Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Mari El

Mari El

Republika Maryjska
Республика Марий Эл
Марий Эл Республика
Godło
Godło Mari El Flaga Mari El
Położenie na mapie Rosji
Państwo   Rosja
Status politycznyRepublika
Stolica Joszkar-Oła
Prezydent Leonid Markiełow
Przewodniczący rządu Leonid Markiełow
Język urzędowy maryjski , rosyjski
Powierzchnia 23 372,3 km²
Populacja (2008)
•  liczba ludności
•  gęstość

704 720
30,2 osób/km²
Strefa czasowa
Strefa czasowa2 rosyjska strefa czasowa (czas moskiewski) UTC +3.00


krajobraz republiki - rzeka Małaja Koszaga
Wołga - główna rzeka kraju

Mari El ( ros . i maryjski Марий Эл); pełna nazwa Republika Maryjska (ros. Республика Марий Эл; maryjski Марий Эл Республика) – autonomiczna republika w Federacji Rosyjskiej , położona nad środkową Wołgą .

Spis treści

Geografia

Republika znajduje się na wschodnim skrawku europejskiej części Federacji Rosyjskiej . Kraj graniczy z obwodem kirowskim , Republiką Tatarstanu , Republiką Czuwaszji oraz z obwodem niżnonowogrodzkim .

Powierzchnia i stosunki wodne

Mari El zajmuje powierzchnię 23,2 tys km².

Przeważająca część kraju leży na lewym brzegu środkowej Wołgi . Zachodnią część lewobrzeżnej Mari El zajmuje błotnista Nizina Maryjska.

Na wschodzie republiki do Wołgi wpada rzeka Wietługa . Bardziej na wschód przez Mari płyną inne dopływy Wołgi, mające swe źródła na południowych stokach Uwałów Wiackich: Mała Kokszaga (wraz z dopływami: Mały Kundysz i Bolszaja Oszła), Mała Kokszaga (wraz z dopływem Wielki Kundysz), Rutka i inne, mniejsze.

W dolinach tych rzek znajduje się duża liczba niewielkich, leśnych jezior .

Wschodnia część Mari położona jest na skraju Uwałów Wiackich, najwyższy punkt ma wysokość 275 m n.p.m. ; obszar ten przecinają liczne doliny rzecze i wąwozy . Wśród nich znajdują się rzeki dorzecza Wiatki : Niemda (z dopływami: Łażem, Tołmaniem, Szukszanem i in.), Buj , Urżumka , Szoszma oraz lewy dopływ Wołgi - Ilet i jego dopływy: Szora, Irowka i Juszyt.

Na prawym brzegu Wołgi znajduje się tylko 1 z 14 rejonów republiki ( gornomarijski ), zajmujący północny skraj Wyżyny Nadwołżańskiej . Na terenie tym do Wołgi wpadają rzeki: Sura , Sumka, Junga , Małaja Junga i Subdyr.

Główne rzeki

Rzeka Małaja Koszaga, w tle stolica kraju Joszkar-Oła

Przez obszar kraju przepływa 476 rzek. Rzeki te mają od ok. 10 do 50 m szerokości; większość z nich jest dość płytka (0,5 - 1,5 m głębokości), przez co nie nadają się do żeglugi. Zamarzają w połowie listopada i pozostają skute lodem do połowy kwietnia. Największe z maryjskich rzek to:

Jeziora

Na obszarze Mari El znajduje się ponad 200 jezior o powierzchni powyżej 1 km². Zbiorniki te są na ogół dość płytkie i mają 1-3 m głębokości. Największe nich to:

  • Karaka-jer
  • Kiczijer
  • Jalczik
  • Tair

Ponadto na Wołdze na terenie Mari El znajdują się dwa sztuczne jeziora : Czeboksarskie i Kujbyszewskie.

Klimat

Na terenie kraju panuje klimat umiarkowany typu kontynentalnego. Charakteryzuje się on długą, chłodną zimą i ciepłym latem . Średnie temperatury lipca wahają się (w zależności od części kraju) od +18 do + 20 °С. Najcieplejszym okresem jest połowa lipca - często w okresie tym występują upały dochodzące do +34°С; najwyższa zanotowana temperatura to +38°С.

W okresie jesiennym występuje pogoda chłodna, wietrzna i deszczowa . Charakterystyczne silne wiatry z największym nasileniu i z największą siłą wieją w listopadzie. Wcześnie pojawiają się przymrozki .

Zima zaczyna się w już listopadzie . Średnia temperatura powietrza w styczniu wynosi −18 - -19 °С.

Wiosna przychodzi dość późno; na ogół jest chłodna i sucha.

łoś - pospolite zwierzę maryjskich lasów

Świat roślinny i zwierzęcy

Pod względem geograficznym Mari El leży w strefie pośredniej pomiędzy strefą lasów liściastych a strefą tajgi , przy czym przeważają gatunki tajgowe. Przeważają gleby darniowo- bielicowe .

W lasach , zajmujących ponad 50% powierzchni kraju przeważają sosna , świerk , jodła i brzoza . Największe kompleksy leśne znajdują się na zachodzie i centrum kraju. W dolinach rzecznych rosną lasy dębowo - lipowe .

Z ważniejszych gatunków zwierząt występujących w Mari El wymienić można wytępione już w znacznej części Europy: wilki , niedźwiedzie brunatne , lisy , łosie , rysie , bobry itd. Występuje licznie i w wielu gatunkach ptactwo wodne.

Na obszarze Mari El znajduje się park narodowy Marij Czodra i rezerwat przyrody Bolszaja Kokszaga.

Zasoby naturalne

Na terenie kraju znajdują się złoża torfu , gliny , kamieni używanych w budownictwie, wapniaki, piaski szklarskie i krzemionkowe , oraz źródła mineralne .

Demografia

(dane spisowe z 2002 r. )
Narodowości:

Rosjanie 345.513 (47,5%)
Maryjczycy 312.178 (42,3%)
Tatarzy 43.377 (6,0%)
Czuwasze 7.418 (1,0%)
Ukraińcy 5.097 (0,7%)
pozostali 14.402 (3,5%)

Ludność wg miejsca zamieszkania:

Ludność miejska: 459.687 (63,1%)
Ludność wiejska: 268.292 (36,9%)

Ludność wg płci:

Mężczyźni: 338.485 (46,5%)
Kobiety: 389.494 (53,5%)
Liczba kobiet na tysiąc mężczyzn: 1.151

Ludność wg wieku:

Średnia wieku: 36,7 lat
Średnia wieku mężczyzny: 34 lata
Średnia wieku kobiety: 39 lat

Osadnictwo

Na obszarze Mari El znajdują się:

Miasta i osiedla typu miejskiego

mapa kraju z zaznaczonymi dużymi miastami
gmach teatru w stolicy kraju - Joszkar-Oła

miasta i największe osiedla typu miejskiego (stan na 1 stycznia 2005 r.)

NazwaNazwa
rosyjska
Nazwa
maryjska
Liczba
mieszkańców
Joszkar-Oła Йошкар-ОлаЙошкар-Ола253.407
Wołżsk ВолжскЮлсер-Ола58.046
Koźmodiemiansk КозьмодемьянскЦӹкмä22.679
Miedwiediewo МедведевоМаскасола16.606
Zwienigowo ЗвениговоПровой12.455
Sowietski СоветскийУ Роҥго10.619
Morki МоркиМорко9.795
Siernur СернурШернур9.082
Krasnogorskij КрасногорскийЛушмара7.008
Nowy Toriał Новый ТоръялУ Торйал6.940
Orszanka ОршанкаÖрша6.907
Parańga ПараньгаПоранча6.667
Mari-Turek Мари-ТурекМарий Тӱрек5.965
Kużenier КуженерКужэҥер5.854
Krasnooktiabrskij КраснооктябрьскийКраснооктябрьский4.314
Priwołżskij ПриволжскийПриволжский4.217
Kilemary КилемарыКӹлемар4.005
Jurino ЮриноЙӱрны3.950
Susłongier СуслонгерСуслэҥер3.557

Podział administracyjny

podział administracyjny Mari El

Na terenie Republiki znajdują się:

  • 3 miasta wydzielone
  • 14 rejonów, w których skład wchodzi
    • 180 administracji wiejskich

Rejony

3 największe maryjskie miasta stanowią miasta wydzielone; pozostały obszar republiki podzielony jest na rejony .

Rejony miejskie:

Miasto nazwa rosyjska Liczba mieszkańców
( 01.01. 2006 )
Joszkar-Oła Йошкар-Ола 276.630
Koźmodiemiansk Козьмодемьянск 22.655
Wołżsk Волжск 57.621

Rejony:

rejon nazwa rosyjska Liczba mieszkańców
(w tys.)
(stan na 01.01. 2006 )
Ośrodek administracyjny
Gornomarijski Горномарийский район 27.855 Koźmodiemiansk
Juriński Юринский район 10.500 Jurino
Kilemarski Килемарский район 13.635 Kilemary
Kużenierski Куженерский район 16.255 Kużenier
Mari-Turecki Мари-Турекский район 24.170 Mari-Turek
Miedwiediewski Медведевский район 53.718 Miedwiediewo
Morkiński Моркинский район 33.980 Morki
Nowotorialski Новоторъяльский район 17.461 Nowy Toriał
Orszański Оршанский район 15.673 Orszanka
Parańgiński Параньгинский район 17.461 Parańga
Siernuski Сернурский район 25.010 Siernur
Sowiecki Советский район 30.082 Sowietski
Wołski Волжский район 23.693 Wołżsk
Zwienigowski Звениговский район 45.177 Zwienigowo

Gospodarka i infrastruktura

Komunikacja

Na terenie republiki znajduje się 1 międzynarodowy port lotniczy . Przez obszar kraju przebiegają też szlaki kolejowe , przy których jest 1 dworzec oraz 14 stacji kolejowych (osobowych i towarowych). Sieć drogowa jest średnio rozwinięta. Na trasach linii autobusowych znajdują się 2 dworce oraz 51 przystanków. Ponadto istnieje port rzeczny na Wołdze w mieście Koźmodiemianskie oraz 4 przystanie o znaczeniu lokalnym, przystosowane do rozładunku barek .

Jakkolwiek przez obszar kraju przepływa blisko 500 rzek, powodu niskiego stanu wód żeglowne są tylko 2 rzeki: Wietługa i Wołga .

Przemysł

Głównymi gałęziami przemysłuprzemysł maszynowy i metalurgiczny . Produkują one elementy metalowe, przyrządy, elementy maszyn oraz techniczne oprzyrządowanie dla innych gałęzi lokalnego przemysłu, zwłaszcza leśnego i spożywczego, paszowego i związanego z hodowlą. Ponadto w kraju wytwarza się produkty przemysłu lekkiego, spożywczego, papierniczego oraz drzewnego (i związanego z nim - meblarskiego).

Centrami przemysłu są największe miasta kraju - Joszkar-Oła , Wołżsk , Koźmodiemiansk i Zwienigowo .

Rolnictwo

Główną gałęzią gospodarki rolnej jest hodowla , obejmująca bydło , trzodę chlewną , owce i drób .

Z upraw największe znacznie mają zboża (zwłaszcza jęczmień , i owies , w mniejszym stopniu żyto i pszenica ) oraz rośliny pastewne , len , chmiel , ziemniaki i warzywa .

Leśnictwo

Lasy zajmujące ponad połowę obszaru Mari El pełnią istotną rolę gospodarczą: dostarczają surowca dla przemysłu drzewnego, papierniczego, a ponadto są źródłem ryb, zwierzyny i owoców runa leśnego, co ma istotne znaczenie, zwłaszcza w ubogich rejonach wiejskich.

Turystyka

Lokalne władze dość energicznie promują także turystykę, która nie pełni jak dotąd istotnej roli gospodarczej. Na terenie kraju znajduje się wiele szlaków do wędrówek pieszych i konnych. Istnieją także liczne szlaki kajakowe, zarówno na rzekach, jak i jeziorach. Jako iż na obszarze kraju znajduje się wiele zakątków w praktycznie dziewiczym stanie, organizowane są liczne sanatoria i obozy letnie, zarówno dla mieszkańców republiki, jak i sąsiednich regionów.

Historia

Starożytność i średniowiecze

plemiona ugrofińskie nad środkową Wołgą w średniowieczu

Rdzenni mieszkańcy republiki – Maryjczycy należą do ugrofińskiej rodziny językowej . Narody tej grupy zamieszkiwały obszar kraju już w czasach przedhistorycznych . Jako odrębna grupa narodowa wykształcili się pod koniec I tysiąclecia n.e. Pierwsze pisemne wzmianki o Maryjczykach (zwanych pierwotnie Czeremisami ) pojawiły się w VI wieku n.e. u gockiego historyka Jordanesa . Przodkowie Maryjczyków popadli w ścisłą zależność od kaganatu chazarskiego . W wiekach następnych znajdowali się w jakieś formie zależności od Bułgarii Wołżańsko-Kamskiej . Jednocześnie od końca IX w. z zachodu zaczęli napierać na nich Słowianie - Ruś Kijowska założyła na ziemiach maryjskich kilka miast m.in. Rostów i Suzdal . Od początku XI wieku stopniowo na zachodnich terenach Mari pojawiło się chrześcijaństwo ( prawosławne ). W XII wieku Maryjczycy znaleźli się pod zależnością od Złotej Ordy , a potem chanatu kazańskiego . Wraz z próbami wyzwolenia się Rusi od jarzma tatarskiego a następnie walkami o wyzwalanie kolejnych ruskich ziem, tereny Mari stawały się częstym miejscem walk rosyjsko-tatarskich, przy czym Maryjczycy występowali w nich po stronie Tatarów . Aż do czasów cara Iwana Groźnego górą w walkach tych byli Tatarzy i to w ich rękach, mimo prób opanowania go przez Rosjan , pozostawał kraj Mari. W XVI w. tereny, na których zamieszkiwali, przyłączone zostały do Rosji: w 1546 r. opanowano ziemie północnej części tego ludu, a gdy w 1552 r. carskie wojska zdobyły stolicę chanów - Kazań , cały obszar Mari znalazł się pod rosyjską kontrolą, a Maryjczycy zostali zobowiązani do płacenia daniny.

Nowożytność

Wkrótce po zajęciu terenów Mari przez Państwo Moskiewskie, poprzez zakładanie miast rozpoczęła się planowa rosyjska kolonizacja tych ziem. W 1584 r. założono miasto Carewokokszajsk - dzisiejszą stolicę kraju, Joszkar-Oła . Rozpoczęto też planową i kompleksową chrystianizację Maryjczyków, która pośrednio spowodowała zmniejszenie ludności kraju, jako że część opornej wobec nowej wiary ludności porzucała swą ojczyznę i przenosiła się bardziej na wschód. Od początku XVIII wieku , wraz z reformami Piotra I Maryjczycy zaczęli być traktowani nie jak podbite ludy, płacące daninę, lecz jak mieszkańcy kraju (ze wszystkimi, pozytywnymi i negatywnymi tego konsekwencjami), m.in. musieli odbywać służbę wojskową. Od tego też czasu ekspedycje naukowe zaczęły badać i opisywać kraj i jego mieszkańców, zapisując także ( cyrylicą ) mowę autochtonów. W 1782 r. ukazała się pierwsza maryjska gramatyka . Wprowadzenie w kraju Mari rosyjskiego modelu gospodarki, opartego na pańszczyźnie powodowało niezadowolenie Maryjczyków, którzy masowo poparli w 1775 r. powstanie Pugaczowa .

Pod względem administracyjnym obszary zamieszkane przez Maryjczyków nie stanowiły całości i wchodziły w skład takich guberni, jak kazańska, wiatska i niżegorodzka.

Autonomia w ZSRR

Namiastka własnej państwowości (w formie autonomii) nadana została Maryjczykom dopiero w trzy lata po rewolucji październikowej . 4 listopada 1920 dekretem Rady Komisarzy Ludowych i Wszechrosyjskiego Centralnego Komitetu Wykonawczego ustanowiony został Maryjski Obwód Autonomiczny . Był to akt raczej o charakterze propagandowym. Nie określał bowiem granic, stolicy czy organów prawodawczych nowo utworzonego obwodu. Dużo bardziej ścisłe zapisy zawierał kolejny dekret z 25 listopada . Dokładnie określił on granice obwodu, ustanawiając jego stolicą miasto Krasnokokszajsk. Maryjski Obwód Autonomiczny zaczął faktycznie funkcjonować w marcu 1921 . 5 grudnia 1936 przekształcony został w Maryjską ASRR .

W okresie władzy radzieckiej Mari El przechodził koleje losów typowe dla wszystkich inncy części ZSRR, m.in. walczono z religią, przeprowadzono kolektywizację , rozwinięto przemysł . W latach 30. większość maryjskiej inteligencji została wymordowana lub zesłana na Syberię .

Jakkolwiek władza radziecka przyznając Maryjczykom autonomię narodową umożliwiła po raz pierwszy w dziejach wykształcenie czegoś na kształ narodowego kraju Mari, to wkrótce w wyniku dość typowych dla ZSRR przemieszczeń ludności Maryjczycy, do rewolucji stanowiący blisko 60% populacji dzisiejszego obszaru Mari, ok. 1930 r. stali się mniejszością we własnym kraju (aczkolwiek mniejszością najliczniejszą), zaś ok. 1940 r. ich liczba była już mniejsza niż zamieszkujących republikę Rosjan. Jednocześnie mimo iż w namiastce narodowej republiki wykształcił się maryjski język literacki (w dwu odmianach dialektycznych ), to z powodów demograficznych ojczysta mowa Maryjczyków zaczęła być wypierana przez język rosyjski .

Mari El w niepodległej Rosji

pierwsza wersja godła Mari El (z 1993 r .

Na fali zmian i reform związanych z rozpadem ZSRR oraz proklamowania niepodległości przez republiki związkowe ZSRR także i Maryjska ASRR ogłosiła 22 grudnia 1990 r. deklarację suwerenności. Akt ten nie miał znaczenia prawnego, jako iż republiki autonomiczne nie miały prawa do wyjścia ze Związku Radzieckiego .

Status prawny obecnej Mari El został ustalony 22 marca 1992 r., kiedy to republika oficjalnie stała się autonomiczną częścią Federacji Rosyjskiej, jednym z ok. 90 podmiotów tego kraju. Nazwę Mari El (Марий Эл) przyjęto oficjalnie 8 lipca 1992 (Эл oznacza kraj). W 1995 r. przyjęto lokalną konstytucję.

Prezydenci Mari El

  • Wiaczesław Kislitszyn 1996 - 2000
  • Leonid Markiełow od 2000

Naruszenia praw człowieka

19 grudnia 2004 w republice odbyły się wybory prezydenckie, w których po raz kolejny zwyciężył Leonid Markiełow. Druga kadencja wybranego w kontrowersyjny sposób Markiełowa (maryjskie organizacje mówią o fałszerstwach wyborczych) przyniosła sukcesywne pogarszanie sytuacji Maryjczyków we własnym państwie. Polityka urodzonego w Moskwie i nie znającego nawet maryjskiego języka prezydenta charakteryzuje się stałym ograniczaniem praw narodu maryjskiego. Maryjscy urzędnicy zwalniani są z pracy, w rejonach, które w ostatnich wyborach najdobitniej sprzeciwiły się wybraniu Markiełowa na kolejną kadencję, zamykane są maryjskie szkoły. Rozpoczęły się prześladowania opozycyjnych dziennikarzy. Stojący na straconej pozycji Maryjczycy zwrócili się z prośbą o interwencję do innych ugrofińskich państw – Finlandii i Estonii . Fińska i estońska prasa rozpoczęła zbieranie podpisów pod listem wzywającym władze Federacji Rosyjskiej do zaprzestania jawnej dyskryminacji maryjskiej mniejszości narodowej. Podpisali się pod nim pisarze, kompozytorzy, działacze polityczni ze Stanów Zjednoczonych , Anglii , Szwecji , Finlandii , Estonii i Węgier . Wśród sygnatariuszy aktu znaleźli się m.in. byli prezydenci Litwy i Estonii : Vytautas Landsbergis i Lennart Meri .

Tablice rejestracyjne

Tablice pojazdów zarejestrowanych w Republice Maryjskiej mają oznaczenie 12 w prawym górnym rogu nad flagą Rosji i literami RUS.

Zobacz też

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Mari El":

Ziemia ...

Zawłaszczenie ...

Babilonia ...

Michel van Esbroeck ...

Niemcza ...

Terytoria autonomiczne na świecie Jakucja · Kabardo-Bałkaria · Kałmucja · Karaczajo-Czerkiesja · Karelia · Komi · Mari El · Mordowia · Osetia Północna · Tatarstan · Tuwa · ...

Księga Daniela ...

Samowie ...

Maryjczycy (nazywani niegdyś Czeremisami) – lud liczący ok. 600 tys. osób, zamieszkujący republikę Mari El ( Federacja Rosyjska ) oraz w rozproszeniu na terytorium całego byłego ZSRR . ...

Udmurci ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Mari El":

Hasło nie występuje w innych lekcjach!





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie