Mehmed II Zdobywca (ur. 30 marca 1432 w Adrianopolu (dzisiejsze Edirne), zm. 3 maja 1481 ), محمد الفاتح (Mehmed al-Fatih) – sułtan w latach 1444 - 1446 i 1451 - 1481 . Zasłynął jako zdobywca Konstantynopola . Odbudował miasto i uczynił je stolicą Imperium osmańskiego.

Życiorys

Urodził się jako jeden z najmłodszych synów Murada II i Hümy Hatun. Po śmierci starszych braci, Ahmeda (w 1439 roku) i Alâaddina (w 1444 roku), Mehmed (zwany także Muhammadem II) został następcą tronu po abdykacji swego ojca. Całkowitą władzę nad imperium zyskuje jednak kiedy Murad umiera w 1451 roku. Wtedy Mehmed rozkazał zabicie pozostałych braci i ich żon aby nie stanowili zagrożenia dla nowego władcy. W tym samym roku sułtan rozpoczął przygotowania do podbicia Konstantynopola , w tym celu wzniósł twierdzę Rumeli Hissar (Europejski Zamek zwany też z racji swojego przeznaczenia Bogaz Kesen czyli Podrzynająca Gardło^[1]) nad Bosforem (naprzeciwko wzniesionej przez Bajezyda I twierdzy Anadolu Hissary). Dziś na cieśninie stoi most między europejską , a azjatycką częścią Istambułu . W 1453 roku wreszcie udało mu się zdobyć miasto kończąc erę Cesarstwa Bizantyjskiego . Wtedy też zmienił nazwę Konstantynopol na Istambuł^[2] i ustanowił w nim nową stolicę Imperium. Po tym wydarzeniu Mehmed zyskał przydomek Zdobywca (al-Fatih). Następne lata jego panowania były latami podbojów; sułtan zdobył tereny należące do Bizancjum, Wenecji i posiadłości w Morei ( Peloponez ). Wzmógł się napór wojsk osmańskich na Bałkanach . W 1459 roku zdobyta została przez Mehmeda Serbia , a dwa lata później Bośnia . Ziemie te stały się prowincjami Imperium osmańskiego. Mehmed Zdobywca próbował podporządkować sobie Trapezunt (co udało mu się w 1461 roku), Wołoszczyznę (w 1476 roku), Albanię i Mołdawię (które również pokonał w 1468 roku, rozegrała się wtedy bitwa między Mehmedem a wodzem Skanderbegiem ). W 1473 pokonał w bitwie pod Başkentem turkmeńskie państwo Ak Kojunlu . W Mołdawii sułtan został pokonany w bitwie pod Valea Albă 26 lipca 1476 roku przez Stefana III Wielkiego . W 1475 roku uzależniony od Imperium został Chanat krymski i miasto Kaffa (znajdujące się pod opieką genueńską ). Niedługo po tym Mehmed zniszczył emirat Karamanu .

Później zaatakowana została Italia i podbito na krótko Otranto . Prowadzili również Turcy regularne najazdy akyndżych na Styrię i Karyntię.

W maju 1480 roku, Mehmed II wysłał wielką armię na wyspę Rodos w celu zniszczenia odwiecznego wroga islamu – zakonu joannitów . Po 89 dniach oblężenia muzułmanie wycofali się. Ich klęska przeszkodziła w planowanym podboju całej Italii. Wyspa Rodos pozostała w rękach joannitów do 1523 roku kiedy podbiły je wojska ottomańskie pod wodzą Sulejmana I .

Mehmed II Zdobywca zmarł 3 maja 1481 roku w obozie wojskowym pod Gebze w miejscu zwanym Cesarską Łąką (Hünkar Cayiri) podczas przygotowań do wyprawy mającej na celu podbić Egipt . Pochowany został w Istambule w meczecie Fatih Mehmet Türbesi wzniesionym w latach 1463 - 1470 z rozkazu Mehmeda. Po jego śmierci władzę nad Imperium Osmańskim przejął Bajazyd II . Na grobowcu Mehmeda umieszczony został (z jego własnego rozkazu) napis: "Zamierzałem podbić Rodos i podporządkować sobie Italię".

Mehmed podczas swojego trzydziestoletniego panowania stał się głównym twórcą Imperium osmańskiego, stworzył regularną armię turecką i kodeks prawny "Kanunname". Ustanowił zasady funkcjonowania administracji państwowej i miejskiej oraz organizacji handlu . W chwili śmierci jego państwo miało powierzchnię 2 214 000 kilometrów kwadratowych.

Ciekawostki

Źródła historyczne podają, że Mehmed II nie przepadał za kobietami i przekładał politykę nad haremowe plotki. Historiografia wskazuje również niedwuznacznie, że nie stronił od mężczyzn^[3]. Miał jedną wielką słabość – swój pałacowy ogródek. Podobno zajmował się nim tylko on i nikomu nie pozwalał się do niego zbliżać. Opieka nad wyhodowanymi przez siebie samego roślinami dawała mu ogromną satysfakcję.

Przypisy

Poprzednik Murad II

sułtan Imperium osmańskiego 1444-1446

Następca Murad II

Poprzednik Murad II

sułtan Imperium osmańskiego 1451-1481

Następca Bajazyd II