Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Marzanna

Marzanna

Marzanna w trakcie obchodów Jarego Święta , RKP 2010
Spalenie Morany w trakcie obchodów Jarego Święta , RKP 2010
Współczesna kukła marzanny
Marzanna niesiona przez dzieci

Marzan(n)a, Mora, Morana, Morena, Marena, Śmiertka, Śmierć, Śmiercichasłowiańska bogini symbolizująca zimę i śmierć , przez część badaczy uważana za demona .

Imię bogini wywodzone jest z praindoeuropejskiego rdzenia *mar-, *mor-, oznaczającego śmierć. Słowacka forma teonimu Ma(r)muriena sugeruje ewentualne związki z Marsem (Marmorem, Mamersem, Mamuriusem Veturiusem)[1].

Śmierć Marzanny wraz z końcem zimy przeciwstawia ją symbolizującemu wiosnę Jaryle , który rodził się wraz z nadejściem wiosny[2].

Marzanna, jako odpowiednik Cerery , została wraz z Dziewanną wspomniana przez Jana Długosza jako bogini polska.

Spis treści

Topienie Marzanny

Marzanna to również nazwa kukły przedstawiającej boginię, którą w rytualny sposób palono bądź topiono w czasie wiosennego święta Jarego , aby przywołać wiosnę. Zwyczaj ten, zakorzeniony w pogańskich obrzędach ofiarnych, miał zapewnić urodzaj w nadchodzącym roku. Zgodnie z opisanymi przez Jamesa Frazera zasadami magii sympatycznej wierzono, że zabicie postaci przedstawiającej boginię śmierci spowoduje jednocześnie usunięcie efektów przez nią wywołanych (zimy) i nadejście wiosny.

Kukłę wykonywano ze słomy , owijano białym płótnem, zdobiono wstążkami i koralami. Tradycja nakazywała, aby dziecięcy orszak, z marzanną i zielonymi gałązkami jałowca w dłoniach, obszedł wszystkie domy we wsi. Po drodze podtapiano marzannę w każdej wodzie, jaka się nadarzyła. Wieczorem kukłę przejmowała młodzież. W świetle zapalonych gałązek jałowca wyprowadzano marzannę ze wsi, podpalano i wrzucano do wody. Z topieniem Marzanny, również obecnie, związane są różne przesądy : nie wolno dotknąć pływającej w wodzie kukły, bo grozi to uschnięciem ręki, obejrzenie się za siebie w drodze powrotnej może spowodować chorobę, a potknięcie i upadek – śmierć w ciągu najbliższego roku.

Chrześcijaństwo próbowało zakazać tego starosłowiańskiego zwyczaju. W 1420 roku Synod Poznański nakazywał duchowieństwu: Nie dozwalajcie, aby w niedzielę odbywał się zabobonny zwyczaj wynoszenia jakiejś postaci, którą śmiercią nazywają i w kałuży topią. Rodzima tradycja okazała się jednak silniejsza. W konsekwencji na przełomie XVII i XVIII wieku próbowano tradycję topienia marzanny zastąpić (w środę przed Wielkanocą ) zrzucaniem z wieży kościelnej kukły symbolizującej Judasza , co również zakończyło się niepowodzeniem. Obecnie obrzęd łączony jest z nastaniem kalendarzowej wiosny 21 marca lub z przypadającym na ten właśnie okres Jarym Świetem .

Zobacz też

Przypisy

  1. Andrzej Kempiński: Encyklopedia mitologii ludów indoeuropejskich. Warszawa: Iskry, 2001. . 
  2. Andrzej Szyjewski: Religia Słowian. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2003. . 

Bibliografia

  • Aleksander Gieysztor: Mitologia Słowian. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2006. . 

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Marzanna":

Rodzimy Kościół Polski ...

1969 Dariusz Seliga , polski polityk 18 kwietnia - Robert Telus , polski polityk 21 kwietnia - Marzanna Graff-Oszczepalińska , pisarka, aktorka, dziennikarka 24 kwietnia - Maciej Gładysz - polski gitarzysta ...

Imieniny ...

Równonoc wiosenna ...

Bogowie słowiańscy ...

Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia w Sochaczewie XII.2000 r. Pani Joanna Niewiadomska-Kocik. StrukturaDyrektor Szkoły: Joanna Niewiadomska-KocikWicedyrektor Szkoły: Zbigniew NasarzewskiSekretarz szkoły: Marzanna ZnajdekSekcja instrumentów klawiszowychKierownik: Agnieszka Hejduk-DomańskaSekcja instrumentów smyczkowych i gitaryKierownik: Marita UhligSekcja ...

Maslenica ...

Święto Jaryły ...

Marzanna Marzanna w trakcie obchodów Jarego Święta , RKP 2010Spalenie Morany w trakcie obchodów ...

Krzysztof Kolberger Tabęckiego, do słów ks. Twardowskiego.Jest jednym z bohaterów książki "Odnaleźć dobro" (autor Marzanna Graff-Oszczepalińska ) w której opowiada w formie pamiętnika o swoim osobistym spotkaniu ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Marzanna":

Rośliny użytkowe (plansza 4) pospolity miłorząb dwuklapowy palma kokosowa dziki bez czarny lebiodka pospolita (oregano) krwawnik pospolity dąb agawa sizalowa pokrzyk wilcza jagoda muszkatołowiec wonny ogórek lilia biała Marzanna barwierska konwalia majowa macierzanka tymianek chmiel granatowiec właściwy kauczukowiec brazylijski naparstnica purpurowa goździkowiec korzenny orzech włoski winorośl indygowiec barwierski lipa pieprz drzewo oliwne akant bawełna ...

Rośliny użytkowe (plansza 15) i sznury. Zawiera surowiec do produkcji leku na stany zapalne i uczulenia. Marzanna barwierska Otrzymuje się barwniki (brązowy, czerwony, fioletowy), stosowane w produkcji farb. Wyciągi ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie