersytetu, trzydzieści lat pracował nad epoką Tyzenhausa (...). W 1939 roku oddał manuskrypt do druku. Wojna rozrzuciła wydrukowane arkusze, zniszczyła rękopis. „Opus vitae meae” – mówi smętnie autor. Teraz profesor, który dziwnym zrządzeniem losu przetrwał Ural, gorączkuje i kwęka, jak to się mówi u nas na kresach. Niemniej każdy dzień, wolny jako tako od niedomogów, poświęca stworzonemu przez siebie instytutowi.

Melchior Wańkowicz[1]

W 1945 roku Stanisław Kościałkowski przeniósł się do Bejrutu , także tam organizując życie kulturalne i szkolnictwo: stworzył Instytut Polski Naukowy z dwuletnim Studium Polonistycznym. Pobyt na Bliskim Wschodzie wykorzystał do badań nad historią stosunków polsko-irańskich oraz polsko-libańskich i syryjskich.

W roku 1950 wyjechał do Anglii , zamieszkując w Pitsford Hall koło Northampton . Uczył w szkole sióstr nazaretanek, wykładał także na Polskim Uniwersytecie w Londynie , nie przyjmując jednak wyboru na jego rektora. Zmarł 2 września 1960 roku.

Niektóre publikacje

  • Ze studiów nad dziejami ekonomii królewskich na Litwie, Wilno 1914
  • Aleksander Zdanowicz, Wilno 1918
  • Michał Eustachy Brensztein, Wilno 1938
  • Les Polonais et leurs relations avec le Liban a travers les siecles. Polacy a Liban w toku dziejowym, Teheran 1943
  • Polonica bibliograficzne irańskie z roku 1945, tudzież uzupełnienia do lat 1942-44 (współautor), Bejrut 1949
  • Polonica bibliograficzne libańskie z lat 1942-1949 (współautor), Bejrut 1949
  • Historyka: wstęp do studiów historycznych, Londyn 1954
  • Antoni Tyzenhauz: podskarbi nadworny litewski, Londyn 1971

Źródła

  • Była taka szkoła, Odnowa, Londyn 1987,

Przypisy

  1. Melchior Wańkowicz , Od Stołpców po Kair, rozdział Listy perskie... nie Monteskiusza, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1971, str. 385


Inne hasła zawierające informacje o "Stanisław Kościałkowski":

Oddychanie komórkowe ...

Wiktor Sukiennicki ...

1972 ...

Stanisław Narutowicz ...

1884 ...

Klemens Maria Hofbauer ...

Jura ...

Tomasz Zan (poeta) ...

Stanisław Hozjusz ...

Stanisław Poniatowski ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Stanisław Kościałkowski":

219 Kultura, nauka i oświata w okresie II wojny światowej (plansza 3) ...

213 Polska kultura, sztuka i nauka dwudziestolecia międzywojennego (plansza 12) ...

Tworzenie wyrażeń algebraicznych (plansza 1) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie