Model powłokowy – jeden z modeli budowy
jądra atomowego
w
fizyce jądrowej
. Model utworzony na wzór modelu powłokowego układu
elektronów
w
atomie
. Model ten rozpatruje nukleony jądra jako niezależnie poruszające się cząstki w polu jądra utworzonym przez pozostałe
nukleony
:
protony
i
neutrony
. Pole wytworzone przez nukleony jądra nazywane jest potencjałem jądrowym i jest interpretowane jako uśrednienie oddziaływań międzynukleonowych.
Wnioskiem z modelu jest stwierdzenie, że jądra atomowe, posiadające wypełnione powłoki, powinny mieć mniejszą energię od innych, czyli są stabilniejsze niż jądra sąsiednie. Liczby protonów, neutronów dla których wypełnione są powłoki nazwano liczbami magicznymi. Liczby magiczne dla protonów i neutronów to: 2, 8, 20, 28, 50, 82, 126, a dla samych neutronów także 184. Dla protonów magiczna może być liczba 126 lub 120, lub nawet 114. Jądra o "magicznej" liczbie protonów lub neutronów nazywa się jądrami magicznymi, a podwójnie magicznymi, jeśli zarówno liczba protonów jak i neutronów jest magiczna.
Z modelu wynika też, że jądra atomowe o liczbie protonów około 126 powinny mieć znacznie dłuższy czas życia niż jądra sąsiednie. Obszar ten nazwano
wyspą stabilności
.
Jądra magiczne są jądrowym odpowiednikiem atomów tworzących
gazy szlachetne
. Niektóre jądra podwójnie magiczne to:
hel
– 4,
tlen
– 16,
cyna
– 132,
ołów
– 208.