www.szkolnictwo.pl

generał

generał - (łac. generalis ‘ogólny’, ‘powszechny’) –jest to nazwa używana w wojsku na oznaczenie wysokiego oficerskiego stopnia wojskowego, jak również grupę stopni generalskich. Jest to stopień wyższy od pułkownika. Stopień ten został wprowadzony do obiegu w XVI wieku we Francji, Występuje on w podobnym brzmieniu w większości armii świata. Później generał stał się zwykłym stopniem wojskowym, podzielono go też na kilka – cztery do pięciu stopni. W części państw poszczególne stopnie generalskie są najwyższymi stopniami wojskowymi, w części wyższym stopniem jest jeszcze marszałek, zwany w niektórych państwach feldmarszałkiem czyli marszałkiem polowym lub polnym. Stopień generała został również w większości państw przejęty przez lotnictwo (wyjątek w tym zakresie stanowi Wielka Brytania). Z kolei odpowiednikiem generała w marynarce wojennej jest admirał. W Polsce pojęcie to pojawiło się w XVII wieku. Na początku był on używany jako stopień dowódczy wojsk zaciężnych, później również jako na oznaczenie dowódców artylerii. Stopień generała istniał w wojsku polskim od czasów nowożytnych, jednak na przestrzeni wieków zmieniał się zakres władzy i obowiązków pełnionych przez generałów. W czasach Rzeczypospolitej Obojga Narodów generał był dowódcą określonego rodzaju wojsk. Istniał wówczas między innymi generał artylerii. Stanowisko to zostało utworzone przez króla Władysława IV. Był to urząd sprawowany dożywotnio. Generał artylerii podlegał początkowo hetmanowi wielkiemu, później (od roku 1775) Departamentowi Wojskowemu Rady Nieustającej. Sprawował on pieczę nad wszystkimi arsenałami, zbrojowniami, prochowniami. Był odpowiedzialny za zorganizowanie zaopatrzenia armii w niezbędny sprzęt bojowy. Dysponował funduszem, z którego rozliczał się przed hetmanem. W latach 1651 – 1656 pojawił się tytuł generała piechoty. Następnie w pierwszej połowie pojawili się generałowie inspektorzy. Ich zadaniem było dokonywanie wizytacji wszystkich pułków i składanie raportów hetmanowi, któremu podlegali. Od roku 1775 podlegali Departamentowi Wojskowemu Rady Nieustającej. Ponadto w wojsku polskim istnieli generałowie: prowiant magister, chirurg wojskowy i audytor. W czasach stanisławowskich najwyższe funkcje w wojsku sprawowali generałowie majorowie i generałowie lejtnanci. Generałowie lejtnanci byli dowódcami dywizji, a generał majorowie ich zastępcami. Ponadto istnieli również generałowie majorowie ziemscy, którzy byli dowódcami pospolitego ruszenia swojej ziemi. Osoby pełniące urząd pisarzy polnych otrzymywali w końcu XVIII wieku stopień generała lejtnanta, który był najwyższym z wówczas istniejących. Do sztabu generalnego w okresie I Rzeczypospolitej należeli ludzie, którzy sprawowali następujące urzędy wojskowe, które odpowiadały częściowo funkcji generała: hetman wielki koronny, hetman wielki litewski, hetman polny koronny, hetman polny litewski, strażnik wielki koronny i strażnik wielki litewski, strażnik polny koronny i strażnik polny litewski, pisarz polny koronny i pisarz polny litewski, oboźny wielki koronny i oboźny wielki litewski, oboźny polny koronny i oboźny polny litewski oraz regimentarze. W czasie zaborów, w okresie Księstwa Warszawskiego istnieli generałowie dywizji i generałowie brygady, którzy dowodzili jednostkami złożonymi z jednego rodzaju wojska – dywizjami i brygadami. W Królestwie Polskim natomiast funkcjonował stopień generała broni dowodzącego danym korpusem. Przy czym generał jazdy był ważniejszy stopniem od generała piechoty. Nie było generała artylerii. W dzisiejszym Wojsku Polskim istnieją cztery stopnie generalskie w wojskach lądowych i lotnictwie, przeznaczone dla najwyższych dowódców. Są to: generał (dawniej generał armii), generał broni, generał dywizji i generał brygady. Generał broni jest stopniem zbiorczym, który łączy w sobie stopnie generałów różnych rodzajów oddziałów, np. generał piechoty, generał artylerii, generał lotnictwa. Insygniami generalskimi są gwiazdki na naramiennikach (od jednej do czterech w zależności od stopnia) i wężyk generalski oraz lampasy na spodniach i proporzec generalski. Obecnie w Wojsku Polskim służy ponad 150 generałów.

Inne hasła zawierające informacje o "generał":

1972 Steinhaus , polski matematyk (ur. 1887 ) 8 marca – Erich von dem Bach-Zelewski , niemiecki generał, dowódca SS i policji na okupowanych terenach ZSRR i niemieckich oddziałów ...

Zugspitze Ratyzbońskiego Towarzystwa Botanicznego, botanik Kaspar Graf von Sternberg, profesor Charles François Duval, generał Reinhard Friedrich Freiherr von Werneck i dwunastu pomocników, w tym tragarze ...

Jan Dąbrowski Jan Henryk Dąbrowski (1755-1818) — generał, twórca Legionów polskich we Włoszech Jan Kanty Dąbrowski (1791-1853) — biskup pomocniczy ...

Albrecht Hohenzollern (1490-1568) – wielki mistrz krzyżacki, książę Prus Albrecht Hohenzollern (1809-1872) – książę i generał pruski Albrecht Hohenzollern (1837-1906) – książę pruski, feldmarszałek, komendator (Herrenmeister) pruskiego zakonu ...

1777 Lavoisier zaliczył siarkę do pierwiastków. Urodzili się 15 marca - Józef Sowiński , polski generał, dowódca obrony reduty na Woli w Warszawie (zm. 1831 ) 30 kwietnia - ...

Insurekcja kościuszkowska Wybuch Akt powstania kościuszkowskiego 24 marca 1794 Insurekcja rozpoczęła się 12 marca 1794 , gdy generał Antoni Madaliński odmówił poddania się redukcji I Wielkopolskiej Brygady Kawalerii Narodowej ...

Ludwik XVIII Brune . W majestacie prawa rozstrzelano tylko czterech wojskowych – marszałka Ney'a oraz generałów Mouton-Daverneta, Chartranda i La Bédoyère'a . W latach 1815 - 1820 wymieniono 1/3 urzędników ...

Aleksandr Suworow zakończone kapitulacją jego załogi 23 kwietnia 1772 . W 1770 mianowany do stopnia generała majora.W 1772 został dowódcą Sanktpetersburskiej Dywizji.W lutym 1773 na własną prośbę ...

Tomasz Wawrzecki 5 sierpnia 1816 ) – polski polityk i żołnierz. W insurekcji 1794 roku generał, a po pojmaniu Kościuszki od 12 października do 19 listopada 1794 ...

Kosynierzy treści1 Historia formacji2 Ubiór i uzbrojenie kosyniera3 Ciekawostki4 Zobacz też Historia formacjiBracia generał Jan i Andrzej Slascy, ziemianie z krakowskiego wystawili własnym sumptem liczące ...

Inne lekcje zawierające informacje o "generał":

209b Tworzenie demokracji parlamentarnej w Polsce (plansza 7) src="https://szkolnictwo.pl/rysunki_lekcje/2128/Jozef_Pilsudski1.png" align=right hspace=10> Tworzenie demokracji parlamentarnej w Polsce Premierem rządu został generał Władysław Sikorski. W maju 1923 r. podpisano porozumienie zwane paktem lanckorońskim, ...

214b II Wojna Światowa. Działania zbrojne w latach 1939 - 1941 r. (plansza 9) zlecił przerzucenie jednostek Deutsches Afrikakorps (Niemiecki Korpus Afrykański) do Afryki. Dowodził nimi generał Erwin Rommel. ...

11 LISTOPADA (plansza 1) za daleko? Napoleon: Zbyt dużo pytań, nie poznaję cię. [poważniejszym głosem] Czy mój najlepszy generał Józef Poniatowski, którego ludzie jeszcze nigdy nie ugięli się pod wrogimi ...