Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Mateusz Ewangelista

Mateusz Ewangelista

Święty Mateusz
apostoł
ewangelista
męczennik
Data urodzenia ?
Nazaret w Galilei
Data śmierciok. 60
Kościół / wyznanie chrześcijański
Wspomnienie 21 września (kat.)
29 listopada i 13 lipca (praw. wg kal. greg. )
Atrybutytopór, lanca, sakwa, księga, pióro, postać anioła lub miecz
Patrondiecezji i miasta Salerno, alkoholików, księgowych, pracowników kantorów, celników, urzędników podatkowych, straży granicznej
Szczególne miejsca kultu Salerno
Mateusz Ewangelista z "Ewangeliarza Ebbona" (IX wiek).

Mateusz Lewi, gr. Ματθαίος, scs. Apostoł i jewangielist Matfiej - według Nowego Testamentu celnik z Kafarnaum , później apostoł Jezusa [1], według tradycji autor pierwszej Ewangelii , uznawany za męczennika , święty Kościoła katolickiego , anglikańskiego , ewangelickiego , ormiańskiego , koptyjskiego i prawosławnego .

Spis treści

Żywot świętego

Ewangelista Marek podaje, że Mateusz miał jeszcze drugie imię Lewi i że jego ojcem był Alfeusz[2]. Imię Mateusz pochodzi od hebrajskiego imienia Mattaj lub Mattanja, co oznacza „dar Jahwe ". Mateusz pochodził z Nazaretu w Galilei . Był poborcą ceł i podatków w Kafarnaum , jednym z większych handlowych miasteczek nad jeziorem Genezaret . Żydzi pogardzali celnikami, ponieważ ściągali oni opłaty na rzecz Rzymian. Ich pracę rozumiano jako wysługiwanie się okupantom. Celnicy byli także uważani za żądnych zysku i nieuczciwie czerpiących korzyści z zajmowanego stanowiska. Uważano ich za grzeszników i traktowano jak pogan . Przebywający wśród celników wyznawca judaizmu stawał się nieczysty i musiał poddawać się przepisowym obmyciom.

Mateusz napisał Ewangelię dla wyznawców judaizmu oraz dla chrześcijan, którzy nawrócili się z judaizmu . Myślą przewodnią jego Ewangelii jest: w osobie, życiu, czynach i nauce Jezusa spełniły się wszystkie proroctwa mesjańskie Starego Testamentu , Jezus jest więc Mesjaszem , a założony przez Niego Kościół to prawdziwe królestwo mesjańskie.

Śmierć

Nie wiadomo, gdzie i w jaki sposób zmarł apostoł. Według niektórych autorów poniósł męczeńską śmierć w Etiopii, według innych w Persji, będąc ścięty mieczem. Cerkiewna historiografia podaje jako datę jego śmierci rok 60, chociaż jest ona tylko przybliżona. Od X wieku jego grób znajduje się w Salerno [3].

Dzień obchodów

Święto liturgiczne w Kościele katolickim, ewangelickim i anglikańskim obchodzone jest 21 września [4].

Cerkiew prawosławna i Kościół ormiański wspominają apostoła dwukrotnie:

Koptyjski Kościół Ortodoksyjny , który posiada własny kalendarz podzielony na 13 miesięcy, wspomina apostoła 9 i 18 października[4].

Patronat

Apostoł Mateusz jest patronem : diecezji i miasta Salerno , alkoholików, księgowych, pracowników kantorów, celników, urzędników podatkowych i straży granicznej. Tak jak inni ewangeliści apostoł Mateusz uważany jest za patrona rodziny [3] .

Ikonografia

W ikonografii św. Mateusz przedstawiany był w postaci młodzieńca, później - zwłaszcza w sztuce bizantyjskiej , jako siwowłosy, stary mężczyzna. Ukazywany jest z księgą Ewangelii w ręku, w towarzystwie uskrzydlonej postaci ludzkiej. Jest to nawiązanie do wizji proroka Ezechiela (Ez 1) i Apokalipsy (Ap 4) - symbolu człowieka, ponieważ swoją Ewangelię rozpoczyna od genealogii Jezusa. Owa postać często mylona jest z aniołem . Czasem przedstawia się go z mieczem w ręku, gdyż według podania miał ponieść śmierć od miecza.

Na wizerunkach czterech ewangelistów, znajdujących się m.in. w każdej prawosławnej świątyni na Królewskich Wrotach , najczęściej ukazywany jest w postawie siedzącej, rzadko jednak medytuje, częściej zaś pisze[3].

Atrybuty

Jego atrybutami są: topór, lanca, księga i pióro, miecz lub halabarda , postać uskrzydlonego młodzieńca, sakwa z pieniędzmi u stóp, torba podróżna[6][7].

Heraldyka

Wizerunki św. Mateusza występują również w herbach miast i gmin m.in. Alcalá de Guadaíra w prow. Sewilli ( Hiszpania ) i w herbie gminy Rząśnia (obok ap. Macieja ).

Przysłowia

  • Do św. Mateusza nie zdejmuj kapelusza, a po św. Mateuszu kiep kto chodzi w kapeluszu,
  • Gdy św. Mateusz w śniegu przybieżał, będzie po pas całą zimę leżał,
  • Na Mateuszu słońce grzeje, po Mateuszu wiatr ciepło powieje,
  • Św. Mateusz dodaje chłodu i raz ostatni odbiera miodu,
  • Pogoda na Mateusza cztery niedziele nie rusza[8].

Zobacz też

Przypisy

  1. Mt 9,9 w przekładach Biblii.
  2. Mk 2,14 w przekładach Biblii.
  3. 3,0 3,1 3,2 ap. i ew. Mateusz na cerkiew.pl (opr. Jarosław Charkiewicz
  4. 4,0 4,1 4,2 Matthäus (Apostel) - Ökumenisches Heiligenlexikon ( niem. )
  5. podwójne datowanie
  6. Święty Mateusz, Apostoł i Ewangelista . na brewiarz.katolik.pl [ostatnia aktualizacja: 23.08.2010]
  7. Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa : Księga imion i świętych. T. 1: A-C. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1997, s. 252. . 
  8. Przysłowia pogodowe (21 września) na rodrynia.pl

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Mateusz Ewangelista":

1408 ...

1398 ...

Ewangeliści ...

1986 ...

Insurekcja kościuszkowska ...

Lednica 2000 ...

1728 ...

Józef z Nazaretu ...

1745 ...

1410 ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Mateusz Ewangelista":

˝Kto ma uszy do słuchania, niechaj słucha˝ ? wymowa biblijnych przypowieści (plansza 5) ...

010. Niemieckie nazwy zawodów (plansza 7) ...

W banku-oprocentowanie kredytu (plansza 1) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie