Mikołajki
Panorama miasta
Herb Flaga Herb Mikołajek Flaga Mikołajek
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	mrągowski
Gmina • rodzaj	Mikołajki miejsko-wiejska
Prawa miejskie	1726
burmistrz	Piotr Jakubowski
Powierzchnia	8,85 km²
Wysokość	116-150 m n.p.m.
Ludność (2008) •  liczba •  gęstość	3772[1] 426 os./km²
Strefa numeracyjna	+48 87
Kod pocztowy	11-730
Tablice rejestracyjne	NMR
Położenie na mapie Polski Mikołajki
53°48'N 21°35'E / 53.8, 21.583 Na mapach: 53°48'N 21°35'E / 53.8, 21.583
Miasta partnerskie	Varena Villard de Lans Szczyrk
Urząd miejski ul. Kolejowa 7 11-730 Mikołajki
Strona internetowa miasta

Mikołajki (widok od strony jez. Mikołajskiego )

Mikołajki

Mikołajki

Mikołajki

Kościół pw. Świętej Trójcy z 1842 roku.

Mikołajki ( niem. Nikolaiken) – miasto w województwie warmińsko-mazurskim , w powiecie mrągowskim , siedziba gminy miejsko-wiejskiej Mikołajki .

W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. suwalskiego .

W Mikołajkach łączą się Tałty z Jeziorem Mikołajskim , w czasach krzyżackich były to dwa oddzielne jeziora połączone strumieniem .

Historia

Nazwa miejscowości pochodzi od patrona kościoła św. Mikołaja .

W miejscu Mikołajek pierwotnie znajdowała się staropruska osada .

Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z roku 1444 . W Mikołajkach w połowie XV w. przy moście były dwie karczmy . Przywileje dla karczmarzy zostały odnowione w 1516 r. Byli oni zobowiązani do transportu krzyżackich szat i żywności (każdy wozem dwukonnym) do Rynu i z powrotem. Krzyżacy w Mikołajkach posiadali monopol na połów ryb , które eksportowali . Posiadali oni także wpływy z myta od każdego korzystającego z mostu , znajdującego się na przesmyku między jeziorami.

Kościół w Mikołajkach przed reformacją nie był ujęty w wykazie parafii i kościołów filialnych w archiprezbiteratach warmińskich . Kościół w Mikołajkach najprawdopodobniej obsługiwał krzyżacki kapelan z Rynu . Po sekularyzacji zakonu krzyżackiego w roku, większość mazurskich parafii protestanckich otrzymała pastorów mówiących po polsku. Do Mikołajek w roku 1552 przybył z Polski pastor Jakub Wilamowski. W roku 1798 w Mikołajkach prowadzili misje księża z parafii w Świętej Lipce .

Mikołajki prawa miejskie otrzymały w 1726 od króla pruskiego Fryderyka Wilhelma I . Na miasteczko złożyły się trzy jednostki osadnicze: Rynek, Kniec i Kozłowo. To ostatnie leży po drugiej stronie jeziora w stosunku do centrum Mikołajek. Od 1843 r. uruchomiona została stała żegluga na Mazurach powodująca ożywienie miasta. W 1911 r. Mikołajki uzyskały połączenie kolejowe z Mrągowem i Orzyszem . Od 1920 r. miasto stało się popularną miejscowością turystyczną.

W części Mikołajek po zachodniej stronie Jeziora Mikołajskiego w czasie II wojny światowej znajdowała się placówka Abwehery o kryptonimie Walli II. Placówka ta od roku 1940 zbierała informacje na temat ZSRR , a z chwilą przeniesienia kwatery głównej Hitlera do lasu koło Kętrzyna przekazywała je bezpośrednio do Wilczego Szańca . Przed sierpniowymi nalotami dywanowymi w 1944 r. na Królewiec , ze stolicy prowincji do Mikołajek ewakuowano archiwa samorządowe.

W 1945 miasto zostało włączone do Polski.

Działający tu ośrodek radiologiczny po katastrofie w Czarnobylu jako pierwszy w Polsce odkrył napływ skażonych mas powietrza znad Czarnobyla .

Mikołajki współczesne

Położenie miasteczka nad atrakcyjnymi jeziorami stworzyło tu żeglarską stolicę Polski . W Mikołajkach jest przystań Żeglugi Mazurskiej i około 1,5 tys. miejsc w hotelach, w tym Hotel Gołębiewski 1,2 tys. oraz kilkaset miejsc noclegowych w pensjonatach i kwaterach prywatnych. W Mikołajkach znajduje się Stacja Hydrobiologiczna Centrum Badań Ekologicznych PAN oraz Stacja Hydrologiczno-Meteorologiczna Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej . W Mikołajkach funkcjonuje Gospodarstwo Rybackie oraz firmy związane z obsługą ruchu turystycznego. W mieście działają dwie parafie katolickie : pw. MB Różańcowej i pw. Św. Mikołaja oraz dwa zbory protestanckie : luterański oraz zielonoświątkowy .

Tranzyt i komunikacja

Główne ulice:

• Ulica Ełcka - jednojezdniowa, główna ulica wylotowa z Mikołajek w kierunku Orzysza , Ełku i Augustowa, część Drogi Krajowej nr 16 . Rozpoczyna się przy skrzyżowaniu z ulicą Kolejową i ciągnie się do granicy Mikołajek. Ważnym obiektem jest tu wiadukt nad linią kolejową. Przy ulicy zlokalizowanych jest kilka domów jednorodzinnych. Nazwa pochodzi od miasta Ełku .
• Ulica Mrągowska - jedno-jezdniowa główna ulica Mikołajek. Na odcinku od mostu do wiaduktu kolejowego jest wybrukowana. Zabudowa ulicy to domy jednorodzinne oraz poniemiecki bloki. Ulica Mrągowska rozpoczyna się od mostu nad Jeziorem Mikołajskim i ciągnie się aż do granic miasta. Jest to główna droga wylotowa z Mikołajek w kierunku Mrągowa i Olsztyna , część Drogi Krajowej nr 16 . Nazwa ulicy pochodzi od miasta Mrągowa w kierunku którego prowadzi droga oraz stolicy powiatu mrągowskiego w którym znajdują się Mikołajki. Ulicę wyznaczono na początku XV wieku i była częścią traktu łączącego ówczesne Kozłowo lub Tałtowisko z Sensburgiem. W 1516 r. wybudowano most który był przedłużeniem ulicy oraz połączył wieś Kozłowo z Mikołajkami. W 1911 r. powstał wiadukt kolejowy nad ulicą. W latach 30. XX w. cała droga do Mrągowa, a wraz z nią ulica zostały wybrukowane. W otoczeniu znajdują się m.in.: hotel "Gołębiewski", pensjonaty "Fala" i "Tabu" oraz park miejski.
• Ulica Warszawska - jednojezdniowa, główna ulica wylotowa w kierunku Ukty , Rucianego-Nidy i Pisza , część Drogi Wojewódzkiej nr 609 . Zlokalizowanych jest tu kilka pensjonatów oraz pole campingowe. Ulica rozpoczyna się od skrzyżowania z ulicą Mrągowską i ciągnie się do granic miasta. Nazwa pochodzi od miasta i stolicy Polski Warszawy . W okresie PRL nosiła nazwę 25 Stycznia.
• Ulica 3 Maja - jedna ze staromiejskich ulic Mikołajek, w całości wybrukowana. Rozpoczyna się od skrzyżowania z ulicą Kolejową i ciągnie się do placu Wolności. Nazwa pochodzi od daty uchwalenia pierwszej polskiej konstytucji z 1791 roku. Ważnymi obiektami otoczenia są poczta, hotel "Wałkuski" oraz staromiejskie kamienice.
• Ulica Michała Kajki - najdłuższa ulica Mikołajek. Rozciąga się od placu Wolności do granic miasta. Przeważ tu niska zabytkowa zabudowa z początku XX w. Zlokalizowanych jest tu kilka pensjonatów. Nazwę zawdzięcza Michałowi Kajce - największemu mazurskiemu poecie. Droga prowadzi w kierunku wsi Dybowo .
• Ulica Kolejowa - jedna z głównych ulic Mikołajek, część Drogi Krajowej nr 16 . Ulica rozpoczyna się przy moście nad Jeziorem Mikołajskim , i ciągnie się do dworca kolejowego. Na długości od mostu do skrzyżowania z ulicą Szkolną jest wybrukowana. Najważniejszymi obiektami otoczenia są Urząd Gminy i Miasta, dworzec kolejowy oraz cmentarz komunalny. Nazwa związana jest z koleją. W okresie PRL ulica nosiła nazwę W. Lenina.

Główne ciągi komunikacyjne:

• Mrągowska - Kolejowa - Ełcka
• Warszawska
• 3 Maja - plac Wolności - M. Kajki

Główne skrzyżowania:

• Mrągowska - Warszawska
• Kolejowa - 3 Maja

Trasy wylotowe:

• Ulica Mrągowska - Mrągowo , Olsztyn ,
• Ulica Ełcka - Orzysz , Ełk
• Ulica Warszawska - Ukta , Pisz

Drogi wojewódzkie przebiegające przez miasto:

• 16 – Olsztyn - Mikołajki - Ełk
• 609 – Mikołajki - Ukta

Turystyka

• Atrakcje
  • Klasycystyczny kościół ewangelicko-augsburski pw. Świętej Trójcy projektu Schinkla z 1842 .
    • drewniane empory .
    • sklepienie kolebkowe z kasetonami .
    • wieża z 1880
  • Kaplica cmentarna z początku XX w.
  • neogotycki kościół katolicki Matki Boskiej Różańcowej z 1910
  • Rezerwat Jezioro Łuknajno
  • Zabudowa miejska z przełomu XIX-XX w.
  • Muzeum Reformacji Polskiej w Mikołajkach

Przypisy

Bibliografia

• Mieczysław Orłowicz ,"Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii" , Agencja Wydawnicza "Remix", Olsztyn, 1991, , (Str. 116-118).
• Max Toeppen "Historia Mazur" ( w przekładzie Małgorzaty Szymańskiej-Jasińskiej i opracowaniu Grzegorza Jasińskiego), wyd. Wspólnota Kulturowa "Borussia" , Olsztyn 1995 , . (str. 145 - dwie karczmy przy moście w połowie XV w.)

Zobacz też

• Cmentarz żydowski w Mikołajkach
• Mikołajki (stacja kolejowa)
• Kraina Wielkich Jezior Mazurskich
• Mrągowo
• Mazury
• Rajd Polski