Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

mazury

mazury (dawn. Mazowsze Północne, Mazowsze Pruskie, Mazury Pruskie, niem. Masuren) – kraina historyczno-etnograficzna w Polsce północno-wschodniej. Geograficznie jest częścią Pojezierza Mazurskiego i Pojezierza Iławskiego, administracyjnie wchodzi w skład województwa warmińsko-mazurskiego.

Krajobraz regionu został ukształtowany przez ostatnie zlodowacenie około 14000-15000 lat temu. Z tego okresu pochodzi, znaleziony w okolicach Giżycka, fragment rogu renifera[1]. Teren jest pagórkowaty, z jeziorami, rzekami i strumieniami. Powierzchnię pokrywają lasy (około 30%). W części północnej przeważają grądy, część południowa zdominowana jest przez bory sosnowe i mieszane.

Etymologia nazwy

Nazwę Mazury wprowadziły władze pruskie w XIX wieku. Rzeczownik Mazur pochodzi od przedrostka maz- (brudzić, smolić, mazać) – pierwotnie słowo maź, oznaczało smołę i dziegć, pochodzi od zamieszkujących tutejsze lasy smolarzy – do którego dodano przyrostek -ur. Wyraz ten znany był od XV wieku. Mazury stanowią liczbę mnogą. Bezpośrednie pochodzenie nazwy należy wiązać z Mazowszem, jako, że w dawnej polszczyźnie Mazur to mieszkaniec Mazowsza, czyli dzisiaj powiedzielibyśmy – Mazowszanin (nazewnictwo to było jeszcze w końcu XIXw., czego liczne ślady znajdujemy w powieści Chłopi Reymonta). Migracja ludności z północnego Mazowsza na tereny Prus (wynikało z dobrych stosunków państwa krzyżackiego i dzielnic z północnego Mazowsza), to przede wszystkim napływ Mazurów-Mazowszan. Nazwa Mazury pochodzi więc od Mazurów-Mazowszan, zasiedlających te tereny. Za Mazury uważa się polskojęzyczną część Prus Wschodnich, co dodatkowo potwierdza tę hipotezę.

  • Mieszkańcy Mazur w większości byli protestantami, dokładnie luteranami, posługującymi się językiem polskim. Uprzednio tereny te nazywano polskimi powiatami, a ludność polskimi Prusakami. W XIX wieku pojawiały się nazwy Mazury Pruskie i Mazowsze Pruskie.
  • Mazury nazywane są Krainą tysiąca jezior, jednak jezior na Mazurach jest dwukrotnie więcej.

Mieszkańcy Mazur, w odróżnieniu od sąsiedniej Warmii, w okresie przed II Wojną światową, byli w większości protestantami (luteranie, inaczej członkowie kościoła ewangelicko-augsburskiego). Wraz z reformacją narodziła się odrębność krainy – wiara stała się głównym wyznacznikiem ludności zamieszkującej Prusy. Katolicka Warmia do 1772 wchodziła w skład Polski, pozostała część kraju przeszła na protestantyzm.

Mazury, w przeciwieństwie do Warmii nigdy nie stanowiły odrębnej jednostki administracyjnej ani pod względem kościelnym ani świeckim, dlatego nie da się ustalić ścisłych granic dla Mazur. Mazurzy byli to Prusacy wyznania protestanckiego mówiący po polsku lub mazursku. Pod naciskiem asymilacji najpierw byli germanizowani, po 1945 roku polonizowani, a w okresie powojennym wyjechali do Niemiec. Dziś (2008 r.) w regionie żyje około 5.000 Mazurów i jako grupa etniczna wkrótce przestaną istnieć. We współczesnej branży turystycznej określenie Mazury rozszerzyło swoje znaczenie: wszędzie gdzie na północnym wschodzie Polski występują jeziora, pagórki i lasy w reklamie mówi się o Mazurach. Współczesny podział administracyjny województwa warmińsko-mazurskiego obejmuje także Elbląg – który jednak nigdy ani do Warmii ani do Mazur nie należał.

Podział Prus Wschodnich w 1945 r. ułatwił określenie granic Mazur. Mazury to dzisiaj polska część dawnych Prus Wschodnich bez Warmii, Prus Górnych, Powiśla i Żuław.


Inne hasła zawierające informacje o "mazury":

Pstrąg potokowy ...

Mały Staw (jezioro w Karkonoszach) ...

Wielki Staw (jezioro w Karkonoszach) ...

Bełdany ...

Jezioro Gardyńskie ...

Jezioro Głębokie (Pojezierze Mazurskie) ...

Jezioro Jagodne ...

Orzysz (jezioro) ...

Niegocin ...

Mazurski Park Krajobrazowy ...


Inne lekcje zawierające informacje o "mazury":

208 Walki o granice II Rzeczypospolitej (plansza 9) ...

207 Walka Polski o granice (plansza 11) ...

223. Elementy geografii elektoralnej Polski (plansza 10) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie