|
mezozoik
mezozoik - Era mezozoiczna, mezozoik to era która rozpoczęła się od wielkiego wymierania pod koniec permu, a skończyła zagładą wielkich gadów, pod koniec kredy (patrz tabelka), znanego jako wymieranie kredowe. Era mezozoiczna trwała dwa razy krócej niż paleozoiczna, bo tylko 170 milionów lat. Dzieli się ją na trzy okresy: trias, jurę i kredę.
Geologia
W mezozoiku nastąpił rozpad superkontynentu obejmującego całą kulę ziemską – powstało zróżnicowanie na obszary posiadające skorupę kontynentalną oraz obszary posiadające jedynie skorupę oceaniczną.
Wg teorii tektoniki płyt następują intensywne ruchy płyt tektonicznych, które powodują rozdzielenie się powstałej w permie Pangei.
Na pograniczu triasu i jury rozpoczyna się formowanie oceanów: Pacyfiku, Atlantyku i Oceanu Indyjskiego. Najstarszy jest południowo-zachodni fragment Oceanu Spokojnego, na wschód od archipelagu Wysp Sundajskich. Na miejscu Atlantyku najpierw powstaje wąski basen morski oddzielający Amerykę od Europy i Afryki. Na miejscu obecnego Oceanu Indyjskiego początkowo nastąpiło odsunięcie Madagaskaru od Afryki, później nastąpiło pęknięcie na wschód od Madagaskaru i rozejście się Afryki, Azji, Australii i Antarktydy – powstanie Oceanu Indyjskiego. Powstaje też wąska forma geosynklinalna – strefa Tetydy, na miejscu której wyrosną później Alpidy. W triasie i jurze dochodzi do pierwszych, na razie słabych ruchów orogenezy alpejskiej (pionowe ruchy blokowe). W kredzie nasila się aktywność tektoniczna – dochodzi do wypiętrzenia Tatr. W Sudetach i na Opolszczyźnie w płytkich morzach, rozdzielonych wyspą osadzają się grube seria piaszczyste i margliste.
Flora
Trias jest okresem panowania roślin nagonasiennych iglastych. Rośliny kwiatowe (początkowo tylko magnoliowate) pojawiają się pod koniec ery mezozoicznej.
Fauna
Mezozoik to epoka dinozaurów, choć w triasie pojawiają się pierwsze prymitywne ssaki. Cała era charakteryzuje się wzrostem różnorodności gatunkowej gadów lądowych i morskich, której szczyt obserwujemy w jurze i kredzie. Poza znanymi już z wcześniejszego okresu gadami morskimi i lądowymi pojawiają się aktywnie latające gady, a także pierwsze prymitywne ptaki. Ewolucja bezkręgowców jest powolna, poza głowonogami (amonity i belemnity), które w związku z tym służą jako znakomite, pierwszorzędne skamieniałości przewodnie. Podobnie jak u schyłku paleozoiku, również i pod koniec mezozoiku dochodzi do masowego wymierania roślin i zwierząt – prawdopodobnie wywołanego upadkiem gigantycznego meteorytu w regionie półwyspu Jukatan. Największe straty ponoszą amonity, belemnity, mięczaki, otwornice i dinozaury.
Mezozoik w Polsce
Na obszarze Polski w dolomitach triasowych występują bogate złoża rud cynku i ołowiu, a w skałach jurajskich – niewielkie ilości rud żelaza. Złoża wapieni i margli. Wysady solne.
W morzu kredowym osadziły się piaskowce tworzące obecnie Góry Stołowe oraz margle pokrywające znaczne obszary opolszczyzny – tzw. kreda opolska.
Kredowe nasilenie aktywności tektonicznej powoduje znaczne wypiętrzenie Tatr. Śladem geologicznych przeobrażeń w Polsce są surowce skalne: wapienie, margle, kreda i dolomity wydobywane w okolicach Opola, na Wyżynie Lubelskiej i w rejonie świętokrzyskim, a także skały fliszowe Karpat.
Inne hasła zawierające informacje o "mezozoik":
Jura
...
Gondwana
milionów lat temu)Gondwana – południowy
superkontynent
, istniejący w
paleozoiku
i na początku
mezozoiku
oraz ponownie pod koniec mezozoiku i na początku
kenozoiku
. Jego nazwa ...
Sagowiec
– mogące również należeć do klasy sagowcowych – były typowymi przedstawicielami flory
mezozoiku
. Rodzaj Cycas zdaje się być także najbardziej prymitywnym przedstawicielem rzędu. GatunkiCycas ...
Orogeneza alpejska
- rozciąga się wzdłuż krawędzi tych płyt.Orogeneza alpejska zaczęła się u schyłku
mezozoiku
, trwała przez cały
paleogen
, na który przypadła główna faza fałdowań, i ...
Góry Krymskie
...
Kaukaz (łańcuch górski)
...
Historia Ziemi
...
Morze Barentsa
prekambryjskiej
płyty kontynentalnej
zbudowanej z różnorodnych struktur wiekowych, które w
permie
i
mezozoiku
przeszły kilka etapów
denudacji
. Efektem było powstanie kilku
antekliz
i synekliz ...
Nizina Środkowoeuropejska
się na
Uralu
.Nizina Środkowoeuropejska leży na obszarze wielkiego zapadliska
tektonicznego
, które w
mezozoiku
i w
trzeciorzędzie
zostało zapełnione osadami, a następnie w
czwartorzędzie
zostało ...
Góry Dynarskie
...
Inne lekcje zawierające informacje o "mezozoik":
005. Przegląd i znaczenie nasiennych (plansza 6)
...
Litosfera i wnętrze Ziemi (plansza 16)
...
042. Himalaje (plansza 6)
...
|
