Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Mitra (mitologia)

Mitra (mitologia)

Mitra zabijający [ na rozkaz Ahury Mazdy  ] byka [ którego wcześniej ujarzmiał, jednak zwierzę wymykało się mu, nie nadając się do hodowli ] ( British Museum , Londyn)

Mitra ( sankr. Mitráḥ, awest. Miθrō ميترا) – w mitologii indyjskiej bóg wedyjski z grupy Aditjów , najczęściej wymieniany w tekstach wraz z Waruną . W kręgu cywilizacji perskiej z czasem urósł do roli jednego z ważniejszych bóstw zaratusztrianizmu . Główne bóstwo mitraizmu , znane jako Sol Invictus (Słońce Niezwyciężone), Kosmokratos (Władca Kosmosu), utożsamiane z Heliosem . Mimo to Mitra nie jest utożsamiany z Solem (Słońcem), pierwotnie nie był też bóstwem solarnym .

Spis treści

Etymologia

Zarówno wedyjskie Mitra jak i awestyńskie Mithra wywodzą się ze słowa mitra, oznaczającego przysięgę, pakt, ugodę, przyjaźń. W sanskrycie oraz współczesnych językach indoaryjskich – przyjaciel.

Mitra w Indiach

Indyjski Mitra jest przedstawiony w Wedach jako ten, który zaprowadzał zgodę między ludźmi. Czuwa nad przestrzeganiem umów. Wiąże się go także ze Słońcem . Uosabia łagodny, opiekuńczy aspekt władzy królewskiej. Wraz z Waruną odzwierciedla stałość i niewzruszoność zasad rządzących wszechświatem. Jest tym, który przywraca ład.

Mithra w Persji

W mitologii perskiej Mithra był bogiem słońca i światłości, opiekunem przysiąg i układów, patronem wojowników i władców, bogiem-słońcem zrodzonym ze skały. Przypisuje się Mitrze wiele niezwykłych czynów (m.in. ujarzmienie prabyka). Kult Mithry umocnił się w Persji , gdy religią państwową był zaratusztrianizm , wg którego Mithra jest jedną z głównych emanacji Ahura-Mazdy. W mitraizmie , będącym kombinacją zaratusztrianizmu i kultów hellenistycznych Mithra został zrównany z Ahura-Mazdą , stając się głównym przedmiotem kultu.

Mitra w Grecji i Rzymie

W okresie hellenistycznym bóg pojawił się w Grecji , gdzie jego kult nabrał cech ezoterycznych. Bóg był identyfikowany z greckim Apollem lub Heliosem .

W I wieku kult Mitry ( mitraizm ) zaczął szerzyć się w Rzymie ( mitreum ) w podziemiach obecnej bazyliki św. Klemensa (San Clemente). W III i IV wieku mitraizm został włączony do państwowego kanonu religijnego w Rzymie. Mitrę przedstawiano jako młodzieńca w tunice , w czapce frygijskiej na głowie, zabijającego byka.

Mitra a chrześcijaństwo

Dzień narodzin Mitry, czyli 25 grudnia został w IV wieku przyjęty jako dzień narodzin Jezusa Chrystusa - obecnie pokrywa się z chrześcijańskim świętem Bożego Narodzenia . Warto nadmienić, iż w tradycji chrześcijańskiej pierwszym, który pisał o narodzinach Jezusa 25 grudnia był już w II wieku Hipolit Rzymski , natomiast święto narodzin Mitry nie było świętem państwowym.

Święto Słońca - dzień Mitry, przypadał na niedzielę . Według chrześcijan święcących ów dzień fakt ten jednak nie może być łączony z obchodzeniem przez chrześcijan niedzieli za dzień Pański, gdyż świadectwa odnośnie świętowania niedzieli pochodzą już z I i II wieku n.e.:

  • "W pierwszym dniu po szabacie, kiedy zebraliśmy się na łamanie chleba, Paweł, który nazajutrz zamierzał odjechać, przemawiał do braci i przedłużył mowę aż do północy." ( Dzieje Apostolskie 20:7)
  • "W dniu Pana, w niedzielę, gromadźcie się razem, by łamać chleb i składać dziękczynienie, a wyznawajcie ponadto wasze grzechy, aby ofiara wasza była czysta" ( Didache 14:1)
  • "Tak więc nawet ludzie żyjący dawniej w starym porządku rzeczy doszli do nowej nadziei i nie zachowują już szabatu, ale obchodzą dzień Pański, w którym to przez Jezusa Chrystusa i przez śmierć Jego także i nasze życie wzeszło jak słońce" ( Ignacy Antiocheński , List do Kościoła w Magnezji 9:1)
  • "W dniu zaś, zwanym Dniem Słońca odbywa się zebranie w jednym miejscu wszystkich razem, i z miast i ze wsi. Tedy czyta się Pamiętniki apostolskie albo Pisma prorockie (...) gdy modlitwa się skończy, przynoszą chleb oraz wino i wodę, a przełożony zanosi modlitwę a także dziękczynienie. (...) Ci którym się dobrze powodzi i którzy mają dobrą wolę, dają co chcą, a wszystko, co się zbierze, składa się na ręce przełożonego. On zaś roztacza opiekę nad sierotami, wdowami (...) jednym słowem - śpieszy z pomocą każdemu, kto jest w potrzebie. Zgromadzenie zaś nasze dlatego odbywa się w Dniu Słońca , ponieważ to pierwszy dzień, w którym Bóg przetworzył ciemności oraz materię i uczynił świat, ponieważ Jezus Chrystus, nasz Zbawiciel, tego samego dnia zmartwychwstał. W przeddzień bowiem Dnia Saturna został ukrzyżowany, a nazajutrz po tym dniu, to znaczy w Dzień Słońca, objawił się apostołom i tę im podał naukę, którąśmy niniejszym Waszej przedłożyli uwadze" ( Justyn Męczennik , Apologia I:67,3-7a)

Prawdopodobnie tu należy upatrywać genezy przeniesienia ostatniego dnia tygodnia (szabatu) z soboty na niedzielę.

Chrześcijanie święcący sobotę z kolei tłumaczą, że tekst z Dziejów Apostolskich opisuje wyjątkowe spotkanie związane z tym, iż Paweł miał nazajutrz odjechać, a więc nie jest to cotygodniowe nabożeństwo niedzielne. Ponadto niektórzy uważają fragmenty Didache i Listu do Kościoła w Magnezji mające być dowodem na wczesne święcenie niedzieli za niepoprawnie przetłumaczone[1]. W związku z tym nie ma pewności, że początki święcenia niedzieli mają swoje źródło wcześniej niż w pierwszej połowie II wieku, zaś ważnym tego czynnikiem mógł być właśnie popularny wtedy kult Mitry (obok zmartwychwstania Chrystusa i antyjudaistycznych postaw w Rzymie).

Przypisy

  1. W obu fragmentach, w greckich wyrażeniach tłumaczonych jako "dzień Pański" brakuje rzeczownika ημερα (hemera), czyli dzień. Patrz: Samuele Bacchiocchi, Od soboty do niedzieli, str. 125-126 (przyp. 73) i 233-238.

Bibliografia

  1. Samuele Bacchiocchi, Od soboty do niedzieli, Wyd. "Znaki Czasu", Warszawa 1985

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Mitra (mitologia)":

Rodzimy Kościół Polski ...

I wiek ...

Aurora ...

Widmo ...

John William Waterhouse ...

Neoplatonizm ...

Balet ...

Karma ...

Ananke (bogini) ...

Rod (bóg) ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Mitra (mitologia)":

Renesansowy charakter fraszek Jana Kochanowskiego (plansza 7) ...

008a. Grecja (plansza 13) ...

Początki teatru (plansza 13) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie